Sint Sebastiaan is niet te benijden." /> Sint Sebastiaan is niet te benijden." />
Asset 14

Allerbelabberdst

Elke dag verschijnt op hard//hoofd het fameuze woord van de dag. Bij één van deze woorden zoekt Mila elke maand een passend beeld uit de kunstgeschiedenis.
Deze keer werd 'Allerbelabberdst' gekoppeld aan de toestand van de met pijlen doorboorde Sint Sebastian zoals afgebeeld door Andrea Mantegna in 1457.


Andrea Mantegna, De Heilige Sebastiaan, 1457-1458

Sebastiaan was een christen die zijn geloof koste wat kost wilde verdedigen. Dat leidde uiteindelijk tot zijn dood, maar ook tot zijn heiligverklaring. Christenen werden in zijn tijd (de 3de eeuw) nog door de Romeinen vervolgd, daarom bekeerden de meeste mensen zich in het geheim.

De problemen begonnen toen Sebastiaan twee van zijn vrienden aanspoorde om zich in naam van het christelijk geloof te laten onthoofden. Het lukte hem ook hun families tot het christendom te bekeren. Dit werd hem door de keizer niet in dank afgenomen, in 288 werd hij aan een paal vastgebonden en met pijlen doorboord. Hij overleefde het voorval met behulp van Irene, een vrouw die hem vond, verzorgde en genas. Maar nadat hij genezen was ging Sebastiaan verhaal halen bij de keizer. Hij wilde de keizer de les lezen over de behandeling van christenen. Dit werd hem fataal, de keizer liet hem doodslaan en in het Romeinse riool gooien.

Sint Sebastiaan is onder meer weerheilige - zie ook de winterse weerspreuk 'St. Bastje is een hard gastje' - pestheilige, beschermheilige van soldaten, jagers en brandweerlieden en icoon van de homo-beweging. Hij verschafte met name Renaissancekunstenaars zoals Mantegna de mogelijkheid het mannelijk naakt af te beelden. Als pestheilige was hij bovendien vanaf de Middeleeuwen een veelgebruikt onderwerp.

Mantegna maakte drie schilderijen van Sint Sebastiaan, waarvan dit het eerste is. Waarschijnlijk werd het in opdracht gemaakt na afloop van een pestepidemie. Het is een klein schilderij, 68 x 30 cm, en je kunt het zien in het Kunsthistorisches Museum in Wenen.

Mantegna (1431-1506) was een meester in perspectief. Hij experimenteerde bijvoorbeeld met de horizon door deze lager te maken, of hij schilderde zijn onderwerp vanuit een ongewoon perspectief, bijvoorbeeld vanuit een laag gezichtspunt. Dat was voor zijn tijd heel ongebruikelijk. Ook was hij goed in het weergeven van architectuur en beeldhouwwerk, met name antiek Grieks, zoals je hier kunt zien. En hij kende de menselijke anatomie erg goed. Opvallend in deze voorstelling is het warme licht. In het wolkje rechtsboven is een ruiter afgebeeld, dit zou de Griekse god Saturnus zijn. Saturnus stond voor tijd, en de verwoestingen die zij achterlaat, zoals hier de arme Sebastiaan. Op de achtergrond zien we de soldaten weglopen die Sebastiaan zojuist hebben doorboord. Maar wie is toch dat vrouwtje rechtsboven Sebastiaans hoofd?

Wat ik zelf leuk vind aan het schilderij is Sebastiaans rechterteen die zo rechtop staat. Je voelt hem hierdoor zijn evenwicht bewaren.

Mail

Mila

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Tussen de randen van een aquarium

Tussen de randen van een aquarium

Wie ben je als je alles kunt zijn? In het fragmentarische afstudeerwerk van Ettie Edens veranderen mensen onder andere in een hoopje, een steen, een natuurkundedocent, water, iemand die limonade drinkt en een lantaarnpaal. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Mycelium

Mycelium

Wat als schimmelsporen zich met iedere adem dieper in je longen graven? Met ‘Mycelium’ won Olga Ponjee de juryprijs van Het Rode Oor 2023, de erotische schrijfwedstrijd van Vlaams-Nederlands huis deBuren. Lees meer

Bösendorfer 1

Bösendorfer

Bij Snelders blinkt de piano van het poetsen en de handen van de vijftigjarige eigenaar zijn door ouderdom stram geworden. Wat gebeurt er als een twintiger op bezoek komt om de Bösendorfer te bezichtigen? Met ‘Bösendorfer’ won Nick De Weerdt Het Rode Oor 2023, de erotische schrijfwedstrijd van Vlaams-Nederlands huis deBuren. Lees meer

Een villa voor het onbekende

Een villa voor het onbekende

Floris Tesink bezocht het FOMU, waar Grace Ndiritu door associatieve combinatie een expositie invulde. "Dit conflict tussen de fotografie en de ruimte brengt je op een plek die niet te begrijpen is, maar toch verslavend voelt voor degene die zich hieraan overgeeft." Lees meer

Zeker weten dat hij een super goede vader wordt

Zeker weten dat hij een supergoede vader wordt

Eva wil blij zijn voor haar vriend, die na een halfjaar weer van zich liet horen, maar merkt dat het haar moeite kost. Lees meer

In mijn droom besta ik uit pixels

In mijn droom besta ik uit pixels

Terra van Dorst keek maandenlang naar livestreams van pleinen en stranden. Dit vertaalde ze naar gedichten over een straat waarin ze haar ouders vindt, een man die haar een sjaal wil verkopen waar je in kan wonen en de zee. Het resultaat is de bundel 'in mijn droom besta ik uit pixels' waarmee ze deze zomer afstudeerde bij de opleiding Creative Writing aan ArtEZ. Lees meer

Ondraaglijk gewicht

Ondraaglijk gewicht

Een opmerking van een kennis activeert bij Aisha een stroom van onzekere gedachten. Waarom wordt ons zelfbeeld zo beïnvloed door externe standaarden? Lees meer

Hard//hoofd zoekt een nieuwe Chef Essay en Opinie

Hard//hoofd zoekt een nieuwe Chef Essay en Opinie!

Hard//hoofd zoekt vanaf 1 november een enthousiaste en assertieve kritische denker (x/v/m) die de redactie wil komen versterken als Chef Essay en Opinie! Lees meer

Pulpa

Pulpa

Ileen Rook schreef een afstudeernovelle over autoriteit, de supermarkt en een teveel aan tanden. Wie is Aline, waar komen al die tanden vandaan en hoe kan ze grip krijgen op een realiteit die steeds verder van haar verwijderd raakt? Lees meer

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echt subsidies zijn’?

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echte subsidies’ zijn?

‘De grootste catastrofe in de geschiedenis van de mensheid is niet het moment voor afleidingsmanoeuvres.’ Lees meer

Wegwerpliefde

Wegwerpliefde

Liefde overwint niet alles, en zeker niet het kapitalisme, merkt Marthe van Bronkhorst. Lees meer

Stuur je pitch in voor ‘Sorry’, het vierde Hard//hoofd Magazine! 1

Stuur je pitch in voor ‘Sorry’, het vierde Hard//hoofd Magazine!

We zijn weer op zoek naar nieuwe inzendingen van literaire virtuozen, opiniërende vedetten en visuele vagebonden. Stuur uiterlijk zondag 8 oktober een pitch naar magazine@hardhoofd.com onder vermelding van ‘Magazine 4: Sorry’. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 7

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel vier. Lees meer

Une Belle Histoire

Une Belle Histoire

Als Aisha haar moeder vertelt over haar vakantieplannen in Bretagne reageert ze nuchter. ‘Dan kun je gelijk wel tante Ans uitstrooien’. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 6

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel drie. Lees meer

Bibi Dumon Tak in Zomergasten

Bibi Dumon Tak was in veel opzichten een perfecte Zomergast

De vierde Zomergast van 2023 nam vanaf het eerste fragment de regie, maar schrijver Bibi Dumon Tak verloor haar kijker (en presentator) geen moment uit het oog. Marte Hoogenboom zag in haar de ideale Zomergast, die er niet op uit was briljant of eloquent over te komen. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 3

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel twee. Lees meer

Khadija Arib in Zomergasten

Kat-en-muisspel tussen Arib en Maassen in Zomergasten

Net als andere zomers bespreken we ook dit jaar de grootmoedige, strijdbare en soms stroeve gesprekken die in Zomergasten worden gevoerd. Marthe van Bronkhorst over het gesprek tussen zomergast Khadija Arib en Theo Maassen: Arib de machtige, tevreden kat, Maassen een nieuwsgierig muisje. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel een. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we voortaan twee keer per jaar verschijnen en daardoor nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer