Hét straateten van Berlijn." /> Hét straateten van Berlijn." />
Asset 14

Mustafa’s gemüse kebab

In twee van mijn meest dierbare televisieseries, Seinfeld en Curb Your Enthusiasm, wordt veel nadruk op uitzonderlijke eettentjes gelegd. Een groot aantal afleveringen draait om een legendarische yoghurt, vers fruit, Palestijnse kip, calzones of soep, waar de hoofdpersonen dan meestal de toegang toe ontzegd wordt. In The Soup Nazi, een van de meest beroemde afleveringen van Seinfeld, moeten de klanten zich aan een hele ingewikkelde procedure conformeren om een kopje van de heerlijke brouwsels te krijgen. Het is het waard, maar als George dan toch opstandig wordt over zijn hoeveelheid brood, is de soep-nazi onverbiddelijk: “No soup for you!”

Ik begreep nooit helemaal waar de personages zich zo druk om maakten. Natuurlijk zijn er ook in Nederland hele goede broodjeszaken, weet ik waar je de beste Vlaamse frites kan halen, kan ik een goed onderscheid maken tussen een goede en een slechte vestiging van de Maoz en doet de Burgermeester goede zaken, maar afhaaleten waar mijn leven om zou draaien? Is dat niet wat overdreven?

Deze series spelen zich af in New York en Los Angeles, immigrantensteden bij uitstek en allebei groter dan Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, Maastricht en Groningen bij elkaar. Hier vind je de beste recepten en de grootste concurrentie, terwijl bij snackbar ’t Snorretje in Amsterdam-Oost altijd wel een paar lamme studenten bij gebrek aan beter naar binnen waggelen. Als een bepaalde zaak dan toch bovengemiddelde kwaliteit biedt, wordt het al snel veel te duur en staan de yuppen alweer voor je te ‘harrrr-harrrrr-harrrrr’-en in de rij. In Nederland hebben we helemaal geen straateten waar je een moord voor doet.

Nu hebben we het geluk dat de Duitse hoofdstad Berlijn inmiddels een soort Nederlandse provincie is geworden en we toch toegang hebben tot culinaire grootstedelijke hoogtepunten. Je hebt daar ongelofelijke falafel met verse sla en gegrilde groenten en geheime Egyptische sausjes, die je onder het eten van die ‘um-um-um’-geluiden doet maken. Sushi gemaakt door gepensioneerde samoerais die hun zwaarden alleen nog gebruiken om de hemels zachte zalm te snijden. Canadese pizza met aardappel en tijm en een bak met rucola waar je lekker veel uit mag scheppen. Het is allemaal spotgoedkoop. Zoals een snelle hap moet zijn.

Het beste voorbeeld is Mustafa’s gemüse kebab. Het is eigenlijk niet echt een tip, want elke Berlijner en vele toeristen kennen dit hokje op Mehringdamm reeds. Mustafa is zo populair dat hij allang niet meer in de zaak staat en een kekke website en zelfs een gelikte bioscoopreclame heeft. Maar er is nog altijd maar een locatie, gerund door familieleden, waar permanent een lange rij staat en een broodje gewoon nog 2,90 kost.

Döner kebab is dankzij de grote Turkse populatie in Kreuzberg hét straateten van Berlijn, en er zijn legio plekken waar ze het op fantastische wijze maken. Maar de kip-kebab van Mustafa, gemengd met gegrilde, gekruide groenten, fetakaas, citroensap en geheime ingrediënten, is geniaal. De medewerkers blijven vriendelijk onder de grote drukte, maar ik stel me toch altijd maar nederig op als ik aan de beurt ben. Ik ben als de dood dat ik een verkeerde opmerking maak, ze mijn broodje uit mijn handen grissen en schreeuwen: “Kein gemüse kebab für dich!”

Mail

Rutger Lemm is schrijver, grappenmaker en scenarist. In 2015 verscheen zijn debuut, 'Een grootse mislukking'. Hij is een van de oprichters van Hard//hoofd.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Pekingeend

Winnaar juryprijs Het Rode Oor: Pekingeend

Twee personen blijven samen achter in de keuken, waar ze tijdens het bereiden van een pekingeend steeds dichter verstrikt raken in het spel van aanrakingen, blikken en opdrachten. Met Pekingeend won Fleur Klemann de juryprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

De dood van Giorgio Armani sluit een hoofdstuk in de mode, maar zegt ook veel over de toekomst van onze kleding. In deze column legt Loïs Blank uit hoe Big Fashion steeds meer terrein weet te winnen in onze kledingkasten. Lees meer

Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Altijd aanwezig, maar niet gewenst: Marthe van Bronkhorts rouw reist met haar mee. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer