Asset 14

Gebruik vaker een gezegde

Er passeert zo nu en dan een avond waarop mijn metgezellen en ik onszelf de uitdaging stellen enkel in gezegdes te spreken. Onze conversatie neemt vervolgens vreemde vormen aan, met cryptische dialogen als gevolg:

Persoon A: ‘Och, persoon B, wat een rotstreek van persoon X. Dat is geen klein bier.’ [Dat is een belangrijke zaak, red]
Persoon B: ‘Ik had niet anders verwacht want hé, als het varken zat is, gooit het de bak om.’ [Iemand die zijn doel bereikt heeft, toont vaak weinig dankbaarheid, red]
A: ‘Hij is inderdaad een beetje een vreemde eend in de bijt.’ [Iemand hoort niet thuis in de groep, red]
B: ‘Ach, ik kweek bij dezen weer wat eelt op m’n ziel.’ [Niet gevoelig zijn voor opmerkingen, red]
A: ‘Laten we de zot met ‘m scheren!’ [Iemand beetnemen, red]
B: ‘Dan lijkt het alsof ik me er met kwinkslag van afmaak.’ [Met een grapje de schuld proberen te laten vergeten, red]
A: ‘Enfin, we zetten er een streep onder. Laten we dan nu proosten, want een glas op zijn tijd, houdt de mot uit de maag.’ [Het is goed om af en toe eens een glaasje te drinken, red]
Persoon C [mengt zich vanaf een volgende barkruk in het gesprek, red]: ‘Maar onthoud, wie zijn zorgen probeert te verdrinken, merkt dat ze goed kunnen zwemmen.’ [ Drinken helpt niet bij problemen, red]

16076453080_5cacc7cb22_k

Vaak raken we elkaar volledig kwijt tijdens deze krachtmetingen, niet wetende waar persoon A het over heeft, aangezien persoon B wel de klok heeft horen luiden, maar niet weet waar de klepel hangt [hij weet er wel iets over, maar kent de exacte toedracht niet, red].

In een zoektocht nieuwe gezegdes te vergaren, haastte ik mij onlangs naar de bibliotheek. Waar ik, tot mijn stomme verbazing, een goed gevulde kast trof, vol lectuur gewijd aan spreekwoorden en gezegdes. En het was daar, op het mottige tapijt van het plaatselijke filiaal, dat mijn pad de weg van wijlen Prof. dr G.P. Hoefnagels kruiste. Hij was een gelauwerd hoogleraar criminologie en kinderrecht en D66-senator in de Eerste Kamer. In de jaren ’80 schreef hij vanuit ‘zijn bewondering voor de fantasie der taal’ een tweetal boeken over onbekende spreekwoorden en zegswijzen.

Hoefnagels’ vergeelde pagina’s bleken een goudmijn te herbergen. Hij had het over oude hoeren gezeten op de trappen van de preekstoel [Wie zich van het kwade bekeert, moraliseert meer dan wie aan het kwaad niet toekwam, red], je hebt het varken gekocht, je zal het opvreten ook [Je bent eraan begonnen, nu moet je het voltooien, red] of de poëtische, van oorsprong Antilliaanse uitspraak een aap heeft diepe ogen en daarom huilt hij van tevoren [Wie iets voorziet, kan voorzorgsmaatregelen nemen, red].

De auteur heeft ook zo zijn favorieten: ‘Vleugels hebben haar niet geraakt, zo’n mooi spreekwoord wordt niet verzonnen, maar geslepen door het gebruik van de taal van een volk.’

Gezegdes laten sporen achter, van een andere tijd, een ander leven. Ze openen deuren naar vergane glorie en liefdevolle banaliteiten die door de tand des tijd [Uiteindelijk vergaat alles, red] bijna verloren gingen. Hoefnagels’ oeuvre is een tijdmachine en biedt handvaten voor het nageslacht dat met onbegrijpelijkheden en vragen zit als: waarom barst een kruik die te water gaat [Vroeger haalden mensen water uit een put, en dat gebeurde vaak met een kruik. Dat ging vroeg of laat mis: uiteindelijk was het haast onvermijdelijk dat de kruik een keer hard tegen de stenen muur van de put zou slaan en dus zou barsten of breken, red] en waarom is éénoog koning? [De betekenis hiervan is mij nog altijd onbekend, red].

Mail

Bien Borren Bien Borren is Hard//hoofd-redactielid en journalist.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Mijn huid een rekbare grens (Frontaal)

Mijn huid een rekbare grens

In dit drieluik bevraagt Isa/Isa Bob van Rooy de kaders die er gesteld zijn rondom onze natuurlijke wereld. Bestaat er eigenlijk wel een verschil tussen zelf en natuur, of tussen plant en organisme? Lees meer

Whisper Heart, The Movie

Whisper Heart: the movie

Hoe ver ga jij voor De Ware? Anne Sikma onderzoekt in dit bloedstollende verhaal de grenzen op tussen fictie en realiteit. Ben je er klaar voor? Lees meer

:We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

Marthe van Bronkhorst schreef een kort toneelstukje waarin Ruben Brekelmans en Dilan Yesilgöz uiteenzetten hoe ze armoede willen gaan oplossen. Lees meer

Lief kutland // Lancering 1

Kijk de lancering van 'Lief kutland' terug

Tijdens de lancering van het vijfde Hard//hoofd magazine, 'Lief kutland', plozen we dit neokoloniale stipje op de aardbol uit. Bekijk de registratie. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Dunne intellectuele belangstelling

Dunne intellectuele belangstelling

Michiel Cox is vastbesloten om als docent aan zijn mbo-studenten meer dan alleen praktische kunde over te dragen. Hoewel studenten zijn lessen mild spottend een ‘zitvak’ noemen, merkt Cox dat bij sommigen intellectuele nieuwsgierigheid opbloeit, ondanks de lage verwachtingen van de buitenwereld. Lees meer

Voorland

Voorland

Hoe ga je om met de grote kans dat je, net als vele vrouwen in je familie, jongdementie zal krijgen? Yanaika Zomer bereidt zich voor in de vorm van een gedicht. Lees meer

:Het koloniale verleden en roofkunst: wat ga je na een spijtbetuiging dóén?

Het koloniale verleden en roofkunst: wat ga je na een spijtbetuiging dóén?

Hoe kan Nederland de schade herstellen van het koloniale verleden? Wanneer zijn excuses oprecht en zinvol? Waarom wordt niet alle roofkunst teruggegeven? In musea en cafés in Kaapstad mijmert Jorne Vriens over deze vragen en ziet hij zich geconfronteerd met zijn eigen geprivilegieerde positie. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

How can I make this about me? 1

How can I make this about me?

Marthe van Bronkhorst staat stil bij een jaar genocide en pleit ervoor om het meer over onszelf te laten gaan: 'Die dode Palestijnen hadden jouw kinderen kunnen zijn.' Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Doorlaatbaar 1

Doorlaatbaar

Een jonge vrouw is mantelzorger voor haar moeder. Dit verhaal van Siska van Daele beschrijft de grens tussen hun binnen- en buitenwereld: binnen lijkt de tijd stil te staan, terwijl buiten alles doorraast. Lees meer

De inspraakavond

De inspraakavond

Om een progressief geluid te laten horen gaat Michiel Cox naar een inspraakavond over windmolens. Maar tijdens de bijeenkomst begint hij te twijfelen. Is dit inspraak? Lees meer

Lieselot 2

Winnaar Stoute Stift 2024

Ruben Topia won met zijn illustratie de Stoute Stift 2024, de illustratiewedstrijd die deBuren organiseert. Topia maakte een illustratie bij een erotische verhaal van Prins de Vos. Lees hier het juryrapport! Lees meer

Lieselot 1

bloedbanen

‘Jij bént geen lijf, je hébt er een,’ stelt de therapeut in het buurthuis. Kan de ik-persoon geholpen worden? Met ‘bloedbanen’ won Sandro van der Leeuw de juryprijs van Het Rode Oor 2024, de erotische schrijfwedstrijd van Vlaams-Nederlands huis deBuren. Lees meer

Lieselot

Lieselot

Twee vrouwen in een verzorgingstehuis hebben een afspraakje - maar zal de ander wel komen? Met ‘Lieselot’ won Sanne Otten Het Rode Oor 2024, de erotische schrijfwedstrijd van Vlaams-Nederlands huis deBuren. Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Ondergang / Opkomst

Ondergang / Opkomst

Wat als Pangea opnieuw ontstaat en de wereld weer één land wordt? In haar beeldende gedichten fantaseert Sanne Lolkema over nieuwe en oude werelden, systemen en cirkels. Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer