Mijn favoriete Instagramcartoon ziet er als volgt uit: twee konijntjes, waarvan er eentje met zijn oren aan knijpertjes aan een waslijn hangt. ‘I’m working on being a better listener’, zegt het hangende konijntje tegen het andere. Meestal plaatst Henry James Garrett, de tekenaar van het stripje, tekeningen van hondjes. Zijn account heet dan ook @drawingsofdogs: ‘wholesome memes on social justice themes’, staat er in de beschrijving van het account. Maar nu zijn het konijntjes.
Oren oprekken om van iemand een betere luisteraar te laten maken doet mij gelijk denken aan de praktijken van Mrs. Trunchbull - die boevrouw uit Mathilda van Roald Dahl – of een anderszins uit de hand gelopen lijfstraf uit de jaren vijftig. Maar in het werk van Henry James Garrett is juist altijd sprake van heel zachtaardige communicatie: via een grapje laat hij telkens zien hoe de wereld mooier en beter kan worden. Uit iedere tekening spreekt zijn persoonlijke devies voor ieder mens: ‘You have a superpower and it’s called empathy.’
Enfin, die superkracht heb je ergens in je zitten, maar je moet ‘m ook nog trainen. Een empathiebootcamp met behulp van de waslijn. Hoewel termen als ‘empathiebootcamp’ en ‘ooroprekkerij’ niet echt gezellig klinken, ken ik een manier van empathie trainen die alleen maar beloning is en geen straf: (voor)lezen. Wie voorleest, traint niet alleen zelf empathie, maar ook die van de ander.
Verhalen zorgen dat je je in een ander kan verplaatsen. Je leeft in andermans wereld, met andermans problemen, met andermans oplossingen. Als je daar jong mee begint, kun je je voorstellen dat je er kneitergoed in wordt. Voorlezen is de bijna-verdrinkingsdood in toverdrank. De beet van een radioactieve spin. Maar dan gezellig, dus.
Efficiënt voorlezen bestaat eigenlijk niet. Het doel van voorlezen is niet om een boek uit te hebben, maar om een moment te delen. Een boek is nooit uit. Als je vaak kinderen voorleest, merkje dat ze graag vaak hetzelfde verhaal willen horen. Voorlezen kan geruststellen, voorlezen kan je van alles leren over geschiedenis of wetenschap.
En het allermooiste is: het is nooit te laat om met voorlezen te beginnen. Of om bij een leesclub te gaan. Een empathiebootcamp kan voor niemand kwaad, toch? Stel je voor hoe mooi de wereld zou zijn als we elkaar voorlazen in de bus, de auto, of de trein.
Dus kweekt allen die empathische mensen, tien minuutjes voor het slapengaan, of terwijl je toch al aan de waslijn hangt.
Vooruit, nog één tip dan. Van mijn moeder. Verander, als je voorleest, een keer het gender van het hoofdpersonage. Janneke is ineens een avontuurlijke snuiter die droomt van ridders en paleizen, die bij Jip door de heg komt kruipen. Ik kan spreken uit eigen ervaring: een feministische inborst is ook te kweken.
Beeld via Flickr.
Het bovenstaande gelezen en getroffen door inspiratie? Altijd al op Hard//hoofd willen publiceren? Stuur je tip op naar lotte@hardhoofd.com!
