Illustratie: Mirjam Dijkema

Melle pikt het dédain ten opzichte van de culturele sector niet meer en roept op tot actie." />

Illustratie: Mirjam Dijkema

Melle pikt het dédain ten opzichte van de culturele sector niet meer en roept op tot actie." />
Asset 14

Het is tijd om woedend te zijn

Beste lezers van hard//hoofd, beste kunstenaars, muzikanten en theatermakers, en vooral hooggeëerd publiek,

De brief van Halbe Zijlstra is binnen en is niet mild gebleken. Woede, onbegrip, teleurstelling en verdriet overheersen in de kunstwereld. Al een jaar praten we met z’n allen. Ik heb mensen gesproken die zeggen de handschoen op te willen pakken om van de verwoesting weer iets moois te maken; mensen die op Nederlandse pleinen stonden te schreeuwen; mensen die dat schreeuwen lomp en banaal vonden; mensen die het roerend met de kritiek op hun eigen sector eens waren; en mensen die gewoon simpelweg bang waren hun baan te verliezen, want vind maar eens een nieuwe baan in een sector waarin met tientallen procenten bezuinigd wordt. Maar pas sinds staatssecretaris Zijlstra afgelopen vrijdag zijn definitieve plannen heeft gepresenteerd, weet ik wat ik echt vind. Opeens snap ik dat we allemaal het recht, nee de plicht hebben om boos, kwaad, wat zeg ik, woedend te zijn.

Laten we het nu eens niet zeggen. Laten we nu eens voor even ophouden met zeggen dat er ‘natuurlijk in de kunsten ook bezuinigd moet worden’. Als je te lang meebuigt, breek je. De kunsten hebben geen aardbevingbestendig fundament waardoor zij meebuigen, maar niet breken. De kunsten zijn gebouwd op houten palen en koeienhuiden – voorzichtig in de moerasbodem van ons calvinistische land geslagen, in de hoop dat het nog even blijft staan. En sinds afgelopen vrijdag weten we dat het op instorten staat. Zeker, er zal met de tijd een nieuw huis worden gebouwd dat net zo mooi, of misschien wel mooier zal zijn. Maar de efficiëntie is ver te zoeken als je eerst alles met de grond gelijk maakt om daarna weer van voren af aan te beginnen.

Politiek is een spel van woorden. En de woorden van dit kabinet liegen er niet om. Als je het vertoog van het huidige kabinet op zijn merites beoordeelt slaat het je koud om het hart. Termen en uitspraken als ‘subsidie-infuus,’ ‘de bezem erdoor’ en ‘ook de cultuursector moet meekomen’ scheppen een beeld van een sector die bestaat uit luie, zelfingenomen mensen die hun hand ophouden en wachten tot er geld in valt. Ze getuigen van een fundamenteel dédain, een diepgeworteld gebrek aan respect en, zoals ook Ramsey Nasr in NRC Handelsblad schreef, volslagen desinteresse. De discussie rond de noodzaak of (dis)proportie van de bezuinigingen daargelaten, gaat het hier om het werk, het dagelijks brood van duizenden mensen, die een onzekere, angstige tijd tegemoet gaan. Deze mensen worden door het kabinet structureel voorgesteld als opportunistische, zelfgenoegzame subsidievreters.

Illustratie: Mirjam Dijkema

Mijn woede rond de cultuurbezuinigingen richt zich primair op dit totale gebrek aan respect, inlevingsvermogen en begrip; niet alleen van Halbe Zijlstra, maar van het hele kabinet. Het volstaat ook niet om dit op het bordje van de PVV te schuiven, de VVD en het CDA zijn net zo goed debet aan de tendentieuze oversimplificaties die hardwerkende, vaak sappelende mensen wegzetten als uitvreters. VVD en CDA vormen nog altijd de regering, en laten we vooral hen aanspreken die de besluiten daadwerkelijk maken; die dus ook de macht hebben ze niet door te voeren. De VVD en het CDA zijn de schuldigen, de PVV heeft het vuur slechts met succes aangewakkerd.

Dat juist de mensen die het geld het hardst nodig hebben worden getroffen, is des te schrijnender. Door de productiehuizen en postacademische instellingen op te heffen ontneem je jonge kunstenaars cruciale mogelijkheden überhaupt hun brood te verdienen. Dit zijn de mensen die overheidssteun het hardst nodig hebben; die het fundament leggen voor een gezonde sector in de toekomst. Dit zijn ook de mensen die vaker wel dan niet naast hun creatieve werk nog ergens anders werken om rond te komen; subsidie of niet. En dat zijn dus de mensen die volgens het kabinet aan het ‘subsidie-infuus’ liggen?

"Ik heb niet de illusie dat ze in applaus zullen uitbarsten, al zou dat wel verstandig zijn", aldus de staatssecretaris. Nee, meneer Zijlstra, mensen die hun baan dreigen kwijt te raken en hun toekomst onzeker zien worden, barsten niet in applaus uit. Een uitspraak als deze illustreert dat het kabinet niet begaan is met individuele mensen. Dat het hen, bot gezegd, worst zal wezen. Als je ingrijpende maatregelen neemt, heb dan op zijn minst het respect om mensen eerlijk en open tegemoet te treden; om begrip te tonen voor hun verdriet en angst. En om hun vakmanschap en kwaliteiten te respecteren. Zolang deze rancune, desinteresse en dit stelselmatige onbegrip doorklinken in de woorden van het kabinet verdienen zij het niet om welk begrip dan ook te oogsten voor bezuiniging of herstructurering.

De tijd voor nuance en discussie is voorbij, lieve mensen. Het is tijd voor actie. Want het gaat om jullie en jullie vrienden, beste lezers van hard//hoofd. Het zijn jullie die weggezet worden bij het oud vuil; die behandeld worden als kinderen die zich jarenlang misdragen hebben; wiens harde werken niet wordt gezien en niet wordt begrepen; van wie jarenlang met minder dan het minimumloon op een houtje bijten wordt voorgesteld als leven in subsidieluilekkerland. En jullie – wij – hebben alle recht om boos te zijn.

Dus laten we ons verenigen met de mensen in de zorg, in het onderwijs, met de academische wereld en de mensen die persoonsgebonden budgetten ontvangen, met defensie, met asielzoekers en illegalen. Stuur brieven, verzin acties, sla de handen ineen. Demonstreer, staak, protesteer. Laten we zorgen dat er op Prinsjesdag 2011 de grootste demonstraties in decennia zijn. Nu is de tijd om boos, verontwaardigd, woedend te zijn. Om met luide stem te eisen om met respect te worden behandeld en te worden aangesproken als gelijken. Om niet te worden weggezet als paria’s, maar als de hardwerkende, gepassioneerde mensen die we zijn. Pas dan is het kabinet een gesprekspartner. Tot die tijd is het de vijand. Ze hebben het er zelf naar gemaakt.

Liefs,

Melle

Mail

Melle Kromhout

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer