Deze week staan onze rechtsstaat, een Da Vinci en, hoe kan het ook anders, Griekenland op losse schroeven." /> Deze week staan onze rechtsstaat, een Da Vinci en, hoe kan het ook anders, Griekenland op losse schroeven." />
Asset 14

Democratie voor saaie mensen

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week drie korte commentaren van onze redacteuren.

De Hofstad

Democratie voor saaie mensen

Het kan onopgemerkt zijn gebleven, want wie leest er nou interviews met de hoogste baas van het OM? Herman Bolhaar, voorzitter van het College van procureurs-generaal, verklaarde afgelopen zaterdag in de Volkskrant “geen probleem te hebben met minimumstraffen”, want dat sluit aan bij wat het OM toch al doet.
Maar in 2003 zei u: “Als er minimumstraffen worden ingevoerd, ben ik weg. Dat is een zuivere motie van wantrouwen tegen de rechterlijke macht”.
“Dat zei ik niet.”
Dat zei u wel.
(Bekijkt het interview waarin hij wordt geciteerd) “Ik weet eerlijk gezegd niet meer in welke context dat geplaatst is.”

Au. Hoezo context? Het lijkt een ondubbelzinnige uitspraak. Er staat maar één contextuele parameter in: “als…dan”.
Als Herman Bolhaar een politicus was, zou je nu zeggen: stap uit de fractie. Maar Bolhaar hoeft geen stemmen te trekken. Wat hij wel moet doen is zijn bazen tevreden houden en dus moet er omzet gedraaid worden, strenger en sneller gestraft worden en zit er een procureur bij RTL Boulevard, want dat is waar het volk om vraagt. Object lessons in democracy.
Ter contrast is het nuttig om even het exportblog Recht en Bestuur van de onvermoeibare NRC-redacteur Folkert Jensma erbij te pakken. Zo blijkt de rechterlijke macht een en ander wat minder flexibel op te vatten, en het OM eigenlijk toch niet zo heel productief te zijn, blijkt uit een recent rapport van de Rekenkamer. En dan hebben we het nog niet over het Europees record telefoontaps, de bajesboten, schending van arrestantenrechten, recente plannen van Fred Teeven, of de blokkade van Hoge Raad-benoemingen op instigatie van de PVV. Als de rechtsstaat afkalft, zal het niet aan Folkert Jensma gelegen hebben.
Het pijnlijke is alleen dat misdaad een stuk mediagenieker is dan de rechtsstaat. En dus moet Bolhaar productie blijven draaien, terwijl Jensma beschaafd alarm schreeuwt. Saai toch, dit? Maar democratie is niet altijd opwindend.

Door Floris Solleveld

Commentaar

Stel dat Griekenland failliet gaat

Stel dat een land failliet gaat. Hypothetisch, want een land kan niet failliet worden verklaard door een extern gerechtshof zolang de nationale soevereiniteit boven de hoogste rechter staat. Maar stel dat het gebeurt. Dat zou inhouden dat het land in crisis aangeeft de staatsschulden niet meer te gaan afbetalen. Vandaar dat de landen die leningen hebben verstrekt, het lijdend voorwerp liever met een lage hartslag in leven houden in de hoop dat er ooit nog een beetje terug wordt betaald. Maar, nogmaals, stel dat... De Argentijnse schuldencrisis van rond de eeuwwisseling biedt dan wellicht nog het beste, meest recente voorbeeld.
In Argentinië waren steeds meer leningen nodig om de hoge staatsschulden te kunnen betalen. De Argentijnse economie werd feitelijk in leven gehouden door het IMF. De grotendeels op export drijvende Argentijnse economie raakte in verval toen de buitenlandse koersen daalden ten opzichte van de Pesos. En toen was het klaar. Er werd drastisch gekort op ambtenarensalarissen, pensioenen werden de deur uit gegooid en de Argentijnse steden werden overspoeld door werklozen. Er braken dodelijke rellen uit, en in december 2001 telde het land vier verschillende presidenten. Uiteindelijk werd de Pesos losgekoppeld van de Dollar, en werd de munt dusdanig gedevalueerd dat landbouwproducten voor bodemprijzen in het buitenland konden worden gedumpt. Het lukte Argentinië zo om langzaam op te krabbelen.
Als de meest succesvolle tactieken in de Zuid-Amerikaanse crises enorme devaluatie en grootschalige bezuinigingen waren, is het wak in de huidige situatie in Griekenland snel gevonden: Griekenland kan de munt niet devalueren, ze zit immers nog in de Euro, en gezien de huidige explosieve situatie op de Griekse straten kan bij een dramatische herstructurering van het sociale stelsel de vlam gemakkelijk in de pan slaan. Maar wie niets doet, verliest hoe dan ook en de harde klap gaat onvermijdelijk komen. De stijgende werkloosheid, verloren pensioenen, sociale ontwrichting en een dreigende burgeroorlog met blauwhelmen en voedselpakketten, de vicieuze cirkel van een ineenstortende economie ligt in het verschiet. De Griekse regering staat onder de immense druk om harde beslissingen te nemen en hoe langer ze deze uitstelt, hoe gevaarlijker de situatie wordt.

Door Rutger Westerhof

Nieuws in beeld

Het schilderij De Dame Met de Hermelijn van Leonardo da Vinci in het Nationaal Museum van Polen verkeert in slechte staat. Het eikenhouten paneel is beschadigd door schorskevers, die het werk door de eeuwen heen hebben aangevreten.

Illustratie: Elise van Iterson

De Kunsten

Bange mannen

Afgelopen zondag zag ik drie bange mannen. Ze draafden door totdat ze onherkenbaar waren, en hun verkrampte gezichten nauwelijks nog menselijk. In Wherever we go, de laatste voorstelling van de piepjonge theatermaker Øystein Johansen werd er nergens expliciet verwezen naar de hedendaagse politiek. Toch dacht ik aan het Catshuis. In een kaal decor zag ik drie acteurs die verschillende staten van verwarring, verdeeldheid en leugenachtigheid verbeelden. Alles kwam voort uit hun angst voor het publiek, de buitenwereld en het vreemde. Dus toen ik las dat de onderhandelingen in een 'moeilijke fase' zijn beland (lees gerust: gestaakt) en het wederom de heer Wilders is die tegenstribbelt, dacht ik weer aan de drie bange mannen van afgelopen zondag.
De politieke lading van het stuk ontstond vooral door mijn eigen verbeelding, bleek toen ik achteraf andere toeschouwers sprak. Desalniettemin is het de kracht van een kunstwerk om de actualiteit te overstijgen en zo de realiteit op een nieuwe manier aan ons te tonen. Een goed kunstwerk kan dat vaker, in verschillende perioden. De podiumkunsten echter, zijn als enige kunstvorm gebonden aan het hier en nu, en dat maakt de spanning met de hedendaagse realiteit des te spannender. Alleen dat al maakt nieuwsgierig naar San Fransisco, een voorstelling over de crisis van gezelschap De Warme Winkel, die donderdag in première gaat. De begaafde acteurs bewezen al eerder dat een kritisch geluid op de huidige ontwikkelingen het best samengaat met een bijna tijdloze situatie. Wat hebben lachende mensen, vrolijke kleuren en een hippieliedje met de huidige crisis te maken? Kijk, en gebruik je verbeelding maar.

Roos Euwe

Mail

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie 2

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie

Insecten hebben een slecht imago. We houden ze het liefst ver uit de buurt, maar dat is onterecht, vindt Jitte. Met dit artikel bewijst hij je graag van het tegendeel en vertelt hij hoe sluipwespen lieveheersbeestjes inschakelen als lijfwacht voor haar larven, over de indrukwekkende hersenen van de Darwinwesp, en hoe je een mierenkolonie opzet met één koningin. Lees meer

Composthoop

Een symfonie van het kleine leven

Jesse Van den Eynden neemt je mee in de symfonie van het kleine leven dat zich afspeelt in de duisternis van de composthoop. In dit liefdevolle essay beschrijft hij hoe zijn leven steeds meer overgenomen wordt door de rottende en levende massa in zijn tuin, en hoe het slurpen, klikken en kraken van de aarde en haar bewoners een meditatieve ervaring worden. Lees meer

Eiland zonder eilandjes

Eiland zonder eilandjes

Bram de Ridder is vervangend psychiater op Bonaire. Maar hoe moet hij zich als witte zorgprofessional verhouden tot de mensen van het eiland? Lees meer

Huizen, omhulsels

Huizen, omhulsels

Anne Schepers had nooit gedacht dat ze een huis kon kopen. Tijdens de verbouwing denkt ze na over huizen als politiek middel, hoe het is om als sociale klimmer ruimte in te nemen en waarom dromen over een fantasiehuis een privilege is. Lees meer

:Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent is complex in een wereld gevormd door koloniaal geweld. Yousra Benfquih vraagt zich in haar eerste brief aan Alara Adilow af hoe consent een instrument kan worden van verzet. Lees meer

Iemand die in je gelooft

Iemand die in je gelooft

Jam van der Aa ontdekte pas laat dat ze autisme heeft. Toen ze jong was herkende jeugdzorg bovendien niet de rol van autisme in de onveilige situatie bij haar thuis. Ze was gedreven en nieuwsgierig, maar lange tijd op zichzelf aangewezen. Dit essay is een pleidooi voor betere jeugdzorg en gaat over veerkracht en jezelf leren begrijpen en vertrouwen. Lees meer

Automatische concepten 87

Van mijn spreekkamer tot aan Afghanistan

In haar behandelkamer zit Jihane Chaara als forensisch psycholoog niet alleen tegenover slachtoffers, maar ook tegenover daders van dwingende controle, een vorm van huiselijk geweld. Wat is het verband tussen deze psychologische, onderdrukkende machtstructuur van een individidu als meneer X in haar spreekkamer, en het regime van de Taliban in Afghanistan? Een essay over de verbinding tussen daderschap, ontkenning, grotere structuren van vrouwenonderdrukking en verzet. Lees meer

Einde Schooldag

Einde Schooldag

Leerlingen zijn als tijdelijke passanten van wie je een hoop weet, maar nooit hoe het met ze af zal lopen. 'Ze zijn open eindes', zo schrijft Engels docente Charlotte Knoors in dit persoonlijke essay over de raadselachtige verhouding tussen docent en student. Lees meer

Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer