Amuletten, talismannen, geschminkte kinderen en wensbomen: een kunstenares leerde over het bezweren van het kwade oog. " /> Amuletten, talismannen, geschminkte kinderen en wensbomen: een kunstenares leerde over het bezweren van het kwade oog. " />
Asset 14

Dazzle the Evil Eye

Het boze oog en de bezwerende maatregelen die mensen treffen om dat af te weren. Dat was de fascinatie van Merina Beekman in een notendop. Twee jaar geleden stierf zij, 48 jaar oud, aan de gevolgen van borstkanker. De tentoonstelling waarmee haar werk nu in Kunsthal KAdE te Amersfoort wordt geëerd draagt de toepasselijke naam Dazzle the Evil Eye. Het resultaat is een innemende ode aan een "geconcentreerd en volstrekt authentiek oeuvre."

Beekman liet zich inspireren door de ervaringen die zij opdeed tijdens haar reizen naar het Midden-Oosten en Noord-Afrika. De magische schoonheid waarmee moslimbruiden zich omhullen; de bezwerende kracht die uitgaat van de hand van Fatima; de gedetailleerde versiering van Pakistaanse vrachtwagens; het boeide haar allemaal. Pas jaren later ontdekte zij thuis dat haar fascinatie alles te maken had met bezweren. En dat die patronen en vormen, amuletten en talismannen waar zij zo door geboeid werd, allemaal pogingen waren om het kwaad buiten de deur te houden.

Beekman wist het al op de academie: "Het gedoe met verf, de stank van de terpentine, het gemodder met kleuren past niet bij mij." Tekenen, dat lag haar beter, bij voorkeur met min of meer verdunde Oost-Indische inkt. Dat had niks met soberheid maken, maar het afzien van kleur bood haar naar eigen zeggen tegenwicht voor de overdadige rijkdom van haar beeldtaal. Zij had genoeg aan het zwart en het wit en alle de subtiele grijstinten daartussen voor haar figuratieve voorstellingen waarin Afrikaanse krijgers, geschminkte kinderen en wensbomen een hoofdrol spelen. Haar materiaal, bestaande uit onregelmatig gevormd papier, fluweel en ander textiel, dompelde zij er het liefst in onder. Dit leverde haar wat je noemt een heel eigen ‘handschrift’ op.

In de driedelige catalogus zien we Beekman een paar keer in haar atelier. Verder veel beeld van haar werk en dat van de rest van de deelnemers aan de tentoonstelling in Amersfoort. Dit gedeelte van de catalogus leest haast als een beeldroman, zo associatief reageren de werken van haar figuratieve generatiegenoten op elkaar. Met name het trio van Dumas, Beekman en Haitjema is een verhaal op zich.

In het midden van de catalogus zijn een aantal details van Beekmans werk vergroot afgedrukt. Op het dunne papier achterin is aandacht voor de persoon en kunstenaar Marina Beekman. Galeriehoudster Martita Slewe herinnert zich haar eerste tentoonstelling met Marina en curator Nicole Roepers vertelt over het zelfgemaakte fabeldierenboek dat ze haar gaf bij de geboorte van Roepers zoon.

Het zijn vooral deze lieve woorden aan het eind die van dit boekje een oprecht eerbetoon maken. Voor wie een volledig retrospectief verwacht moet deze catalogus wat tegenvallen. Het A5 papierformaat is bovendien absoluut te klein om een goed begrip te krijgen van de wandvullende intensiteit van Beekmans werk. Maar het papier, dat per catalogusonderdeel anders is en de harmonicabinding, geven het wel degelijk iets authentieks, iets ‘Merina’s’. Iets tactiels.

De tentoonstelling Dazzle the Evil Eye is nog t/m 8 mei te zin in Kunsthal KAdE te Amersfoort.

Sara Spoelstra (1983) is journalist en cultuurwetenschapper.

(Deze TIP verscheen eerder op de site van Boekhandel Athenaeum)

Mail

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Eenzaamheid trekt me niet, maar ik heb er behoefte aan

Eenzaamheid trekt me niet, maar ik heb er behoefte aan

Eva van den Boogaard schreef een brief aan Roland Barthes, die in zijn dagboeken over eenzaamheid en vrijheid schreef wat zij zelf niet kon verwoorden. “Je hebt me lang gerustgesteld, maar waar ik de herkenning eerst geruststellend vond, vind ik haar de laatste tijd steeds verontrustender.” Lees meer

De sofaconstante

De sofaconstante

Uschi Cop schreef een claustrofobische verhalenbundel over zes levens die getekend zijn door een verlangen naar zingeving. De sofaconstante is een voorpublicatie van een van die verhalen uit haar bundel 'Zwaktebod'. Lees meer

Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik toch een mannenhater?’ 6

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik dan toch een mannenhater?’

Puck Lingbeek's vader stelt dat haar boosheid richting mannen haar interpretaties van kunst beïnvloedt. Puck is het daar niet mee eens, maar het zet het haar wel aan het denken. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Voesten

Voesten

"Misschien is dat man zijn hier: hetzelfde bewegen als de anderen." Voesten van Werner de Valk is een kort verhaal over een eiland met een duistere traditie en over het moeten bewijzen van mannelijkheid. Lees meer

Muze

Muze

Loren Snel schreef een roman over hoe samen te zijn met een ander en intussen trouw te blijven aan jezelf. Haar debuut verschijnt 25 oktober bij uitgeverij Prometheus. Hier lees je een voorpublicatie. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Jari

Jari

Dave Boomkens schreef een verhaal over troosteloosheid, onmacht en opgroeien. Over hoe je in een treurig flatgebouw, tussen de nieuwsprogrammering en sportwedstrijden door, een vriend kunt vinden en verliezen. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Geef de dag een naam

Geef de dag een naam

Op een hete zomerdag wordt Felipe zwetend wakker. Deze dag, die heet en broeierig is, brengt hem uit evenwicht, tot hij uiteindelijk doet wat hij gezworen had nooit te doen: hij begint te drinken. Een fragment uit de afstudeernovelle van Tiemen Hageman over het verleden proberen los te laten, het leven ruimte geven en adolescent worden. Lees meer

Aaah, het launchfeest!

Aaah, het launchfeest!

Na de lancering van ons derde papieren tijdschrift willen we onze lezers, schrijvers en makers graag uitnodigen om dit grote succes samen met Hard//hoofd te vieren op 26 oktober in Amsterdam. Lees meer

Tussen de randen van een aquarium

Tussen de randen van een aquarium

Wie ben je als je alles kunt zijn? In het fragmentarische afstudeerwerk van Ettie Edens veranderen mensen onder andere in een hoopje, een steen, een natuurkundedocent, water, iemand die limonade drinkt en een lantaarnpaal. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer