Vroeger schreef men brieven. Tegenwoordig wordt er alleen nog maar gesmst! Goede vrienden Melle en Elon schrijven elkaar op Hardhoofd wekelijks brieven over zaken die anders alleen in het holst van de nacht op een godverlaten kruispunt in de stad ter sprake komen. Deze week: Ondanks alles houdt Elon de moed er in. " /> Vroeger schreef men brieven. Tegenwoordig wordt er alleen nog maar gesmst! Goede vrienden Melle en Elon schrijven elkaar op Hardhoofd wekelijks brieven over zaken die anders alleen in het holst van de nacht op een godverlaten kruispunt in de stad ter sprake komen. Deze week: Ondanks alles houdt Elon de moed er in. " />
Asset 14

Beste Melle IV

Dit is de reactie op Melle's brief van vorige week.

Aemstelrodophius, 4 november

Hey Melle,

Ik kom thuis, leg m'n doorweekte jas tegen de verwarming te drogen en schud de geur van natte hond van me af. Dat is nog wel het ergste, die doorwrochte geur van treurnis en ellende. Maar ik heb geen tijd om er te lang bij stil te staan. Er is niet genoeg tijd. Er is nooit genoeg tijd. Ik scan een paar willekeurige pagina's van een vochtige krant (Claude Lévi-Strauss is dood; opnieuw rellen in Iran; AZ op bezoek bij Arsenal) en ga dan snel zitten om jou te schrijven.

Ik klap mijn hypermoderne computer open en klik op notepad. Eerder vandaag heeft mijn computer mij eigenhandig de toegang ontzegd tot mijn blijkbaar illegale versie van Microsoft Office. Verrassend genoeg heeft hij op eigen initiatief bedacht dat ik blijkbaar niet beschik over de juiste bladibla codes en daarom ben ik nu veroordeeld tot het water en brood van de tekstverwerking.

Een of andere goddelijke rechter in onze goddelijke rechtsstaat heeft vast lang geleden besloten dat digitaal verkrijgbare zaken naast tastbare zaken ook iemands rechtmatige eigendom zijn en dat je dergelijke dingen daarom niet zonder toestemming mag verspreiden. Sindsdien wordt er niet meer illegaal gedownload. Films, muziek, software, porno, luchtfoto's van nucleaire installaties in Iran: voor al die spullen die mensen vroeger kosteloos van het net konden trekken, wordt nu weer netjes betaald. Het doet me een beetje denken aan de kapittels van Karel de Grote. Deze keizerlijke decreten stelden bijvoorbeeld dat graven niet dronken mochten zijn bij de uitoefening van hun ambt in de rechtszaal. Of ze spraken zich uit tegen bendevorming en banditisme. Uiteindelijk voelde de keizer zich genoodzaakt tot het uitvaardigen van het voorschrift 'dat het volk prompt moet gehoorzamen aan de bevelen van de keizer.'

Ik heb eigenlijk al heel lang niets meer gedownload en hoef me (los daarvan overigens) nergens schuldig over te voelen. Het enige waar je me nog wel op kunt betrappen, is live streaming. Dan kom ik na een lange dag 's avonds laat thuis, om bij Pauw & Witteman tot de constatering te komen dat Geert Wilders heeft gezegd dat minister van der Laan een handlanger is van Mohammed B. en dat Femke Halsema de polarisatie in het debat “onverstandig” vindt. Het lijkt zo langzamerhand onmogelijk te worden om de mensen in onze samenleving nog met elkaar door een deur te krijgen. Dan word ik moedeloos, zet de tv uit en vlucht ik naar een wereld waar de goeio's wel winnen. In The West Wing neemt de moreel onfeilbare president van de Verenigde Staten, bijgestaan door zijn even sympathieke als integere staf, het op tegen de boze buitenwereld. En ongeacht de druk of de tegenslagen, blijven ze onwankelbaar in hun geloof en overtuiging.

Maar het hebben van een rotsvast geloof is niet simpel of makkelijk. Als je zou geloven in een god die over hemel en aarde heerst, zou je dan niet verhaal willen halen? En als je zou geloven in het liberalisme, zouden je principes dan niet onder druk komen te staan in de wereld van vandaag? Melle, jij schreef me dat er twijfel is en dat die twijfel weer plaatsmaakt voor een volgende twijfel. Natuurlijk twijfelen we, want daar zijn we slechts mensen voor, en natuurlijk ontbreekt het ons vaak aan oplossingen. Maar instant oplossingen bestaan niet in onze wereld. 'Vergeet niet dat we in een tijd leven waarin zelfs de grootste bomen met wortel en al uit de grond getrokken zijn. Er is slechts zekerheid in het gevaar dat ons aan alle kanten omringd.' Dat is wat een lang vergeten man ooit zei. Ik heb twijfel en ik weet niet wat de oplossingen zijn voor de problemen in onze maatschappij, maar één ding weet ik zeker en dat is dat Geert Wilders onze samenleving kapot zal maken als hij daar de kans toe krijgt. Er is slechts zekerheid in het gevaar. Als jij vindt dat ik dan negatief ben, mag je dat van mij vinden.

Ach, weet je Melle, als ik naar de politieke discussie van de afgelopen dagen luister, hoor ik slechts het gekakel. De toon waarop gesproken wordt kan er onmogelijk aan bijdragen mensen dichter bij elkaar te brengen. Het enige overgebleven doel in de discussie is elkaar te overstemmen.

Eerder vanavond sta ik in de stad mijn fiets los te maken. Het miezert, het is donker en koud. Op een afstand zie ik twee mensen met elkaar praten. Ik zie hun lippen bewegen, maar kan niks horen. Korte functionele handgebaren begeleiden hun communicatie. Ze kijken naar elkaar. Als je niet kunt horen, kun je ook niet door elkaar heen praten. Visuele communicatie vereist meer geduld en meer geduld vereist meer respect. Het regent, het is koud en ik wil niets anders dan naar huis. Maar terwijl knetterende scootertjes en optrekkende taxi's onophoudelijk hoorbaar zijn op de achtergrond, klinkt tussen deze twee mensen een oorverdovende stilte. De avond is lelijk, maar hun conversatie straalt een onmiskenbare rust en schoonheid uit.

Ik spring op de fiets en trap tegen de regen in naar huis, maar denk aan zoëven. Zouden al die politici niet beter in gebarentaal kunnen discussiëren?

Groeten,
elon

Mail

Elon Heymans

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Pekingeend

Winnaar juryprijs Het Rode Oor: Pekingeend

Twee personen blijven samen achter in de keuken, waar ze tijdens het bereiden van een pekingeend steeds dichter verstrikt raken in het spel van aanrakingen, blikken en opdrachten. Met Pekingeend won Fleur Klemann de juryprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

De dood van Giorgio Armani sluit een hoofdstuk in de mode, maar zegt ook veel over de toekomst van onze kleding. In deze column legt Loïs Blank uit hoe Big Fashion steeds meer terrein weet te winnen in onze kledingkasten. Lees meer

Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Altijd aanwezig, maar niet gewenst: Marthe van Bronkhorts rouw reist met haar mee. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer

Hondenvoer

Een overleden hondje zorgt ervoor dat moeder en dochter in een strijd belanden. Ze willen beiden laten zien wie er meer van het dier gehouden heeft. In dit verhaal van Keet Winter mondt die spanning tussen de twee vrouwen uit in een pijnlijk diner. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Stranding

Stranding

'Ze ligt hier als aanklacht / op het land gespuugd / om de noodzaak tot evenwicht / tussen mens en water te benadrukken.' Angelika Geronymaki trekt je met dit gedicht over zelfbeschikking en milieuvervuiling mee, als de aangespoelde zeemeermin in een sleepnet gevuld met platvissen, sardientjes en haringen, en slingert je vanuit het zure zeewater op een strand met grijpgrage mannenhanden. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer