Asset 14

Doorlaatbaar

Doorlaatbaar 1

Winterochtend. Een smalle straat in een middelgrote stad. In een herenhuis lichten twee kamers op. In beide kamers brandt een schemerlamp. In beide kamers slaapt een vrouw.

De vrouw op de begane grond lijkt oud. Haar witte haren lichten op in de ochtendzon. Ze slaapt met rusteloze bewegingen van haar armen. De vrouw op de eerste verdieping ziet er jonger uit. Ze ligt met haar rug naar de monitor van een babyfoon die naast haar bed staat. Het cameraoog van de babyfoon is op de oude vrouw gericht en registreert haar bewegingen in 1920 x 1020 pixels. De oude vrouw is de moeder van de jongere vrouw. De jongere vrouw ben ik. Ik word wakker in het huis van mijn moeder.

Het is warm in de slaapkamer. Ik heb de radiator gisteren niet dichtgedraaid. Ik hoor hoe mijn moeder prevelend ademhaalt. Met elke uitademing glippen klanken over haar lippen. Ik kijk uit het raam en zie de kastanjeboom heen en weer wiegen in de tuin. Aan een touw bungelt een plastic kraai. Twee duiven fladderen koerend in de takken. Ik wil naar buiten, naar een bos of een park en beeld me in dat ik daar een wandeling maak. Ik sta op en maak ontbijt in de keuken.

Mijn moeder vergroeit steeds meer met het huis. Terwijl ik in de kelder lakens strijk, zie ik op de monitor hoe zij in de woonkamer naar het televisiescherm staart. De kat zit naast haar op de bank. De hand van mijn moeder rust op de kop van de kat. De hand lijkt op te gaan in de gevlekte vacht, haar armen versmelten met de deken, haar voeten gaan op in de eiken vloer waarin zij zich stevig wortelt. Alles in huis is stil, behalve de televisie. Ik loop de trap op met de monitor in mijn hand en kijk naar het beeld van mijn moeder.

Ik beeld me in wat taal voor mijn moeder betekent

Er is de tijd hier binnen in huis en er is de tijd die buiten verdergaat. Buiten schreeuwt een kind. Buiten loeit een sirene. De tijd binnen lijkt doorlaatbaar. Ik ga de studeerkamer in en neem plaats aan haar bureau. Ik sla een krant open die daar ligt. Ik begrijp niet wat er staat. Ik beeld me in wat taal voor mijn moeder betekent.

‘Zan Zendegi Azadi’ hoor ik meisjesstemmen scanderen via de monitor. ‘Zan Zendegi Azadi’ zingt mijn moeder. Ze zingt de woorden als een kinderlied. Ik kijk op en zie wat zij ziet op het journaal. Vijftien jaar oud zijn de Iraanse meisjes die met hun rug en ontblote haren naar de camera gekeerd staan. Vijftien jaar oud was ik toen mijn moeder me vertelde wat zelfbeschikkingsrecht betekent.

Ik kijk naar de monitor en zie hoe zij naar het journaal op het televisiescherm staart. Voetbalsupporters juichen in Qatar. Op de westelijke oever van de Dnjepr kijkt een soldaat naar een vrouw die met drie zakken haar huis verlaat. In Java beeft de aarde. Mijn moeder recht haar rug. Haar linkervoet wipt op en neer. Ze luistert hoe de nieuwslezer de hoogtepunten herhaalt. Ze deint mee op het ritme van de wereld. Ik blijf zitten in de studeerkamer die gevuld is met boeken van mijn moeder. Ik verdring het verlangen om naar buiten te gaan. Mijn huid hongert naar de aanraking van de wind, de zon, zelfs de regen.

Door de monitor weerklinkt een kinderstem. Mijn moeder strekt haar arm en lacht. Op het scherm van de televisie in de woonkamer zie ik mezelf lopen als kind. Ik heb rode regenlaarzen aan. Ik loop in het mulle zand van een strand, in de richting van de zee, in de richting van de armen van mijn moeder. Ze vangt me op en drukt me tegen haar borst. Ze kust mijn kruin en wiegt me heen en weer. In de armen van haar moeder slaapt zij als kind onder een kerselaar. Zij slaapt in de armen van haar moeder.

Ik druk op de pauzeknop van de babyfoon en bevries haar in dit decor

Een hand streelt haar rug, haar borst, haar wang. De zon schijnt op haar gezicht, ze kan de stralen door de twijgen zien. Ze hoort een vogel, ze ziet een kat, de staart van de kat zwiept heen en weer, de staart zwiept voor haar gezicht, ze doet haar ogen dicht. Ze voelt de poten van de kat op haar buik. Ze streelt de rug. De kat bijt zacht in haar hand. Ze streelt de buik. De kat gromt, blaast, bijt, wie bijt, de hand, de kat, de deken, de vacht, de wind, de zon, de twijgen.

Er is ooit meer geweest dan dit. Mijn moeder groeit op in een groot gezin. Ze woont in een buitenwijk van een kleine stad in een huis op een onverharde weg, een huis met zeven kamers. Ze heeft vier broers, een zus, een hond, drie katten en een parkiet, een voortuin met azalea’s. Ik zie de moeder van mijn moeder voor me zoals ik me haar herinner uit mijn kindertijd. Ze bakt krentenbrood. Haar grijze pruik staat scheefgezakt op haar hoofd. Ze zet het bakblik met rijzend brooddeeg op de vensterbank van een raam dat uitkijkt op een kerselaar. Rode vruchten wellen op in de frêle takken.

Ik strek mijn rug. In de woonkamer kijkt mijn moeder door het raam. Buiten loeit de wind. Buiten verliezen de bomen nog steeds hun blad. Buiten blijft het warm in de winter. Ik ga de trap af met haar pillendoos in mijn hand en maak in de keuken het avondeten klaar. Mijn moeder duwt zich recht en rolt met de rollator mijn richting uit. Ze sleept haar voet, zucht, haar voet blijft haken in het tapijt. Ik wuif naar haar van achter het fornuis. Ze kijkt me weifelend aan, draait zich om en rolt naar de zetel.

Ik ga de trap op met haar pillendoos. Ik ga de trap af, stop haar in en doe het nachtlampje aan. Ik ga de trap op en kijk op het scherm van de monitor. Mijn moeder ligt roerloos in bed. Ze heeft een mosgroene pyjama aan. De kat springt op de vensterbank. Ik strijk met mijn vinger over het scherm. Ik druk op de pauzeknop van de babyfoon en bevries haar in dit decor. Alles staat stil, maar de staart van de kat blijft heen en weer gaan.

Mail

Siska van Daele is linguïste, onderzoeker, mede-oprichter van Letterveld en lid van schrijverscollectief De Letteristen. Als schrijver en onderzoeker is ze gefascineerd door het sociale weefsel in een stad. Ze schrijf artikels en kortverhalen, creëert multimediale narratieve projecten en werkt momenteel aan haar romandebuut Roerloos, een autofictieve tekst over mantelzorg.

Madelief van der Peijl is een illustrator die zich graag verwondert om de wereld om haar heen. Ze kijkt rond en illustreert wat ze ziet; soms zijn het kleine dingen en soms juist grote, maar er is altijd iets wat haar opvalt.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Ik was elf

Ik was elf

In dit verhaal onderzoekt Jochum Veenstra waar de grens tussen fictie en werkelijkheid ligt voor kinderen. En tot welk punt kan je als ouder je zoon beschermen? Lees meer

 1

De zee

Mariska Kleinhoonte van Os schrijft met groot mededogen en rauwe eerlijkheid over degenen die tussen de mazen van het net en de mazen van de wet vallen, in de verhalenbundel 'Tussen de mazen' die op 14 februari verschijnt. Op onze site lees je alvast een voorpublicatie. Lees meer

De rattenkoning

De rattenkoning

Een schoolreis naar Praag klinkt als een feestelijke afsluiting van de middelbare school: slapeloze busritten, sigaretten in de schaduw van kasteelparken en stiekeme plannen om absint te drinken in hotelkamers. Maar in dit verhaal van Nick De Weerdt eindigt de reis voor een onafscheidelijke vriendinnengroep met een onverwachte confrontatie: de rattenkoning. Lees meer

Even zweven de levende wezens

Even zweven de levende wezens

Voor Hard//hoofd dicht Pim te Bokkel over de verschillende facetten van water: de kalmte en geborgenheid ervan, of juist de dreigende weidsheid. Dit is een voorpublicatie uit de bundel 'Even zweven de levende wezens' die op 16 januari bij uitgeverij Wereldbibliotheek verschijnt. Lees meer

Een echte vis

Een echte vis

In dit verhaal van Maartje Franken dreigt er meer dan alleen een storm. Kinderen gaan op zomervakantie in de regen, ontdekken een verzonken stad en proberen te documenteren zoals Bear Grylls. Lees meer

Lichamen en monden

Lichamen en monden

Hoelang blijf je toekijken? Wanneer dondert alles in elkaar? Waar zit de zwakke plek van passiviteit? Pieter van de Walle neemt je in dit kortverhaal mee als apathische visverzorger in een Berlijns aquarium. Lees meer

De Groep

De Groep

'Ik ben Jane en Kevin is een lul die te veel ruimte inneemt.' Amal Akbour schreef een verhaal over Jane, een narcistische jonge vrouw die voor het eerst deelneemt aan groepstherapie. Dit is een voorpublicatie van het verhaal dat Amal schreef als onderdeel van het Veerhuis Talentenprogramma. Lees meer

Auto Draft

Rooilijnen

Rik Sprenkels schrijft (als dichter en medewerker bij het Kadaster) over de beleidsregels achter de openbare ruimte: voor de gewone sterveling zijn ze onzichtbaar, terwijl ze wel veel invloed hebben op hoe hun wereld werkt en eruitziet. Lees meer

Verboden toegang 8

Verboden toegang

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. In woord én beeld dicht Maaike Rijntjes over iemand die terugkeert naar het bungalowpark waar die opgroeide. Lees meer

Momentum

Momentum

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. Sanne Lolkema dicht op drie levels over de prestatiemaatschappij: van micro-, naar macro- en mesoniveau. Lees meer

Herkauwen

Herkauwen

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. Tussen ongemak en walging in dicht Moni Zwitserloot over zowel baren als geboren worden: 'je kruipt uit je dode vel / naar buiten / de broeierige nacht in'. Lees meer

Podiumgeil

Podiumgeil

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. Birsu Tamer schreef een tekst voor een acteur die als het monster van Frankenstein diens publiek bespeelt. Lees meer

Handleiding

Handleiding

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. In 'Handleiding' schrijft Ettie Edens over eenzaamheid, identiteit en gezien willen worden - en over iemand die een muur van haar kamer verft en daar zo in doorslaat dat ze in de kamer verdwijnt. Lees meer

De serre

De serre

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. Johanna Loman schreef een verhaal over een jonge vrouw op een klimaatprotest: Wat als je wel moreel besef hebt, maar liever je kop in het zand steekt? Lees meer

Hertenkalf 2

Hertenkalf

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. Tessa van Rooijen dicht in dit vierluik over het aangaan van verbindingen en het dragen van een dood hertenkalf: 'jongens is het sexy om een dood hertenkalf in je lichaam te hebben?' Lees meer

De tondeuse

De tondeuse

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. Jana Flekken legt in fragmenten de band en rolverdeling tussen ouders en hun kind vast, en hoe die verandert wanneer een van de ouders ziek wordt. Lees meer

Mijn huid een rekbare grens (Frontaal)

Mijn huid een rekbare grens

Afgelopen zomer kregen tien aanstormende schrijftalenten de kans om deel te nemen aan het eerste Schrijverskamp van literair podium Frontaal. Onder begeleiding van verschillende schrijfcoaches werkten ze aan teksten rondom het thema Groen. De resultaten daarvan vind je deze week op Hard//hoofd. In dit drieluik bevraagt Isa/Isa Bob van Rooy de kaders die er gesteld zijn rondom onze natuurlijke wereld. Bestaat er eigenlijk wel een verschil tussen zelf en natuur, of tussen plant en organisme? Lees meer

Whisper Heart, The Movie

Whisper Heart: the movie

Hoe ver ga jij voor De Ware? Anne Sikma onderzoekt in dit bloedstollende verhaal de grenzen op tussen fictie en realiteit. Ben je er klaar voor? Lees meer

Voorland

Voorland

Hoe ga je om met de grote kans dat je, net als vele vrouwen in je familie, jongdementie zal krijgen? Yanaika Zomer bereidt zich voor in de vorm van een gedicht. Lees meer

Lieselot 1

bloedbanen

‘Jij bént geen lijf, je hébt er een,’ stelt de therapeut in het buurthuis. Kan de ik-persoon geholpen worden? Met ‘bloedbanen’ won Sandro van der Leeuw de juryprijs van Het Rode Oor 2024, de erotische schrijfwedstrijd van Vlaams-Nederlands huis deBuren. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer