De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Paula maakte ooit een actieve keuze voor de havo. Dat dat tegenwoordig not done lijkt, vindt zij dus maar niks.
Ik kende als kind geen langdurige ambitie behalve muziek maken. Als iemand me vroeg wat ik later wilde worden, lag het er aan wat ik die week grandioos vond en als het even kon maakte ik daar zelfbedachte beroepen van. Toch wilde ik wel graag íets en dus begon ik vol goede moed aan een middelbare schoolopleiding. Maar het streberige, nerveuze meisje van de brugklas veranderde in de tweede klas in iemand die haar (re)creatieve ontwikkeling in muziek, toneel en sport vooropstelde. Ergo: ik bleef zitten. Mijn mentor sprak me toe: 'Als je zo doorgaat, moet je naar de havo'. Ik besloot daar een bewuste keuze van te maken. Ik wilde mijn familie en mezelf niet meer teleurstellen; geen geforceerd gedoe en meer vrije tijd. Op naar de havo dan maar.
Mijn moeder is het totaal tegenovergestelde van mij. Ze heeft zich van de dorpsschool naar de universiteit gevochten, waar ze als begin dertiger met mij in de buik haar diploma haalde. Ik heb die drive nooit gehad; en die heb ik nog steeds niet.
Tegen het eind van mijn HBO vroeg een docent me of ik niet zou willen doorstuderen. Het enige antwoord dat ik kon bedenken was 'maar wat dan, en waarom?'. Even werd ik bang dat wat ik deed niet goed genoeg was en dat heb ik nog steeds weleens – maar misschien komt dat door mijn ex die regelmatig zei dat het HBO 'maar een cursus is'. Mijn diploma voelt soms oneervol, want er is altijd nog iets hogers. Iets waar iedereen recht op denkt te hebben en ook absoluut een beroep op moet doen. Vwo'ers stromen op de lopende band de universiteit binnen. Je opleiding afmaken is niet langer een buitengewone prestatie, voorbehouden aan mensen met intellectueel uithoudingsvermogen. Als je kan promoveren, doe je dat; ook al is het maar voor een studentenbeurs in plaats van een waardig loon. Het is een ware musthave; als het niet voor je CV is, dan wel voor je sociale status. Natuurlijk moet je alle vrijheid hebben om jezelf te ontwikkelen en alle mogelijkheden grijpen. Maar in hoeverre getuigt het van ambitie als je het hoogst mogelijke gaat studeren, 'omdat het hoort'. Niet bepaald inspirerend. Ik ben meer voor de methode van mijn artistieke tante die tegen de wil van mijn grootvader kunstenaar werd, of mijn moeder die zich het platteland uit heeft geleerd.
Volgens minister Bussemaker (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) schiet het hoger onderwijs tekort, met name als het aankomt op de aandacht voor persoonlijke ontwikkeling. De opleidingen zitten bomvol en de kwaliteit neemt af. Ze is het net zo zat als ik dat iedere vwo'er naar de universiteit lijkt te moeten. Er zijn namelijk genoeg andere opleidingen. Of zijn die soms automatisch minder waard?
Foto: John Walker via flickr.com