Asset 14

Een levendig gebrek aan bescheidenheid

ALL-IN

Redacteuren Jorne Vriens, Iris van der Werff en Vivian Mac Gillavry zagen tijdens hun bezoek aan de tentoonstelling ‘ALL INN’ mensgrote rattenlichamen van stof, dode vliegen in een vensterbank en een verkoopstand met snuisterijen die ook bij Dille & Kamille zouden kunnen worden verkocht. Wat vonden ze ervan? Lees het in de eerste kunsttrialoog.

 

Vivian: Ik ben nog nooit zo euforisch naar een tentoonstelling toe gefietst.

Iris: Ik had er ook veel zin in; tussen de sneeuwdagen door scheen eindelijk eens de zon! En ik had jullie beiden nog nooit ontmoet. Alles voelde nieuw.

Jorne: En na maanden artistiek droogstaan was de belofte van 175 kunstenaars in één gebouw zeker iets om naar uit te kijken.

 

Vier korte dagen hadden genodigden de kans zich te laven aan het werk van jonge kunstenaars. Allemaal rondden zij een studie af aan een kunstacademie in Nederland, maar om de bekende redenen was hun werk tijdens de traditionele eindexamenpresentaties nauwelijks te zien. Nu werd hun werk in het HEM getoond, een voormalige fabriek op de grens van Amsterdam en Zaandam.

 

Vivian: Er was te veel om in een tijdslot van twee uur te zien.

Iris: Als ik het onmogelijke wil doen en ‘ALL INN’ in één woord zou willen vatten, vond ik het uitbundig. Op de kaft van de tentoonstellingsbrochure staat: ‘Introducing 175 artists without making it boring’. Het was eerder te veel werk dan saai werk.

 

Vivian: Welk werk sprong er voor jou het meest uit?

Iris: Pfoe, heel lastig om één werk te kiezen. Mag ik de gehele kelder kiezen? Aangezien ik het HEM niet eerder heb bezocht, maakte de oude schietbaan ontzettend veel indruk. Het werk van Sachia Pereira-Stolle, ‘Basement Rats’, was een onheilspellende bedoening. Zelf omschrijft hij het als ‘three rats killing time in this former shooting range’. Op de grond aan het einde van de gang, lagen mensgrote rattenlichamen van stof. Er klonk rare luide rattenpopmuziek, (denk aan Crazy Frog).

Het was alsof de ratten waren opgesloten en zich daarom kapot zopen. De kat was van huis en de ratten dansten op tafel.

Jorne: Volgens mij was dit een van de werken die speciaal voor deze locatie is gemaakt en niet eerder bij een academiepresentatie is getoond; het paste zo goed!

 

Vivian: Ik vond het werk dat iets weg had van Jean Tinguely erg goed. Door machines aangedreven huiselijke voorwerpen, zoals stoelen en harken die leken te breken of te dansen. Die stonden iets verderop in de kelder. De werken daartussen hadden het zwaar met zoveel geluid en beweging om hen heen.

Iris: Ja, dat heette ‘Life Coaching for the Inanimate’ van Werner van der Zwan. Heel vet dat hij dagelijkse voorwerpen zo vervreemd en levend weergeeft. Ook bleef het spannend om naar te kijken omdat het ritme van de beweging onvoorspelbaar was.

Vivian: En spannend ook omdat je er wel doorheen moest lopen.

 

Jorne: Iris, wij zagen in een zijkamertje van de schietbaan het werk van Gideon Eillert. Hij schildert figuren en portretten; sommige delen van de mens heeft hij best precies geschilderd terwijl hij andere delen lijkt te hebben uitgeveegd met een grove kwast.

Iris: Het was het enige kunstwerk waarover we even met de kunstenaar hebben gepraat. Hij droeg een klassiek beige colbert van tweedstof.

Jorne: Het was sowieso een verademing dat er bij de werken geen moeilijke interpretaties waren te lezen. Hier kon je lekker kijken.

Iris: Maar hij was zelf de explicateur toch? Zijn grootste schilderij ging over een geweldsdelict, waarbij het slachtoffer werd beschoten door militairen die (door de grove streken) verdwenen in de natuuromgeving.

 

Vivian: Bij sommige werken had ik wel wat meer toelichting willen krijgen. Vind jij een beetje uitleg prettig, Jorne, of wil je er helemaal blanco in stappen?

Jorne: Ik vind het heel interessant om te achterhalen op welke maatschappelijke ontwikkelingen een kunstenaar reageert. Een tekst is een perfecte plek om daarachter te komen. Maar het liefst krijg ik via een werk al een indruk waar de kunstenaar voor staat.

Iris: Kan een kunstenaar ook op niks reageren? Als ik denk aan dat hele lange douchegordijn met een doorlopend drukpatroon van ‘hahahaha’ erop werd ik niet veel wijzer van de tekst want die was er niet. De titel wel: ‘In the back of my spine which I doubt I eveh have’.

Vivian: Bij dat werk van Karin Kytökangas had ik misschien wel meer willen lezen over het concept.

Iris: Is een absurdistische grap dan genoeg als werk? Wat denken jullie?

Vivian: Op zich wel, denk ik. Er waren nu ook kunstenaars bij die werk wilden maken dat mensen vrolijk maakt. Dat vind ik eigenlijk wel een mooi doel.

Iris: Daar ben ik het mee eens. Als ik twee keer nadenk maakt de titel van het douchegordijn het werk ook wel gevoelig en oprecht: toegeven dat je geen ruggengraat hebt is best kwetsbaar. En opzettelijk een spelfout maken vind ik getuigen van humor.

 

Jorne: Er stond verderop een wat verdwaald muurtje in de zaal, met daarin een venster met luxaflex. Op de vensterbank lagen dode vliegen. De maker, Jacob Schwartz, rukte zo’n bekend element uit z’n verband en maakte het daardoor absurdistisch; zeer geslaagd, wat mij betreft.

Vivian: Ik vond dat werk erg bijzonder inderdaad. Maar het werk ernaast, dat met al die sleutels die aan die sculpturen hingen, was dus ook van hem, geloof ik. Terwijl dat van een andere kunstenaar leek.

Iris: Die kunstenaar lijkt echt lak te hebben aan het creëren van een eigen handtekening. Of misschien is dat juist het onderwerp van zijn kunst: de verbazing dat al die verschillende objecten door hem zijn gemaakt. Denken jullie dat het belangrijk is dat je als net afgestudeerde een handtekening laat zien op een graduation show als ‘ALL IN’?

Jorne: Het lijkt me vooral dat de zoektocht naar een eigen stijl zo net na het afstuderen het allerbelangrijkst is. Daar hoort wispelturigheid bij. Nog meer dan een signatuur in het werk, zijn bij de vele performances die te zien waren, de hele lichamen van de kunstenaar aanwezig. Wat dat betreft zitten die al helemaal ‘in’ hun werk.

Vivian: De vraag over ‘stijl’ of ‘handtekening’ stel ik mezelf ook wel, nu drie maanden voor mijn eigen afstudeertentoonstelling. Het is natuurlijk belangrijk hoe je jezelf neerzet, het is het visitekaartje waarmee je tot ‘de kunstwereld’ toetreedt. Maar ik zou zelf uitkijken met iets omschrijven als mijn stijl.

 

Jorne: Hebben jullie een gemene deler herkend in de werken die we zagen?

Vivian: Het viel mij op dat een aantal kunstenaars bezig was met dromen, zoals bijvoorbeeld Maria Akcay in haar etsen. We hadden het er nog over dat dit misschien kwam doordat er zo weinig andere bronnen van inspiratie zijn geweest het afgelopen jaar.

Iris: Ah, er was veel aandacht voor reflectie in de werken. En gerelateerd aan wat Vivian zegt over dromen, zag ik veel verbeeldingen van lichamen. ‘Man of my dreams’ heette de man gemaakt van papier maché, die op de grond lag in het trappenhuis met zijn hand repetitief kloppend op zijn eigen borstkas. Misschien was dit meer een nachtmerrie dan een droom.

Daarnaast was er een werk met lampen die aangingen op een ritme gemaakt van lichaamsdata van de kunstenaar. Ook herinner ik me iemand die lichaamsculpturen had gemaakt van de mensen die tijdens haar werk in een hospice waren overleden.

Volgens mij waren we ook allemaal fan van de tipi van Tara-Eva Kuijpers Wentink, bekleed met roze en beige stof waar fragiele organen van keramiek omheen lagen. Het werk had iets beschermends en kinderlijks. Heel lief, een eerbetoon aan het lichaam onder je huid.

Vivian: Ja dat was prachtig. Vonden jullie veel werken esthetisch interessant of ‘mooi’? Ik herinner me een discussie tussen jullie twee over of iets wel of niet kitsch was.

Jorne: Er hing een knots van hout en keramiek, die aan beide uiteinden in de lucht werd gehouden door twee kabels. Een grof voorwerp, dat heel fragiel balanceerde.

Vivian: Dat werk vond ik ook indrukwekkend.

Iris: In die discussie over kitsch betwijfelden we of elementen van een schilderijenreeks te duiden waren als ‘roos’ of als ‘anus’. Zelf vond ik dat werk niet zo aantrekkelijk in esthetisch opzicht.

Maar dat grote gele schilderij waar jullie me op wezen was prachtig! Kunnen we omschrijven waarom dat zo mooi was?

Vivian: Daar hebben we toen ook lang over gesproken, ja. Want de kleuren waren niet perse mooi. Het was ook best grof geschilderd. Maar het had heel veel diepte en mijn blik werd er steeds naar toegetrokken. Er zat veel levendigheid of ritme in de manier van schilderen.

Iris: De vlakverdeling was mooi. Het deed me denken aan schilderijen van de jonge Londense kunstenaar Florence Hutchings, door de ruwe, platte gedwongenheid. Moedig, vond ik het.
Vivian: Wat grappig dat we het op zulke verschillende manieren hebben ervaren. Als ik onze beschrijvingen lees lijkt het over andere schilderijen te gaan.

 

Iris: Wat me opviel was dat er veel uitgesproken, kleurige kunstwerken getoond werden. Op een negatieve manier zou ik het ‘schreeuwerig’ noemen, maar levendig is misschien een beter woord. Weinig bescheiden werken, weinig minimal art. Afgezien van een cirkel gemaakt van klei, en zwarte schilderijen met reliëf.
ALL-IN 1
Vivian: Dat is misschien ook wel prettig voor zo’n locatie als het HEM. Die zouden misschien ook sneller zijn weggevallen in zulke grote, open ruimtes zonder witte muren?

Iris: Ja daar heb je een punt. Je wilt natuurlijk ook dat je werk opvalt. En wellicht herinner ik me de meer pakkende, innemende werken het meest.

 

Iris: Ik ben wel benieuwd bij welke werken jullie overdonderd waren door de technische kwaliteit.

 

Vivian: Hmm, even denken. Ik vond dat gebouwde minihuisje wel indrukwekkend. Niet alleen omdat het technisch klopte, dat je erin kon enzo, maar ook omdat het binnenin zelfs met kleine schilderijtjes was gedecoreerd. Daarnaast ben ik zelf weg van tekeningen en daar waren veel goede van te zien.

Jorne: Amber van Rangelrooij maakte een verkoopstand met daarin allerlei potjes en snuisterijen die rechtstreeks uit een hippe woonwinkel leken te komen. Je herkende de lifestyle meteen, en daardoor leek het misschien even geen kunstwerk, maar juist omdat het zo knap realistisch was gedaan was het een scherpe verwijzing naar alledaagse esthetiek.

Iris: Daar werd een keramieke vaas in de vorm van een Mona-pudding verkocht. En een uitvergrote gummybeer. Ik walgde een beetje van het Dille & Kamille-gehalte dat het kunstwerk bij me opriep.

Vivian: Oh ja, ik was toen afgeleid door het werk van Kee van de Meer. Zij monteerde het gedreig en geschreeuw van de deelnemers van tv-programma Ex on the Beach onder beelden van vechtende straathonden. Dat was fantastisch.

Jorne: Daar zat een lekkere energie in ja, beetje opgefokt misschien, maar ook weer niet heel ver verwijderd van de gretigheid waarmee wij de kunstwerken in ons opnamen.

Mail

Redactie

Django van Ardenne brengt als kunstfotograaf tentoonstellingen en kunstwerken in beeld. Als fotograaf richt hij zich op het vinden van geschikte composities en evenwicht tussen werken in een ruimte. Daarnaast is hij videokunstenaar en vertaalt de ongrijpbare wereld van dromen en gedachten in beeld en geschreven woord.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht de VR-voorstelling 'From Dust' van Michel van der Aa. Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer