Asset 14

Bouw een tedere takkenhut

Tip: Bouw een tedere takkenhut

In Lars von Triers film Melancholia dendert de gelijknamige planeet onverbiddelijk op de aarde af. Enkele personages hebben zich verzameld in een sjiek landhuis, waaronder de depressieve Justine (Kirsten Dunst) die het einde van de wereld verwelkomt en zich gespiegeld ziet in de planeet Melancholia. Claire (Charlotte Gainsbourg), de zus van Justine, doorloopt een angstig en verward rouwproces: ze leest tegenstrijdige en onzekere informatie over de aanstormende planeet, klampt zich vast aan haar zorgvuldig gecureerde bestaan en vraagt zich hardop af waar haar zoon moet opgroeien terwijl Melancholia steeds groter aan de horizon verschijnt. 

Ik troost me tijdens deze crisis met de kosmische vraagstukken die Melancholia opwerpt. Hoe rouwen we om het verlies van de aarde of - iets kleiner - een achteloze manier van leven? Grijp je in paniek naar houvast of troost je je met het idee dat nu alles wat mis kon gaan ook echt mis is gegaan? Ik vraag me altijd af welk personage ik zou zijn in een soortgelijk scenario - ik mis alleen een landhuis en geld - en dacht uiteraard de onderkoelde en nihilistische Justine te zijn: een soort depressieve superheld die opkikkert van de naderende planeet die haar apocalyptische mistroostigheid bevestigt met een zoete belofte van totaal onverschillige, kosmische destructie. Ik wil net als zij grijnzend en naakt baden in het blauwe licht van een doemplaneet! Ik bleek echter vaker een Claire te belichamen: wanhopig kauwend op zelfgemaakte kimchi en zuurdesembrood luister ik drie corona-podcasts tegelijk en leg ik mijn benen in mijn nek met Yoga with Adriene om de onzekerheid te beteugelen. Claire probeert de ondergang te bezweren met geritualiseerde tuttigheid: laten we een lied zingen op het terras, misschien een glas wijn drinken? Het antwoord van Justine: “Why don’t we meet on the fucking toilet?” 

 Tegen het einde van de film bedwingt Justine toch haar zwartgallige narcisme met een radicale daad. Ze construeert een gammele takkenhut voor haar neefje - een ‘magic cave’ - die hen symbolisch tegen Melancholia zal beschermen en doet zo een laatste poging de angst van haar zus en neefje te bezweren. Zo onderstreept ze op het laatst, hoe vergeefs ook, haar eigen zorgzame menselijkheid. Gelukkig biedt de huidige crisis voldoende mogelijkheden om ‘magic caves’ te construeren zonder dat een doemplaneet die aan duizend stukjes blaast, zelfs als de afloop en naschokken diffuus lijken. 

Het contrast tussen de gammele hut die Justine bouwt voor haar naasten en de reusachtige, onbegrijpelijke planeet Melancholia gaf mij een onverwachte schop onder de kont. Ik ben Claire die met bibberende handen wijn uit een mok drinkt en naar de sterren staart, ik ben Justine die droefgeestig en catastrofaal baadt in het licht van de op mijn laptop voortdurend ontvouwende newsfeeds, maar ik kan ook uit zelfzuchtige zwartgalligheid glibberen om een takkenhut te bouwen in de vorm van boodschappen voor mijn ouders of zoete woorden voor vrienden of zelfs een stapel troostende zuurdesembroden die ik zonder schroom naar binnen werk. Hoewel kleine gebaren een druppel op een kokende plaat kunnen lijken, vind ik ze nu even zalvend als de takkenhut van Justine: pogingen tot onvoorwaardelijke tederheid en zorg. 

Mail

Rijk Kistemaker (hij/hem, 1991) kijkt film, schrijft, denkt veel na over het internet en leest vaak allerlei boeken door elkaar. Hij studeerde kunstgeschiedenis en cultural analysis en houdt van memes en de recente restauratie van Het Lam Gods.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer