Hiske is bezig aan een vadsige halfslaap, maar geeft ons toch een monsterlijk gerecht voor kerstmis 2012." /> Hiske is bezig aan een vadsige halfslaap, maar geeft ons toch een monsterlijk gerecht voor kerstmis 2012." />
Asset 14

The densest dessert you’ll ever make

Hiske is in Engeland en krijgt haar broek niet meer dicht. De hoofdschuldige: Christmas Pudding, een kanonskogel van een toetje compacter dan een zwart gat, gemaakt van gedroogd fruit, drank en niervet. Maak hem vandaag alvast voor volgend jaar.

In half a minute Mrs. Cratchit entered -- flushed, but smiling proudly -- with the pudding, like a speckled cannon-ball, so hard and firm, blazing in half of half-a-quarter of ignited brandy, and bedight with Christmas holly stuck into the top.
Charles Dickens, A Christmas Carol

‘Tis The Season to be Jolly en dus hangen er in het huis van de moeder van mijn lief kilometers slingers, honderden kaarsjes en een kerstboom die begint te zingen als je er langs loopt. In de tuin staat een rendier en een nogal griezelige, opblaasbare sneeuwman met lichtjes. Maar bovenal is er ontzettend, angstaanjagend, kransslagaderverslibbend veel eten. Vanaf waar ik dit nu zit te schrijven, zie ik bijvoorbeeld al een meter Jaffa cakes, een zak krakelingen, een familiepak Celebrations, een emmer pretzels, een pot Mexican Honey and Three Mustard Piccalilli, twee pakken After Eight, een aangesneden panettone, een schaal gezouten noten, een ontbijtkoek, een doos met vijftig bonbons, een doos Cadbury chocolade, twee flessen wijn en een doos Corona. En ik zit in de studeerkamer. Zelfs op het toilet staat een bak gedroogd fruit en mini-Toblerone, want het is mijn schoonmoeders kerstbeleid dat iedereen in haar huis van welke plek dan ook alleen maar zijn hand hoeft uit te steken om ergens iets eetbaars vandaan te plukken, als een soort modern Koekhuisje Van de Heks. “Ik hou niet van koken, maar ben dol op winkelen”, vat ze haar kerstgedachte samen.

Sinds de opulente kerstlunch die we daarom gisteren in een plaatselijk hotel aten, de prosecco, de panettone, de mature cheddar & chutney, het lopend buffet van gisteravond (dat eigenlijk meer een zittend buffet was) en het ontbijt met eieren bevind ik me vandaag in een soort vadzige halfslaap die niet onprettig is maar wel een beetje gênant. De hele familie laat boeren en scheten, lurkt aan flesjes limonade en het gesprek komt niet veel verder dan “Zullen we straks Babe of Big kijken?”. Ik mompel iets tegen mijn neefjes, en ik merk dat mijn stem verdacht veel klinkt als die van Mister Creosote.

Voedingskundige Vicky Warr berekende dat de gemiddelde Brit op eerste kerstdag maar liefst 7000 calorieën tot zich neemt, dat is bijna vier keer zo veel als de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Het sluitstuk, de laatste 2000 ongeveer, wordt meestal belichaamd door een laatste, lillend hoogtepunt: de onvermijdelijke Christmas Pudding. Dit gerecht is in Nederland onbekend, en ik vraag me ook af of het bij ons ooit een delicatesse gaat worden. De pudding is namelijk een echt oergerecht: een zwarte, plakkerige concoctie, gemaakt van gedroogd fruit, specerijen en niervet. Deze wordt overgoten met drank en in brand gestoken om vervolgens gegeten te worden met brandy butter - om de hoeveelheid dierlijk vet zo mogelijk nog iets meer op te krikken. Het is een monster, een schaamteloze cholesterolbom. De meeste mensen vallen na het eten ervan dan ook onmiddellijk in slaap.

Veel families hebben eigen recepturen voor dit dessert, sommigen worden generaties lang doorgegeven. Vroeger was het een manier om vlees te bewaren gedurende de winter. Wegens schrijnende armoede en afwezigheid van voer werd het vee in de herfst geslacht, en verwerkt in grote pasteien. Het maken van de pudding is dan ook omhangen met rituelen en symbolen. Zo heeft de pudding meestal dertien ingredienten om Christus en de twaalf apostelen te verbeelden, moet hij gemaakt worden op Stir Up Sunday, de zondag voor advent. Uit het Book of Common Prayer van de Anglicaanse kerk: "Stir up, we beseech thee, O Lord, the wills of thy faithful people; that they, plenteously bringing forth the fruit of good works, may of thee be plenteously rewarded."

Iedereen in het gezin roert dan even in het mengsel voor geluk, van het oosten naar het westen om de drie koningen te eren. Het takje hulst op de pudding symboliseert de doornenkroon, en sommige families stoppen muntjes, vingerhoeden en ringen in het dessert waardoor de vinder geluk zou krijgen.

Oliver Cromwell schijnt het gerecht door al die heidense en paapse symboliek ooit bijna verboden te hebben, de puriteinen vonden kerst een tijd van vasten in plaats van een tijd van vreten. De Quakers gingen nog verder en noemden het gerecht “Een uitvinding van de scharlaken hoer van Babylon”, een mooie beschrijving voor een nagerecht.

Het is inderdaad nogal een hoerenklus de pudding te maken: het gedroogd fruit moet weken, het mengsel moet een dag staan, het geheel moet zes uur worden gestoomd en dan is de pudding ook nog pas over een paar maanden klaar. Sommige Engelsen maken daarom deze week alvast de pudding voor volgend jaar, en dat is eigenlijk een prima klusje, net hersenloos en half-actief genoeg voor de halfslaap waarin ik me bevind.

Christmas Pudding met Brandy Butter (voor kerst 2012)

In Engeland wordt niervet van koe of lam (“suet”) gebruikt in allerlei recepten voor desserts en hartig deeg, maar in Nederland is het niet zo makkelijk te verkrijgen. De beste gok is de Islamitische slager, die z’n kalfsniertjes vaak “in het vet” verkoopt. Het harde, witte vet rasp je, en van de nieren kun je dan natuurlijk een lekker ontbijtje maken. Engelse winkels verkopen het ook vaak kant en klaar.

Dit recept kost je sowieso twee dagen om voor te bereiden, en moet daarna minstens een maand rijpen.

Voor twee kleine puddingen (waar per pudding minimaal vier mensen van in slaap vallen):

- 450 g gemengde krenten, sultana’s en rozijnen
- 100 ml brandy
- 55 g bloem
- 1 tl bakpoeder
- snuf zout
- 2 tl speculaaskruiden
- ½ tl nootmuskaat
- ½ tl kaneel
- 85 g geraspt niervet
- 85 g bruine basterdsuiker
- 25 g amandelschaafsel
- geraspte schil en sap van ½ citroen
- ½ geraspte appel
- 2 el sinaasappelmarmelade
- 120 g vers wit broodkruim (van oud brood)
- 2 eieren
- 75 ml Guinness
- 75 ml De Koninck
- boter om de schaal in te vetten

Doe het gedroogd fruit in een schaal met de helft van de brandy, en laat twee uur staan.

Meng dan bloem, bakpoeder, zout en specerijen door elkaar. Doe hier het niervet en het gedroogd fruit, noten, citroen, marmelade en broodkruim bij. Roer alles heel goed van oost naar west (net als de wijzen)- laat je huisgenoten meeroeren voor extra geluk en saamhorigheid. Klop de eieren even los met een vork en meng die er ook door, samen met het bier. Het moet een beetje een vochtig geheel zijn, doe er nog iets meer bier bij als nodig. Beboter twee aardewerken soepkommen van een halve liter. Verdeel het mengsel erover en leg er een op maat geknipt stuk vetvrij papier op, wikkel de kommen nu heel goed in folie, het moet echt waterdicht worden afgeslopt zodat er straks geen stoom in de vorm kan komen. Bind een touw goed om de vorm zodat het blijft zitten.

Leg een paar potdeksels op de bodem van een grote pan (of twee pannen als de twee kommen niet op de bodem passen). Zet de kommen op de potdeksels: ze mogen de bodem niet raken of ze zullen verbranden. Giet kokend water in de pan(-nen) tot ongeveer een derde van de hoogte van de kommen. Dek de pannen af en laat zes uur stomen- let op dat je het water aanvult als het verdampt. Haal dan de hele pan van het vuur en laat afkoelen. Als de kommen helemaal zijn afgekoeld, pak je de kommen uit, prikt er met een vork een paar gaatjes in en giet je de rest van de brandy eroverheen. Dek opnieuw eerst af met een circel bakpapier, pak ze strak in trekfolie, en bewaar ze op een koele, droge plek tot kerst.

Duw er dan eventueel muntjes in, pak opnieuw in dubbel trekfolie en laat wederom 2 uur stomen. Maak ondertussen de brandy butter: 90 gram boter en 90 gram suiker opslaan tot het zacht is, dan 1 theelepel sinaasappelzest toevoegen en 1 theelepels citroenzest toevoegen. Voeg nu terwijl je mixt 3 eetlepels brandy toe.

Stort de warme pudding op een bord en versier met een takje hulst (het staat leuk als er besjes aanzitten - niet opeten natuurlijk, gek), flambeer met warme brandewijn en bring al fikkende naar de tafel: traditioneel hoort de pudding met veel ooh’s, aah’s en applaus te worden ontvangen.

Mail

Hiske Versprille

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer