De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Het nieuwe coronavirus heeft Nederland nog niet bereikt en er wordt hard geprobeerd een uitbraak af te wenden. Terwijl het virus voornamelijk in China om zich heen grijpt, hoopt Jihane Chaara dat onze houding tegenover iedereen die wel door het virus wordt getroffen, verandert.
Alle ogen zijn gericht op China. Moeten we ons zorgen maken om dit coronavirus? Is het te vergelijken met SARS (ook een coronavirus, trouwens) of eerder met een normaal griepje? Meer dan duizend mensen zijn intussen overleden aan het coronavirus. Dat zijn er meer dan door het SARS-virus toentertijd.
Vooralsnog blijft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid kalm: als nodig, worden mensen in quarantaine geplaatst, maar er is weinig reden om aan te nemen dat er een zombieachtig Nederland gaat ontstaan. We gaan het meemaken, maar we blijven optimistisch en nuchter. Dat gezegd hebbende reikt onze collectieve empathie hopelijk verder dan de Nederlandse landsgrens en voelen we mee met onze planeetgenoten die wél gedwongen zijn thuis te blijven om infectie te vermijden.
Mijn hoop voor collectieve empathie werd de afgelopen dagen flink op de proef gesteld. Zo waren er mensen in Nederland die een studentencomplex waar veel mensen van Chinese komaf wonen, bedoezelden met racistische en haatdragende leuzen. Ook Radio 10 droeg een steentje bij aan deze akelige tendens en zond een nummer uit met de tekst ‘voorkomen is beter dan Chinezen’.
De angst dat het coronavirus ook in Europa zal uitbreken is aanwezig. Ondertussen is de kans relatief klein dat dit daadwerkelijk zal gebeuren, waardoor het eenvoudig is om achteloos te fantaseren over een apocalyptisch beeld. Het doet denken aan begin januari van dit jaar, toen men zich op het internet verlekkerd afvroeg wat er zou gebeuren als Iran de oorlog zou verklaren aan de Verenigde Staten. Niemand was écht bang voor dienstplicht: het was gewoon lollig om erover te fantaseren. In het geval van het coronavirus heeft de vermeende angst geleid tot woede: stèl dat Europa verandert in een continent van stille straten en zieke mensen? Wiens schuld zal dat dan zijn? Blijkbaar de schuld van iedereen die er ook maar een beetje Chinees uitziet. Om de fictieve Yoda te citeren: “Fear leads to anger. Anger leads to hate”.
De angst om ziek te worden mag er zijn, maar als eerste zouden we moeten meeleven met alle mensen die er nú onder lijden.
Mensen met een Chinees uiterlijk – nee, een Aziatisch uiterlijk — worden belaagd, buitengesloten en uitgescholden omdat er in een ander werelddeel mensen doodgaan aan een virus. Er zijn momenten waarop grapjes ‘edgy’ en ‘scherp’ mogen zijn. Er zijn ook momenten waarop je naar een serieuze situatie kijkt, en moet nadenken over de reactie die jij daarop gaat geven. Leef je mee, of trap je omlaag?
Het is een kwestie van moraal. De angst om ziek te worden mag er zijn, maar als eerste zouden we moeten meeleven met alle mensen die er nú onder lijden. Die instelling kan bestaan náást maatregelen die we hier treffen. En als de schuldvraag echt oppermachtig regeert in je denkwijze hierover, dan stel ik voor dat je dat flink bevraagt. Waar leidt het toe? Wat doet het met je empathisch vermogen?
Onze sympathie zou verder moeten reiken dan de Nederlandse — of zelfs Europese — grenzen.
Beeld via Twitter
