Knettergek word ik van alle zelfhulpteksten die op Facebook voorbij komen. Al die zweverige, goedbedoelde, relativerende, oppeppende maar o zo clichématige, vervangbare en voor-de-hand-liggende adviezen zijn niet aan mij besteed. Te nuchter. Ook moet ik altijd een beetje kotsen van alle lieve hartjes en persoonlijke steunbetuigingen die op iemands wall worden geplaatst zonder context. Juist door niet te zeggen wat er aan de hand is, maar wel HartjeHartje te doen, weet iedereen dat diegene zich slechter dan ooit voelt. Helpt niet!
De nietszeggende zentalk wordt meestal verpakt in een mooi, krullerig lettertype, met op de achtergrond een foto van bloemen of een zonsondergang. En achter deze plaatjeswereld gaat tegenwoordig een heel circuit schuil van allerlei trainingen, boeken, therapieën en workshops. Persoonlijke groei, happiness bijeenkomsten, challenge day, stilteretraites, lachyoga, uit je comfort zone: van iedereen wordt verwacht dat hij of zij zichzelf tot op het bot leert kennen om zo Het Grote Geluk na te streven. De meest ongelukkige mensen die ik ken zijn de mensen die zich het diepst in deze wereld bevinden.
Maar uiteraard is het handig, en soms broodnodig, om met jezelf aan de slag te gaan. Het leven is nu eenmaal vaak onverbiddelijk, afgrijselijk en bikkelhard, en hoe daarmee om te gaan is de grote queeste voor iedereen op aarde. Sommigen zoeken antwoorden bij God, anderen bij een zweefteef met een wierookstokje, ik zocht en zoek ze bij mijn vrienden, in de bardancing op het Rembrandtplein en op de bank bij een erkende psycholoog.
Juist het publieke karakter van deze persoonlijke zoektochten is iets wat mij niet aanstaat, daarom zal ik jullie daar zeer zeker niet mee vermoeien. Maar een trucje uit de wondere wereld van zelfhulp dat ik wel graag met jullie deel, geleerd van mijn psychologie-vrienden maar origineel afkomstig uit het bedrijfsleven, is de Kernkwadrant. Dit is een schematisch model waarin je ontdekt hoe een positieve karaktereigenschap van jezelf (Kernkwaliteit) zich verhoudt tot de in jouw ogen negatieve eigenschap van anderen (Allergie). Ook wordt inzichtelijk wat voor jou een Uitdaging is, en wat je Valkuil. Het is een simpel testje dat je goed kan gebruiken wanneer je iemand wel achter het behang kan plakken of je verbaast over het feit dat je telkens uitkomt bij hetzelfde (liefdes-, vriendschaps- maar vooral werk-) dilemma. Het lost geen levensvragen op maar maakt dingen soms wel begrijpelijk, waardoor je, indien nodig, hier iets aan kan doen.
Ik heb mezelf inmiddels redelijk goed leren kennen. Het is duidelijk dat mijn kernkwaliteit ‘Nuchter’ recht tegenover mijn allergie ‘Zweverig’ staat. En aan dat gegeven wil ik helemaal niets veranderen.