Asset 14

No

Chili, 1988. Onder zware internationale druk schrijft dictator Pinochet een referendum uit. Wil het volk hem behouden, ja of nee? In de film No speelt Gabriel García Bernal een kortzichtige reclamemaker die tegen wil en dank meegesleurd wordt in de Nee-campagne.

Stephane: Stiekem hoopte ik op een film waarin de ene persoon na de andere op z’n knieën viel en met gebalde vuisten ‘Nooooooo!’ naar de hemel riep. Zoals op http://nooooooooooooooo.com.

Meredith: Ik had stiekem gehoopt op twee uur lang een Chileense Don Draper uit de jaren tachtig. Dat hij dan emotionele snaren raakte zoals in die Carousel reclamepitch terwijl hij eindelijk een keer wel politiek geëngageerd was.

Philip: Maar wat kregen we nou precies voorgeschoteld door regisseur Pablo Larrain?

Stephane: We zagen een cynische reclamemaker die gevraagd werd een revolutie te ontketenen.

Meredith: En ik snapte ineens wat we verkeerd hebben gedaan tijdens het organiseren van al die protesten. We hadden gewoon die hele politieke boodschap moeten negeren en alleen een catchy jingle moeten verzinnen. Dat is pas modern actievoeren.

Philip: En mooie vrouwen en kittens. Dat werkt ook goed. De kritiek in Chili op deze film was niet mals. Volgens de mensen die echt aan de No!-campagne hebben gewerkt is het fictieve hoofdpersonage René (Gael García Bernal) een karikatuur. En daar kan ik wel inkomen. Het is natuurlijk onzin dat een of andere lullige reclamemaker op z’n skateboardje een dictatuur omver werpt.

Meredith: Terwijl zijn activistische (ex?-)vrouw iedere keer roemloos in elkaar werd getrapt door de ME.

Stephane: De man op wie het hoofdpersonage gebaseerd is, hoor je in dit interview anders niet klagen over verdraaiingen van feiten.

Meredith: Zou ik ook niet doen als ik een reclamemaker was en mijn leven werd verfilmd, gespeeld door een mooie man met dromerige ogen in een kek leren jasje.

Stephane: Oh ja, dat is waar ook, ALLE vrouwen vinden hem sexy.

Philip: Ik denk dat de Chileense critici terugdenken aan wat voor hel het was om in een totalitaire staat te leven en hoe moeilijk het is geweest om Pinochet af te zetten. In de film skateboardde René wel heel makkelijk naar de overwinning. Afgezien van een paar bezoekjes van de geheime dienst. Een reclamemaker, zoals die kerel waarop dit verhaal gebaseerd is, denkt alleen aan vorm. En dan snap ik dat je weinig te klagen hebt met een film die volhardt in het gebruik van een instagramfilter.

Stephane: René werd achtervolgd en in de gaten gehouden, maar ik kreeg niet het idee dat hij echt voor z’n leven hoefde te vrezen. Volgens Wikipedia zijn er onder Pinochet pak ‘m beet drieduizend politieke tegenstanders vermoord... Dat maakt de film achteraf toch wat spannender.

Meredith: Los daarvan vond ik de thematiek van de film ook heel interessant. Het toepassen van reclamemethoden op een politieke boodschap. Het cynisme of pragmatisme van de reclamewereld versus het idealisme van de actievoerders. En de propaganda van een dictatuur.

Stephane: Ja, maar omdat dat hoofdpersonage zo intens cynisch was, kon het mij als kijker ook bijna niks meer schelen. Ik geloofde niet dat zijn tranen echt waren toen hij na zijn overwinning de straat op liep en in de juichende massa verdween. En ik werd ook een beetje verdrietig van het feit dat het dus niet zo heel veel uitmaakt of je reclame maakt voor een magnetron of voor een campagne die de toekomst van je land aangaat.

Philip: Die tranen waren misschien nog het meest cynische van alles!

Meredith: Misschien vond ik het moment dat de oppositiepartijen voor het eerst de No!-reclamespotjes te zien kregen nog cynischer dan die tranen. Een van ze riep dat het een schande was hoe het leed van zoveel mensen gereduceerd werd tot een colareclame met mimespelers. En daarna vroegen de andere politici hoe hun individuele partijbelangen geprofileerd werden. Allemaal verslagen idealisten of pragmatische individualisten. Misschien dan toch liever een cynische reclamemaker die het wel voor elkaar krijgt om een dictator omver te werpen.

Stephane: Ja, en volgens die reclamemaker worden mensen eerder geraakt door emotie dan informatie. En daar had hij een punt, blijkbaar, want zijn campagne is de geschiedenisboeken in gegaan.

Philip: Volgens mij kennen we reclamemakers teveel eer toe als we zeggen dat ze geschiedenis maken. Ze brengen bepaalde sociale processen hoogstens in een stroomversnelling. Dat zo’n film dan over één man gaat, dat maakt de film een beetje pedant.

Stephane: Ja? Dus als wij nu willen protesteren tegen de hoge salarissen van topmanagers, voetballers en dj’s kunnen we de processen versnellen door olijke filmpjes met regenbogen te maken?

Philip: Reclamemakers kunnen het versnellen door de tekenen van hun tijd te kennen en die vervolgens in de juiste vorm te communiceren naar een groter publiek. In de jaren tachtig waren ‘t regenbogen en jingles, nu zal het iets anders zijn. Of nou ja...

Meredith: Reclamemakers als ‘voice of their generation’. Het zijn dus eigenlijk allemaal Bob Dylans in strakke pakken?

Stephane: Ok. Regenbogen op Facebook.

Meredith: We kunnen het in ieder geval een keer proberen.

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Rocher Koendjbiharie ligt in zijn essay het probleem toe: 'Homonationalisme is niks meer dan de voorwaardelijke acceptatie van mensen uit de regenbooggemeenschap ten behoeve van een nationale identiteit en een nationalistische ideologie.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Pekingeend

Winnaar juryprijs Het Rode Oor: Pekingeend

Twee personen blijven samen achter in de keuken, waar ze tijdens het bereiden van een pekingeend steeds dichter verstrikt raken in het spel van aanrakingen, blikken en opdrachten. Met Pekingeend won Fleur Klemann de juryprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

De dood van Giorgio Armani sluit een hoofdstuk in de mode, maar zegt ook veel over de toekomst van onze kleding. In deze column legt Loïs Blank uit hoe Big Fashion steeds meer terrein weet te winnen in onze kledingkasten. Lees meer

Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Altijd aanwezig, maar niet gewenst: Marthe van Bronkhorts rouw reist met haar mee. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer

Hondenvoer

Een overleden hondje zorgt ervoor dat moeder en dochter in een strijd belanden. Ze willen beiden laten zien wie er meer van het dier gehouden heeft. In dit verhaal van Keet Winter mondt die spanning tussen de twee vrouwen uit in een pijnlijk diner. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Stranding

Stranding

'Ze ligt hier als aanklacht / op het land gespuugd / om de noodzaak tot evenwicht / tussen mens en water te benadrukken.' Angelika Geronymaki trekt je met dit gedicht over zelfbeschikking en milieuvervuiling mee, als de aangespoelde zeemeermin in een sleepnet gevuld met platvissen, sardientjes en haringen, en slingert je vanuit het zure zeewater op een strand met grijpgrage mannenhanden. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer