Sinds dit weekend heeft Rotterdam er een nieuwe wijk bij. Via een metrotunnel kom je bij onder meer een draaimolen, een klein flatgebouw en een garage, verlicht door het zwakke schijnsel van ouderwetse straatlantaarns. De wijk bevindt zich in het Havengebied, maar er woont niemand. Iedereen is slechts een bezoeker, een vluchtige voorbijganger.
Foto: The One & the Many. Boijmans van Beuningen.
Op verzoek van het Museum Boijmans van Beuningen en Havenbedrijf Rotterdam maakte het Scandinavische kunstenaarsduo Elmgreen & Dragset een stedelijke achterbuurt in de Onderzeebootloods. In deze gigantische ruimte, waar vorig jaar de veelbezochte tentoonstelling Infernopolis van Atelier Van Lieshout stond opgesteld, creëerde dit zeer productieve duo een mysterieuze, vreemde, ja zelfs onbehaaglijke omgeving met de titel The One & the Many. Er lopen ook enkele jonge acteurs van het Ro Theater door de installatie, maar het zijn vooral de bezoekers die de hoofdrol spelen. Zij verzinnen de verhalen, de mogelijke scènes die zich in deze theatrale decors zouden kunnen plaatsvinden. Hier kan je eeuwig naar binnen gluren, en bedenken wie er plaats zou kunnen nemen in die leunstoel en drinken van dat onaangeroerde kopje koffie. Of je kan het zelf doen, en voor heel even een ander leven aannemen. Het is een surrealistische ervaring omdat je door een soort spookstad loopt, en een beetje luguber omdat het je eigen ideeën en illusies zijn waar je mee geconfronteerd wordt. Elmgreen en Dragset geven slechts een aanzet, je eigen fantasie doet de rest...
Wie het eerdere werk van dit duo ziet, merkt dat het veel humor heeft en herkent hun fascinatie voor misplaatste plekken.
Met deze nagebouwde Prada winkel in de woestijn van Texas (Prada Marfa, 2005) verwierf het duo al enige bekendheid. De absurditeit van een winkel op deze plek, de misplaatstheid en de onmogelijkheid om dit als waarheid te kunnen bevatten, doet je als bezoeker minstens enkele minuten stilstaan. Het spel dat Elmgreen en Dragset spelen met de realiteit doet meer denken aan theater dan aan beeldende kunst, ook wanneer er geen acteurs in de installatie aanwezig zijn. De “echtheid” van hun installaties en de verhalen die erin besloten liggen, hebben meer te maken met je eigen perceptie van werkelijkheid dan wat zijzelf zouden kunnen vertellen. En daar zijn ze zich heel bewust van, zoals ook hier is te zien in een filmpje over de Biënnale van Venetië in 2009 waar ze twee indrukwekkende paviljoens hadden ingericht.
De werken van Elmgreen en Dragset zijn een feest om te bezoeken; niet alleen vanwege de esthetische en narratieve kracht, maar ook omdat je als bezoeker geen passieve toeschouwer bent.
The One & the Many is nog tot en met september te zien in de Onderzeebootloods
in Rotterdam
