Asset 14

No

Chili, 1988. Onder zware internationale druk schrijft dictator Pinochet een referendum uit. Wil het volk hem behouden, ja of nee? In de film No speelt Gabriel García Bernal een kortzichtige reclamemaker die tegen wil en dank meegesleurd wordt in de Nee-campagne.

Stephane: Stiekem hoopte ik op een film waarin de ene persoon na de andere op z’n knieën viel en met gebalde vuisten ‘Nooooooo!’ naar de hemel riep. Zoals op http://nooooooooooooooo.com.

Meredith: Ik had stiekem gehoopt op twee uur lang een Chileense Don Draper uit de jaren tachtig. Dat hij dan emotionele snaren raakte zoals in die Carousel reclamepitch terwijl hij eindelijk een keer wel politiek geëngageerd was.

Philip: Maar wat kregen we nou precies voorgeschoteld door regisseur Pablo Larrain?

Stephane: We zagen een cynische reclamemaker die gevraagd werd een revolutie te ontketenen.

Meredith: En ik snapte ineens wat we verkeerd hebben gedaan tijdens het organiseren van al die protesten. We hadden gewoon die hele politieke boodschap moeten negeren en alleen een catchy jingle moeten verzinnen. Dat is pas modern actievoeren.

Philip: En mooie vrouwen en kittens. Dat werkt ook goed. De kritiek in Chili op deze film was niet mals. Volgens de mensen die echt aan de No!-campagne hebben gewerkt is het fictieve hoofdpersonage René (Gael García Bernal) een karikatuur. En daar kan ik wel inkomen. Het is natuurlijk onzin dat een of andere lullige reclamemaker op z’n skateboardje een dictatuur omver werpt.

Meredith: Terwijl zijn activistische (ex?-)vrouw iedere keer roemloos in elkaar werd getrapt door de ME.

Stephane: De man op wie het hoofdpersonage gebaseerd is, hoor je in dit interview anders niet klagen over verdraaiingen van feiten.

Meredith: Zou ik ook niet doen als ik een reclamemaker was en mijn leven werd verfilmd, gespeeld door een mooie man met dromerige ogen in een kek leren jasje.

Stephane: Oh ja, dat is waar ook, ALLE vrouwen vinden hem sexy.

Philip: Ik denk dat de Chileense critici terugdenken aan wat voor hel het was om in een totalitaire staat te leven en hoe moeilijk het is geweest om Pinochet af te zetten. In de film skateboardde René wel heel makkelijk naar de overwinning. Afgezien van een paar bezoekjes van de geheime dienst. Een reclamemaker, zoals die kerel waarop dit verhaal gebaseerd is, denkt alleen aan vorm. En dan snap ik dat je weinig te klagen hebt met een film die volhardt in het gebruik van een instagramfilter.

Stephane: René werd achtervolgd en in de gaten gehouden, maar ik kreeg niet het idee dat hij echt voor z’n leven hoefde te vrezen. Volgens Wikipedia zijn er onder Pinochet pak ‘m beet drieduizend politieke tegenstanders vermoord... Dat maakt de film achteraf toch wat spannender.

Meredith: Los daarvan vond ik de thematiek van de film ook heel interessant. Het toepassen van reclamemethoden op een politieke boodschap. Het cynisme of pragmatisme van de reclamewereld versus het idealisme van de actievoerders. En de propaganda van een dictatuur.

Stephane: Ja, maar omdat dat hoofdpersonage zo intens cynisch was, kon het mij als kijker ook bijna niks meer schelen. Ik geloofde niet dat zijn tranen echt waren toen hij na zijn overwinning de straat op liep en in de juichende massa verdween. En ik werd ook een beetje verdrietig van het feit dat het dus niet zo heel veel uitmaakt of je reclame maakt voor een magnetron of voor een campagne die de toekomst van je land aangaat.

Philip: Die tranen waren misschien nog het meest cynische van alles!

Meredith: Misschien vond ik het moment dat de oppositiepartijen voor het eerst de No!-reclamespotjes te zien kregen nog cynischer dan die tranen. Een van ze riep dat het een schande was hoe het leed van zoveel mensen gereduceerd werd tot een colareclame met mimespelers. En daarna vroegen de andere politici hoe hun individuele partijbelangen geprofileerd werden. Allemaal verslagen idealisten of pragmatische individualisten. Misschien dan toch liever een cynische reclamemaker die het wel voor elkaar krijgt om een dictator omver te werpen.

Stephane: Ja, en volgens die reclamemaker worden mensen eerder geraakt door emotie dan informatie. En daar had hij een punt, blijkbaar, want zijn campagne is de geschiedenisboeken in gegaan.

Philip: Volgens mij kennen we reclamemakers teveel eer toe als we zeggen dat ze geschiedenis maken. Ze brengen bepaalde sociale processen hoogstens in een stroomversnelling. Dat zo’n film dan over één man gaat, dat maakt de film een beetje pedant.

Stephane: Ja? Dus als wij nu willen protesteren tegen de hoge salarissen van topmanagers, voetballers en dj’s kunnen we de processen versnellen door olijke filmpjes met regenbogen te maken?

Philip: Reclamemakers kunnen het versnellen door de tekenen van hun tijd te kennen en die vervolgens in de juiste vorm te communiceren naar een groter publiek. In de jaren tachtig waren ‘t regenbogen en jingles, nu zal het iets anders zijn. Of nou ja...

Meredith: Reclamemakers als ‘voice of their generation’. Het zijn dus eigenlijk allemaal Bob Dylans in strakke pakken?

Stephane: Ok. Regenbogen op Facebook.

Meredith: We kunnen het in ieder geval een keer proberen.

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer