Brankele stalt haar fiets en ziet orde in plaats van chaos. Vreemd." /> Brankele stalt haar fiets en ziet orde in plaats van chaos. Vreemd." />
Asset 14

Entropie

Een doodgewone dag. Ik rijd naar de Albert Heijn voor m'n doordeweekse boodschappen. Ik zet m'n fiets neer. Althans, ik plaats m'n fiets keurig in een rijtje. Een rijtje vol met fietsen. Fietsen die naast elkaar staan alsof ze zijn uitgestald in een fietsenwinkel, klaar om te worden verkocht. Maar dit is Amsterdam, bicycle mayhem. De plek waar meer fietsen dan auto's zijn, waar fietsers de verkeerswetten bepalen en zebrapadgebruikende voetgangers op hun nederige wielloze plek wijzen. En toch staan al die fietsjes daar zoetjes te wachten tot hun eigenaar ze weer ophaalt uit het kinderparadijs. Sinds wanneer is de fietsenchaos ontaard in zulke kleinburgerlijke orde en regelmaat, zoals Engelsen op een roltrap?

Enigszins ontheemd ontwaar ik een witte streep op de stoep. Hij is onderdeel van een groot wit geverfd vierkant, waarbinnen alle fietsen blijken te staan. Vier simpele lijnen hebben de chaos tot bedaren kunnen brengen en de vermicellisoep van trappers en in elkaar verstrengelde fietsstangen kunnen ontwarren. Waarom is iedereen opeens zo gehoorzaam?

Het doet me denken aan 'entropie', een tegenintuïtief begrip uit de natuurkunde. Entropie beschrijft de mate van wanorde in, en ontaarding van, een systeem. In dit geval is het systeem de hoeveelheid fietsen die voor een willekeurige Albert Heijn wordt gestald. De fietsen zijn een verzameling deeltjes die zich chaotisch door de ruimte bewegen, net als moleculen die nu nog niet weten waar ze straks zullen zijn.

Illustratie: Charlotte Peys

Normaal worden al die deeltjes (fietsen) in een systeem (stoep voor de AH) niet door verkeersleiders in goede banen geleid. Ze wachten niet tot hen een plaats wordt toegewezen, maar schikken zich naar hun eigen roestige wil. Het valt niet te voorspellen hoe de constellatie fietsen zich op enig moment in de tijd verhoudt tot de onbeweeglijke stoeptegels. Normaal is het chaos.

Totdat iemand energie in het systeem steekt, en met een kwast en witte verf de stoep bewerkt. Vanaf dat moment wordt het oneindige aantal mogelijkheden waarop de fietsen en stoeptegels met elkaar in wisselwerking zijn, beperkt. Opeens wordt het waarschijnlijker hoe de ijzeren configuratie er op een bepaald moment uit zal zien. Er ontstaat een zekere mate van orde in de chaos. De berijders schikken zich naar de wetten van de verf, en plaatsen hun wielen netjes naast elkaar.

Het lijkt zo simpel om alle deeltjes een vaste plek binnen de ruimte toe te kennen. Maar orde verkrijgt men alleen door de chaos met energie te bewerken. De wet van de entropie beschrijft hoe onze wereld niet anders dan chaotisch kan zijn, totdat iemand of iets de kracht vindt er orde in aan te brengen. Misschien dat de Engelsen deze thermodynamische wetten beter leren op school, en daarom altijd netjes in de rij staan.

Mail

Brankele Frank

Charlotte Peys is cultuurwetenschapper en illustrator en woont en werkt in Gent (België). Haar werk is steeds gebaseerd op observatie en onderzoek. Ze illustreert om te onthouden, te verzamelen, te vertellen, te ordenen en te onderzoeken.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Ik was elf

Ik was elf

In dit verhaal onderzoekt Jochum Veenstra waar de grens tussen fictie en werkelijkheid ligt voor kinderen. En tot welk punt kan je als ouder je zoon beschermen? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Een ode aan de pornofilm 2

Een ode aan de pornofilm: Het Porn Film Festival Amsterdam

Porno is meer dan wat Pornhub en andere grote platforms ons voorschotelen. Het Porn Film Festival Amsterdam laat deze donderdag tot en met zondag zien, dat porno kwetsbaarder, artistieker en vrijer is dan velen verwachten. Emma Zuiderveen spreekt met organisatoren Erik ter Veld en Franka Bauwens. Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

 1

De zee

Mariska Kleinhoonte van Os schrijft met groot mededogen en rauwe eerlijkheid over degenen die tussen de mazen van het net en de mazen van de wet vallen, in de verhalenbundel 'Tussen de mazen' die op 14 februari verschijnt. Op onze site lees je alvast een voorpublicatie. Lees meer

De rattenkoning

De rattenkoning

Een schoolreis naar Praag klinkt als een feestelijke afsluiting van de middelbare school: slapeloze busritten, sigaretten in de schaduw van kasteelparken en stiekeme plannen om absint te drinken in hotelkamers. Maar in dit verhaal van Nick De Weerdt eindigt de reis voor een onafscheidelijke vriendinnengroep met een onverwachte confrontatie: de rattenkoning. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Even zweven de levende wezens

Even zweven de levende wezens

Voor Hard//hoofd dicht Pim te Bokkel over de verschillende facetten van water: de kalmte en geborgenheid ervan, of juist de dreigende weidsheid. Dit is een voorpublicatie uit de bundel 'Even zweven de levende wezens' die op 16 januari bij uitgeverij Wereldbibliotheek verschijnt. Lees meer

Een echte vis

Een echte vis

In dit verhaal van Maartje Franken dreigt er meer dan alleen een storm. Kinderen gaan op zomervakantie in de regen, ontdekken een verzonken stad en proberen te documenteren zoals Bear Grylls. Lees meer

:Oproep: Hard//hoofd Biechtlijn

Oproep: bel de Hard//hoofd Biechtlijn

Op zoek naar een luisterend oor? Bel de Hard//hoofd Biechtlijn op 06 16 85 74 57 en word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier om de collectieve audiobiecht te beluisteren. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lichamen en monden

Lichamen en monden

Hoelang blijf je toekijken? Wanneer dondert alles in elkaar? Waar zit de zwakke plek van passiviteit? Pieter van de Walle neemt je in dit kortverhaal mee als apathische visverzorger in een Berlijns aquarium. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine! 1

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Welk verlangen kenmerkt jouw leven en waar snak jij naar? Stuur voor 16 februari 2025 je pitch in en voed ons met jouw ideeën over (beeld)verhalen, essays, poëzie en kunstkritiek voor het magazine ‘Honger’. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Illustreer jij de volgende cover van het Hard//hoofd Magazine?

Voor ‘Honger’, het najaarsnummer van 2025 van Hard//hoofd, zijn we op zoek naar illustrator die de cover van ons magazine wil maken. Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer