De boot schommelt heen en weer en jij hangt met een groen gezicht over de reling." /> De boot schommelt heen en weer en jij hangt met een groen gezicht over de reling." />
Asset 14

Zeeziekte

Noodgedwongen stapte ik afgelopen week op de boot in plaats van het vliegtuig. Normaal heb ik daar niet zo’n problemen mee – dobberen op zee vind ik heerlijk. Dit keer waren de weersomstandigheden echter dusdanig dat alle vluchten gecancelled waren, dus ik maakte me op voor een pittig tochtje. In het begin ging het nog goed, je neemt de deining waar en ziet de lichtjes aan de pas verlaten kade wat op en neer bewegen. Na een tijdje had mijn maag echter genoeg van al die schommelingen en dirigeerde mij naar de wc. Omringd door kreunende vrouwen en kokhalzende kinderen probeerde ik uit alle macht mijn zo-even verorberde sandwich binnen te houden. Als je moet overgeven door teveel drank of bedorven voedsel kan het immers opluchten; bij zeeziekte lost het niets op.

Anders dan je maag je doet vermoeden, komt zeeziekte namelijk niet voort uit een probleem in je verteringsstelsel. Het is je evenwichtsorgaan, welke zich in je binnenoor bevindt, dat compleet in de war is geraakt. Omdat de bewegingen waar je lichaam aan onderworpen wordt verschillen van degene die je ogen waarnemen, ontstaat er een conflict. Door dat registratieconflict ontstaat er een gebrekkige coördinatie en wordt je misselijk en duizelig.

Het evenwichtsorgaan bestaat uit drie halvecirkelvormige kanalen met een vloeistof erin. Er wordt getracht de vloeistof waterpas te houden, en als dit niet zo is sturen zintuigcellen de 'scheve' informatie door naar je hersenen. Echter, als het zo gaat klotsen dat het letterlijk resoneert met de zee, verlies je je evenwicht. Onze balans wordt bewerkstelligd door drie organen: je evenwichtsorgaan, je ogen en je proprioceptoren. Dat is de verzameling sensoren in je spieren, pezen en gewrichten die je hersenen vertelt welk lichaamsdeel de grond aanraakt en welke er bewegen. Op het moment dat deze drie organen niet dezelfde informatie doorgeven ontstaat de misselijkmakende onenigheid. Op een boot registreren je evenwichtsorgaan en je proprioceptoren complexe bewegingen, maar je ogen niet – ten opzichte van de boot beweeg je immers niet.

Mensen proberen hun zwaartepunt altijd boven hun voeten te houden en loodrecht ten opzichte van de horizon te staan. Wanneer die horizon als referentiepunt constant verschuift wordt het lastig je evenwicht te bepalen. Het fixeren van je blik op een vast punt kan je daarom helpen de zeeziekte te vermijden. Aan de andere kant moet je wel anticiperen op de bewegingen die gaan komen, zodat je lichaam minder verrast wordt door de snoekduiken. Daarom hebben bestuurders vaak minder last van zeeziekte; zij bepalen immers waar de boot heengaat en worden gedwongen de schommelingen in te schatten.

Maar als de zeeziekte je hoofd in de war stuurt, waarom reageert je maag dan zo heftig? Het Engelse woord voor misselijkheid, ‘nausea’, is duidelijk over zijn herkomst: 'naus’ is Grieks voor zee. Wanneer het evenwichtsorgaan overstuur raakt zendt het noodboodschappen naar de slokdarm. Een mogelijke verklaring voor de misselijkheid die optreedt bij zeeziekte is dat de hersenzenuw die over het spijsverteringstelsel gaat langs het evenwichtsorgaan loopt. Bij zeeziekte zou die zenuw extra gestimuleerd kunnen worden en zo de maagstreek overstuur maken.

Sommige mensen zijn veel gevoeliger voor zeeziekte dan anderen. De precieze oorzaak hiervan is onbekend, maar zal vast een genetische component hebben. Wel is bekend dat vrouwen over het algemeen eerder zeeziek worden dan mannen. Dit heeft met de hormoonniveaus te maken. Ook jonge kinderen zijn er gevoeliger voor. Dat ligt waarschijnlijk aan het feit dat ze nog geen overzicht kunnen houden over de situatie en hun lichaam dus zonder enkele referentie letterlijk meegenomen wordt op de golven. Een bepaalde groep kan juist niet eens zeeziek worden: doofstomme mensen. Gehoor- en evenwichtsproblemen gaan vaak samen omdat de beide functies in het oor liggen. Door oorschade zou het evenwichtsorgaan, wat in het binnenoor ligt, dus ook aangetast kunnen zijn.

Je lichaam kan op den duur wel wennen aan de klotsende bewegingen; ervaren stuurlui hebben over het algemeen minder last van zeeziekte dan degenen aan de wal. Als je toch onverhoeds een stormachtige boottocht moet maken zijn er nog wel wat tips. Het spreekt voor zich dat een kater niet bevorderlijk is voor zeeziekte; evenmin is het drinken van koffie of alcohol een aanrader. Een jointje daarentegen zou je nog wel eens uit de draaiende molen kunnen halen – mits je niet teveel neemt natuurlijk – omdat het je zintuigen platlegt en het waarnemingsconflict daardoor verkleint. Wat betreft de huismiddeltjes schijnen gember en cola wonderen te kunnen verrichten.
Anti-zeeziektepillen danken hun werking aan het tegenhouden van de sensorische input, waardoor het waarnemingsconflict en de kans op misselijkheid verkleind worden. Dit kan gedaan worden door de bloedtoevoer in het evenwichtsorgaan te vergroten of stoffen als dopamine of histamine te blokkeren. Hoe dan ook is het goed van tevoren een voedzame, maar niet te vette, maaltijd gegeten te hebben. Als je je dan toch onverhoeds over de reling bevindt kan je de vissen in elk geval nog een voedzame maaltijd voorschotelen.

Mail

Brankele Frank

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer