Illustratie: beeldredactie De recensent richt zijn kritische blik op het ochtendritueel van zijn vrouw." /> Illustratie: beeldredactie De recensent richt zijn kritische blik op het ochtendritueel van zijn vrouw." />
Asset 14

De echtgenote

-Serie: De recensent. Aflevering 3: De echtgenote. Vervolg op 'De begrafenis'.-

De Recensent # 3: De echtgenote

Het is een hardnekkig misverstand dat oudere heren geen spontane erecties meer kennen.

Er zijn ochtenden, vooral in de winter, als het boven de dekens koel is maar eronder behaaglijk, dat het lichaam nu eenmaal doet wat het wil. Het is een beschamend tafereel, een man als ik, met grijze slapen en denkrimpels die nooit meer zullen verdwijnen, zomaar, met een tent in de pyjamabroek, als een doodgewone puber.

Mijn vrouw ziet het altijd meteen, spiedende brillenogen verschijnen vanachter haar leesboek. ‘Je zou erin kunnen kamperen,’ zegt ze met een glimlach.

Mijn lichaam en ik hebben al lang geleden afgesproken dat we elkaar het liefst zo min mogelijk storen. De ochtenderectie is de vleesgeworden contractbreuk.

Tot overmaat van ramp wordt haar blik altijd weer verwachtingsvol, alsof ik ook maar enige invloed op deze situatie heb gehad, alsof het nu allemaal kan gaan beginnen. Wat moet ik dan doen, zeg het me. Moet ik driemaal ‘hoezee’ roepen, een kussensloop omknopen als bandana en ‘Viva la ereccíon! Viva la erección!’ brullen, terwijl ik als een bronstige geit door de kamer spring? Het leven is een feest, het zal wel, maar ieder feest loopt op een gegeven moment op een natuurlijke manier af. Ik ben op. Moe van de dag, en daarna moe van het slechte slapen. Het is geen kwaaie, die vrouw van me, maar ik ken het zo onderhand wel, haar geluiden, haar koosnamen en haar lijf. De onderbenen zijn een doolhof van spataderen, de voetzolen dragen een aangekoekte, gelige eeltlaag. Rode laknagels zijn brokkelige kalknagels geworden, en het neushaar moet iedere veertien dagen worden bijgeknipt.

Via de spiegel zie ik mijn gezicht. Ik heb zelden zo’n oude versie van mezelf gezien. Het is voor niemand een verlies dat deze figuur niet meer in actie te zien is.

Terwijl ze onder de douche staat, schrijf ik mijn steekwoorden op, zittend op de wc-pot. De levensrecensent kiest zijn eigen onderwerpen. De cabine is van matglas, ik zie haar contouren, het haar tot op de schouders. Als ze niet zo jammerlijk zong, zou ik kunnen fantaseren dat er daar iemand anders stond. De jongedame van de Albert Heijn, desnoods die Marokkaanse van hiernaast.

Ze zingt Wouldn’t It Be Nice. Denk ik.

Op de grond staat een flesje Lactacyd, de dop opengeklapt. Waarom de tuin nog bijhouden als er al tijden niemand meer naar het gras heeft gekeken?

Ze zeept haar oksels in. Ze maken een vies, smakkend geluid.

Het gesnerpzang houdt op, de straal stopt met kletteren.

Het eerste wat ik zie als ze de deuren openschuift zijn haar borsten, bijna helemaal ingenomen door salamischijven van tepelhoven. Ze schrikt. Een gilletje, kort en hoog. Hoe ik het in mijn hoofd haal, hoe lang ik hier al zit. Mijn blik gaat van blocnote naar horloge. Zes minuten. Ze grist een handdoek van de stapel, slaat hem om en verdwijnt. De deur zwaait dicht.

Haar lichaam is geen aanrader. Een vermoeide uitvoering van een klassiek concept, een biologische herhaling van zetten, alleen voor de echte liefhebber de moeite waard. Ik noteer dat ik haar naam niet mag noemen in het stuk, de band tussen recensent en recensendum moet niet worden misbruikt. Ze mag er geen last van hebben. Het is een goed kind. Straks herkennen ze haar op straat, of krijgt ze geen korting meer bij de slager.

Voor me ligt een plasje water, met in het midden een fluimpje shampoo. Ze verdient een mooie recensie.

Bij het schrijven van de eerste woorden hoor ik haar weer zingen. Wouldn’t It Be Nice.

De recensent
Daan Heerma van Voss

Mail

Daan Heerma van Voss

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

:Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen? 1

Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen?

Is politieke inmenging met kunst en esthetiek vooral iets van vroeger, en is schoonheid tegenwoordig gedepolitiseerd? Patrick Hoop schreef een essay over waarom ons huidige politieke stelsel zich mag - of moet - bemoeien met schoonheid. Lees meer

Een eerste keer

Een eerste keer

In dit erotische verhaal vraagt Jochum Veenstra zich af of het opwindend kan zijn om constant expliciete consent te vragen, en of er dan ook echte consent tot stand komt. Een eerste keer is ook gepubliceerd als audioverhaal bij deBuren. 'Als onze monden elkaar raken, lijkt de vriendschap die we bij daglicht hebben weer tot leven te komen.' Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

Balletles

Balletles

In een rumoerig café herinnert een groep meisjes zich heel helder: 'Meisjes zoals wij leren vroeg de kunst van de onwaarneembare volharding.' In dit korte verhaal neemt Marieke Ornelis je mee in een wereld vol witte panty's, billen op een koude vloer en honingachtig vocht, terwijl de intimiteit wegsmelt onder de toneellampen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Pomme d’amour 1

Pomme d’amour

In dit gedicht van Elise Vos vinden de glazen muiltjes en kikkerprinsen uit de klassieke sprookjes hun weg tussen de HR-medewerkers en stadsduiven met verminkte pootjes. Een hoofdpersoon zoekt diens plek in de wereld, terwijl mannen dwars door de ontknoping van het verhaal heen slapen. Lees meer

Ademruimte

Ademruimte

‘Hij kon toen alleen Catalaanse woorden fluisteren en zijn wijsvinger buigen om aan te geven wanneer hij naar buiten wilde om te roken.’ In Ademruimte, van Elisa Ros Villarte, keert het hoofdpersonage terug naar haar ouderlijk huis dat gevuld is met onbekend speelgoed, bevroren maaltijden en beladen vragen. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Nwe Tijd x Hard//hoofd: Maandagavond – De uitnodiging

Podcast: Maandagavond – De uitnodiging

Deze Maandagavond liep iets anders dan gepland. Of beter gezegd: precies zoals gepland, althans voor iedereen behalve Suzanne Grotenhuis. Met Freek Vielen, Ellis Meeusen en Johannes Lievens, die in de tweede aflevering van dit Maandagavond-seizoen stilstaan bij momenten die je anders aan je voorbij zou laten gaan. Lees meer

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent 1

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent

Bestel onze bundel 'Ik wil, wil jij ook?' een briefwisseling over seksueel consent Lees meer

Vrijheid

Vrijheid

Liggend onder de auto van de buren overdenkt een man de relatie tot zijn familie, de gevolgen van zijn gedrag en de reactie van omstanders. Eva Gabriela schreef een kwetsbaar verhaal waarin de dreiging en het ongemak constant voelbaar zijn, en waarin de pleger van huiselijk geweld de hoofdpersoon is. Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

We weten precies wat er in ons eten zit, maar wat dragen we eigenlijk op onze huid? Net als jij, verlangt Loïs Blank ook naar meer transparantie van de kledingindustrie. Zou die wens dan toch in vervulling kunnen komen? Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

De verdwenen kosmonaut

De verdwenen kosmonaut

Duizenden kilometers van de kosmonaut vandaan zit Igor, uitkijkend over de stad, terwijl hij luistert naar de ruis op de tv, naar de beukende eurodance plaat die nog naklinkt in zijn oren en naar een stem die hem probeert te overtuigen terug te komen. In De verdwenen kosmonaut van Thijs van der Heijden raakt een... Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar