In samenwerking met Entrée, de jongerenvereniging van Het Concertgebouw, brengt hard/hoofd thematische artikelen. Vandaag deel 2: Het belang van verzegelde lippen. " /> In samenwerking met Entrée, de jongerenvereniging van Het Concertgebouw, brengt hard/hoofd thematische artikelen. Vandaag deel 2: Het belang van verzegelde lippen. " />
Asset 14

Achter gesloten deuren

◊ entree

Entree

Gedurende het hele jaar zal hard//hoofd in het kader van zogenoemde Late Night Café's samenwerken met Entrée. De zes edities van het Late Night Café zijn elk gekoppeld aan een eigen thema. Elke editie wordt aan twee van onze redactieleden de opdracht gegeven een bijdrage te leveren, geïnspireerd op het thema van de betreffende avond. Het resultaat hiervan verschijnt op onze website en zal op de Late Night's eveneens onderdeel uitmaken van het programma.

"Pensa molto, parla poco."
Ooit vond ik deze Italiaanse spreuk, in elegant handschrift geschreven op een briefkaart, liggend op tafel. Een vriend was blijven logeren en had dit voor me achtergelaten. Ik pakte hem op, en draaide hem om. Op de voorkant een lachend echtpaar in een cabrio. De foto was oud, zwart-wit. De man, zijn haar wat in de war, keek weg van de camera. De vrouw, met wenkbrauwen als getekende halvemaantjes, leunde zachtjes tegen haar geliefde aan. Ik draaide de kaart weer om. Edith Piaf en Yves Montand, onder de hemel van Parijs.

Het gezegde achterop de kaart verwees naar een van mijn escapades die op dat moment gaande was. Ik wist niet wat ik met mezelf of met de situatie aanmoest, en in mijn wanhoop had ik een buitenstaander geconsulteerd. Ik had mijn geheim verklapt. En tot de dag van vandaag weet (naar mijn herinnering) verder niemand van deze affaire, behalve natuurlijk de minnaar in kwestie. Mijn consultant dacht er het zijne van, en zijn advies was duidelijk. Ik zweeg, hing de briefkaart aan de muur, en bracht de verhouding tot een geruisloos eind, zonder hartebreuk en zonder een tumultueuze openbaring.

In werkelijkheid is er een derde versvoet verbonden aan het gezegde: "scrive meno", waarmee het geheel zich als volgt laat vertalen: "Denk veel, spreek weinig, schrijf minder." Of de schrijver van de postkaart opzettelijk dit gedeelte had weggelaten, daarmee het gezegde in acht nemend, blijft in het midden. Maar in mijn heugenis zijn het de eerste twee die er toe doen.

Waarschijnlijk bevat iedere taal wel een equivalent van "Spreken is zilver, zwijgen is goud". In Zweden zeggen ze "Bättre tiga än illa tala" - Het is beter te zwijgen dan slecht te spreken. In Duitsland luidt het gezegde "Reden kommt von Natur, Schweigen von Verstunde", de oude Romeinen zeiden "Audi, vide, tace, si tu vis vivere in pace" – Hoor, zie en zwijg, als je in vrede wilt leven - en over het Engelse "Don’t ask don’t tell" zullen we vandaag de dag maar wijselijk niet spreken.

Het is niet voor niets dat al deze adagia reppen over het belang van de verzegelde lippen. Het hebben van geheimen en daarmee het behoud van privacy is een belangrijk onderdeel van ons mensenleven. Het geeft ons een gevoel van macht, en een gedeeld geheim geeft een gevoel van saamhorigheid. Niet lang geleden hield Ine Poppe in het NRC een pleidooi voor geheimen. Ze schreef over communicatie en sociale media op het internet, en hoe men stukje bij beetje meer over zichzelf los laat door middel van het creëren van een online personage. We twitteren over onze locatie, en schrijven in onze statusupdates over onze bezigheden. We plaatsen foto’s van het dagelijks leven, daarbij die ene met die onderkin weglatend. Poppe pleit, terecht, voor het behoud van een bepaalde mate van geheimhouding, en tegen het continu manifesteren van alles wat er in ons leven geschiedt.

Maar het behouden van een geheim is moeilijker dan gedacht. De impact die je woorden op de luisteraar kunnen hebben met het verklappen van iets wat beter niet aan het licht kan komen is groot, en de sensatie de boodschapper te zijn evenzo. Jij bent degene die het zo lang heeft verzwegen, en de uitverkorene (mits geen reporter van de Privé) mag zich in de handen wrijven met dit exclusieve nieuwtje. Een geheim moet vaak verpakt worden in een leugen, en zo begint de vicieuze cirkel. Een goed geheim bewaren is dan ook niet voor ieder van ons weggelegd.

Het geheim zit hem in een paar dingen. Het is natuurlijk belangrijk goed te kunnen zwijgen, en als het er op aankomt, een creatieve leugen te kunnen verzinnen. Deze leugen zul je te allen tijde moeten kunnen verdedigen, dus een goed geheugen en de kracht om te kunnen gaan met alcohol of drugsmisbruik is essentieel. Nooit je bronnen vrijgeven, en niet bezwijken onder druk van buitenaf. Het zwijgrecht is nota bene in de wet vastgelegd. Het prijsgeven van een geheim is meestal pijnlijk voor minstens één van de betrokkenen, dus bezint eer ge hier aan begint.

Desalniettemin: de voldoening van het kunnen verzwijgen van clandestiene zaken is stukken groter dan de 'quick fix' van het rondbazuinen van andermans aangelegenheden. En wat als het je eigen geheim betreft? Bedenk dan: niets leuker dan lachen in eigen vuist. Schaam je nergens voor, maar houdt mysterie in stand. Onze grootmoeders wisten het al, een air van geheimzinnigheid werkt in ons voordeel. Niet iedereen hoeft te weten wat we uitspoken als we denken dat niemand ons ziet. Niet iedereen hoeft te weten hoe we er uit zien als we opstaan. Lang voordat Photoshop en Facebook er aan te pas komen, weten wij ons door middel van een keur aan producten, van beugels tot haarverf en make-up, van scheermes tot kledingstuk, een imago aan te meten. Geheimen zijn overal.

Mensen komen graag bij mij met hun meest geheime openbaringen. Het is denk ik een combinatie van mijn eigen openheid over het hebben van heimelijke liaisons en een sterk gevoel van vertrouwen, maar je kan het zo gek niet verzinnen of ik ben er van op de hoogte gesteld. Lang voor het bekend werd wist ik van jouw seksuele voorkeur, je kleptomane neigingen, je gewoonte om anekdotes tot in het onredelijke aan te dikken. Ik wist al dat je in het geniep bent getrouwd, ik weet waarom je een uur weg was tijdens het feest, ik was al tijden op de hoogte van je driehoeksverhouding. Ik weet wat je vriendin echt van je vindt, en ik weet dat je eigenlijk niet van die muziek houdt. Ik weet dat je beter niet de nacht hier door had kunnen brengen, en ik weet dat we er toch vaak aan zullen denken. Maar maak je geen zorgen, je geheim is veilig. Pensa molto, parla poco, regrette rien.

___________
Aanstaande vrijdag 29 oktober vindt de tweede editie van Late Night Café plaats in het Concertgebouw te Amsterdam. In relatie tot het thema van deze avond, "Het Geheim", kon niemand beter dan onze eigen column-diva Mees reflecteren op het aloude gezegde "Spreken is zilver, zwijgen is goud."

Mail

Ava Mees List

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Die betere wereld wordt al gemaakt

Die betere wereld wordt al gemaakt

Kun je, met alles wat er gebeurt in de wereld, nog gelukkig zijn? Marthe van Bronkhorst vindt het antwoord en ontdekt een boel hoopvolle initiatieven Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Harnas’, het achtste Hard//hoofd Magazine!

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Harnas’, het achtste Hard//hoofd Magazine!

In welk harnas hul jij je? Stuur voor 14 september je pitch in en draag met een (beeld)verhaal, essay, poëzie of kunstkritiek bij aan het magazine ‘Harnas’. Lees meer

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Eva van den Boogaard lijkt op iemand die ze nooit gekend heeft. Via een persoonlijke brief en een angstaanjagende gebeurtenis leert ze hem toch een beetje kennen. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Mijn Apocalypsis Leydenensis 1

Mijn Apocalypsis Leydenensis

In deze gedichten vliegt Joshua Snijders koerend over een postapocalyptisch Leiden, zijn Lays-chipszakjes tijdens een uitstapje in de Melkweg achtergelaten en zwemmen walvissen op wieltjes. 'De vraag is of je voetafdrukken kunt achterlaten wanneer er geen zwaartekracht is.' Lees meer

Lois Cohen maakte foto voor onze kunstverzamelaars: ‘Ik regisseerde per ongeluk een etalagepop’

Lois Cohen maakte foto voor onze kunstverzamelaars: ‘Ik regisseerde per ongeluk een etalagepop’

Word vóór 1 juli kunstverzamelaar bij Hard//hoofd en ontvang een unieke print van Lois Cohen! In gesprek met chef Kunst Jorne Vriens licht Lois een tipje van de sluier op. Lees meer

Was dit nou een flirt?

Was dit nou een flirt?

Als de Amsterdamse Carrie Bradshaw schrijft Marthe van Bronkhorst over de schemerflirt: een net te lange blik, een ambigu compliment, een hand die 'per ongeluk' de jouwe aanraakt. Lees meer

In gesprek met Jacqueline Peeters

In gesprek met Jacqueline Peeters: ‘Schilderen is denken en doen’

Aucke Paulusma gaat in gesprek met Jacqueline Peeters over haar nieuwe tentoonstelling. ‘Ik hoop dat ze in mijn werk iets van die spanning zien tussen wat zichtbaar is en wat verborgen blijft, en dat ze voelen hoe ik dat proces van schilderen benader.’ Lees meer

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Op 25 mei organiseerde Hard//hoofd een schrijfworkshop met het thema: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?' Tijdens deze middag hebben de uitgekozen deelnemers onder begeleiding van één van de vier hosts uit het netwerk van Hard//hoofd de tijd gekregen om ideeën uit te wisselen, hun eigen tekst aan te scherpen en te reflecteren op hun eigen schrijfproces. Samen met de hosts kijken we terug op een verdiepende, inspirerende dag vol uitwisseling en reflecties. Lees meer

Dit maakten onze kunstverzamelaars en magazineabonnees mogelijk in 2024

Dit maakten onze kunstverzamelaars mogelijk in 2024

Kunstverzamelaars dragen bij aan onze missie om nieuw talent te ondersteunen en een vrije ruimte te bieden. We leggen graag uit hoe we de donaties in 2024 hebben besteed. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

Water landt zachter

Water landt zachter

Via een staalarbeider en een PVV-stemmer onderzoekt Angelika Geronymaki zichzelf. Kan ze, zonder het doen van aannames, de ander leren kennen? Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

In deze colum geeft Marthe Bronkhorst je een van haar geheime toverzinnen om vervelende talkshowgasten de mond te snoeren. 'Is dat zo?' Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

:De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

In het tweede deel van deze essayreeks over kunststakingen schrijft Lara den Hartog Jager over kunstenaars die worstelen met systemen van macht en de vraag of hun kunst verandering teweeg kan brengen. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter 1

De archivaris en haar dochter: Morgen zal alles anders zijn

‘Even eufy checken.’ In ‘Morgen zal alles anders zijn’ dicht Bareez Majid over de eindeloze keuzes en opties die een dag voortbrengt. Een dag die getekend wordt door de sluimerende aanwezigheid van de videofeed van een beveiligingsapp. Lees meer

Hard//hoofd zoekt vóór 28 juli 2.500 trouwe lezers!

Hard//hoofd verschijnt weer op papier, nu met extra bijlage! In Honger lees je over de pijn, het verlangen en de schoonheid van datgene waar we naar smachten. Schrijf je vóór 28 juli in voor slechts 3 euro per maand en ontvang Honger in september in de brievenbus, mét bijlage Ik wil, wil jij ook? over seksueel consent. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer