De Standaard werd volledig door vrouwen gemaakt, tot grote hilariteit van de mannen. " /> De Standaard werd volledig door vrouwen gemaakt, tot grote hilariteit van de mannen. " />
Asset 14

Ramptoerisme

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week vier korte commentaren, in woord en beeld, van onze redacteuren.

Machtige Media

Masculien ramptoerisme

Of het nou als sociaal experiment was bedoeld of slechts als ‘ludieke actie’, de editie van Vlaams dagblad De Standaard van afgelopen donderdag (Internationale Vrouwendag) werd volledig door vrouwen gemaakt. Op de website, die nog wel door mannen werd bestierd, werd het hele proces geliveblogd, zoals dat ook bij rampen en andere wereldschokkende gebeurtenissen wordt gedaan. De vergelijking met een ramp ontging ook een van de medewerkers niet. “Iemand van de mannen, die anoniem wenst te blijven, wou deze dag voor geen geld van de wereld missen. 'Ik ben een ramptoerist!'”, zo werd geblogd. NOS.nl nam deze typering gretig over in haar berichtgeving over die malle Vlamingen die hun krant voor een dag aan vrouwen durfden over te laten. “Zelfs de fotografen, vormgevers en cartoonisten van de editie van morgen zijn vrouwen”, schrijft de NOS haast onthutst.
Hoe zouden lezers hebben gereageerd als de medewerker van De Standaard verklaarde als ramptoerist te willen komen kijken bij een redactie bestaande uit enkel moslims? Of uit negers? Of Chinezen? Ik gok dat de eerste twee op z’n minst een mediarelletje hadden veroorzaakt. De derde variant zou hoogstens de vrees voor een naderende Oosterse overname voeden. Van Chinezen bestaat immers het ‘positieve stereotype' dat het harde werkers zijn die zelfs een gebrekkige taalbeheersing niet in de weg laten staan van ondernemerschap. De ramptoerismegrap zou in dit geval niet werken omdat het niet verwijst naar een stereotiep beeld van de betreffende groep als incapabel, lui of allround slecht, zoals bij respectievelijk vrouwen, negers en moslims het geval is.
Waarom werd aan de oorspronkelijke grap dan geen aanstoot genomen, behalve misschien door van die verbitterde, dikke, harige, lesbische, getuinbroekte feministen? Waarom oogst de enige minderheid die in de meerderheid is geen opschudding? Misschien kan De Standaard daar antwoord op geven, nu er - goddank - weer gewoon mannen werken.

Door Anne Elshof

De Kunsten

Punk in het museum

Uiteindelijk wordt alles erfgoed. Ook Phil Bloom. Ook reclame voor Van Nelle. Ook de inhoud van schuttersputjes uit WOII. En nu dus ook oude albums van The Ex, gestencilde anarchistische blaadjes met een oplage van 62, geen woning geen kroning, London Calling-buttons in de vitrine en “Beatrix spinaziekut” aan de museumwand.
Toch wringt het ergens, God save the Queen (kunst, kraak, punk 1977-1984) in het Centraal Museum Utrecht. Niet eens zozeer omdat de deelnemende kunstenaars ondertussen grotendeels establishment en dood zijn (wat wil je, met overvloedige heroïne en seks in de beginjaren van AIDS). En ook maar deels omdat een museum helemaal niet DIY is. (Kunst moet hangen, of het nou in een gekraakte school of in een tot museum omgebouwd klooster is.) Wat vooral wringt is hoe de underground school gemaakt heeft. Was het opzetten van W139 en Aorta begin jaren ’80 nog een daad van praktisch idealisme, tegenwoordig hangt iedere Rietveldstudent in een projectspace in een leegstaand bankgebouw, zij het in American Apparel in plaats van lederjack en hanekam. Het doelbewust lelijke figuratieve modderverven waarmee begin jaren tachtig de schilderkunst terug in the picture kwam, is ondertussen geen statement meer maar een stijl: standard art school crap.
Laten we niet onnodig pissen op dat erfgoed: zonder de kraakbeweging was Amsterdam ook verHoogCatherijniseerd. De hanekammen zijn assymetrische retrokapsels geworden en no future heeft plaastgemaakt voor andersglobalisme, maar Paradiso, de Melkweg en recenter OT301 staan er nog steeds. (Of wat te denken van Occupy en Schijnheilig als erfgenamen?) Maar wat God save the Queen vooral laat zien is hoe krampachtig die esthetiek van lelijkheid en DIY geworden is. De onderliggende boodschap is dat het niet om de werken gaat, maar dat je erbij had moeten zijn. Geloof het niet. De jaren ’80 waren grauw en depressief. Ga liever zelf wat doen.

Door Floris Solleveld

Nieuws in beeld

De vondst van het eerste kievitsei staat symbool voor het begin van het voorjaar. Het zoeken naar het eerste kievitsei is van oorsprong een Friese traditie. Het is de enige regio in de Europese Unie waar het rapen van kievitseieren is toegestaan.

Illustratie: Anne Brakema

Commentaar

State Sponsered Rape

Niet bepaald een verrassing: de militaire rechtbank in Egypte heeft de arts vrijgesproken die tijdens de eerste demonstraties op het Tahrir-plein tientallen vrouwen aan maagdelijkheidstests onderworp. Sterker nog, het leger ontkent het bestaan van de tests, ondanks dat ze eerder in december 2011 door de burgerrechtbank zijn verboden. Het leger heeft lak aan de vernederingen die Samira Ibrahim, en vele anderen, hebben moeten doorstaan. Ook geen verrassing, het zijn immers 'maar' vrouwen. Overigens: bij deze maagdelijkheidtests werd de vagina van de (gestripte) vrouwen met een vinger gepenetreerd, onder het oog van een groep militairen. Niet echt een romantische 'eerste keer'.
In het 'vrije' westen ondergaan vrouwen die een abortus willen, in de Amerikaanse staat Virginia, de vergelijkbare vernedering van de wettelijk verplichte vaginale echo. Penetratie met de dildocamera levert een gedetailleerder beeld op dan een gewone echo. Zo kunnen de vrouwen goed zien wat ze weg laten halen. 'Instemming met seks = instemming met elke vorm van penetratie', luidt de motivatie. Dat het verplichte karakter leidt tot een vorm van 'State Sponsored Rape' wordt genegeerd. Nu is er in Amerika nog méér aan de hand. Nadat Obama de bepaling doorvoerde dat religieuze instituten geen uitzonderingspositie meer krijgen en de pil van haar werkneemsters moeten vergoeden, sloeg de vlam in de pan. Het ene middeleeuwse, Republikeinse standpunt na het andere wordt de politieke ruimte ingeslingerd: staten hebben het recht om anticonceptie te verbieden, vrouwen dienen thuis te blijven en abortus is de grootste zonde, met als sadistische conclusie dat ook verkrachtingsslachtoffers moreel verplicht zijn hun kind te baren.
Hoewel de Amerikaanse dames hun rechten beter kunnen verdedigen dan de Egyptische, blijkt het recht op zelfbeschikking voor vrouwen, overal ter wereld, niet vanzelfsprekend. Afgelopen donderdag was het Internationale Vrouwendag, een prima gelegenheid om deze, en andere, issues aan de kaak te stellen. Maar in Nederland lijkt men de heupen van Ananda Marchildon vooralsnog interessanter te vinden.

Door Esther Wertwijn

Commentaar

Stilte

Een van de grootste Nederlandse zedenprocessen ooit werd maandag met veel kabaal na enkele uren al stilgelegd. Wat staat er op het spel? Spreekrecht. Hoofdverdachte Robert M. wil het, omdat hij zich miskend voelt door het beeld dat in de media van hem is neergezet. Hij wil geen monster zijn. Niemand wil een monster zijn. Nog voor de rechters zijn verzoek in overweging konden nemen, hadden M.'s advocaten de rechtbank al gewraakt. Waarom? Spreekrecht. De ouders van de jonge slachtoffers kregen het, ook al mag dat volgens de Nederlandse wet (nog) niet. Oneerlijk, vond M., dus moeten de rechters naar huis.
Met al dat gepraat over gepraat zou je bijna vergeten waar deze zaak eigenlijk over gaat. In de paar uur dat de rechtbank haar werk mocht doen, werd het door de rechercheurs nog eens uiteengezet. Ernstig seksueel misbruik bij ten minste 67 zeer jonge kinderen, sommigen slechts enkele maanden oud. Zelfgemaakte kinderporno van nog eens 34 kinderen. Vier computers, 246 cd-roms en zeventig diskettes met pornografische beelden. 43.803 pornografische foto's, 3672 films. Uitgeprint een slordige 800 kilometer aan zo schokkende beelden, dat de behandelende rechercheurs er psychologische bijstand voor nodig hadden. Dat is amper in woorden uit te drukken.
Het proces wordt stilgelegd om het recht om te praten. Maar valt hier wel over te praten? De meeste slachtoffers lukt het nauwelijks, als ze al kunnen. Onder al het lawaai is het hun stem van oorverdovende stilte die het diepste nagalmt.

Door Tirza de Fockert

Mail

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar