Asset 14

Enge oom Leon

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week zes commentaren van onze redacteuren, in woord en beeld.

Commentaar

Pro-life

Een zeventien weken zwangere vrouw meldt zich bij het ziekenhuis met ernstige pijn: er blijkt sprake van een miskraam. Haar verzoek om een abortus wordt geweigerd. Na twee dagen overlijdt de foetus, de vrouw sterft een aantal dagen later aan bloedvergiftiging als gevolg van de miskraam.

Deze gebeurtenis speelde zich niet af in Verweggistan of in een diep grauw verleden, het gebeurde vorige maand in Ierland. In het streng katholieke land is abortus, om welke reden dan ook, bij de grondwet verboden. Toen in 1992 een veertienjarig meisje met zelfmoord dreigde nadat ze haar zwangerschap (het gevolg van een verkrachting) niet in Engeland mocht laten afbreken, bepaalde het Ierse Hooggerechtshof dat de abortus moest worden toegestaan omdat het leven van de vrouw gevaar liep. Elke regering sindsdien heeft het nagelaten deze uitspraak om te zetten in wetgeving.

Deze zaak laat meerdere dingen zien: hoe de katholieke kerk Ierland nog altijd in zijn greep houdt, hoe politiek gewin boven het beschermen van mensenrechten gaat, maar bovenal hoe het leven van een vrouw ondergeschikt is aan dat van een foetus. Nu die ondergeschiktheid tot een dode heeft geleid, is het abortusdebat in Ierland weer opgelaaid. Het afgelopen weekend gingen duizenden mensen in Dublin de straat op om te protesteren tegen een wet die in strijd is met de menselijke waardigheid. Ze eisten regelgeving die vrouwen hun eigen keuzes laat maken over hun leven. Dat is wat het betekent om pro-life te zijn.

Door Anne Elshof

Ver weg

Shevchenko’s tand

De Oekraïense feministe Inna Shevchenko verloor zondag in Parijs een tand nadat zij getooid met een nonnenkap en met ontblote borsten een tegen het homohuwelijk demonstrerend gezelschap tegemoet trad. Zij werd vergezeld door haar identiek geklede collega’s van de feministengroepering Femen. De dames werden opgedreven, hardhandig met hun gezicht op motorkappen van auto’s geduwd, geslagen en geschopt door de conservatievelingen die op hun beurt werden opgejut door een losgeslagen priester. “Laat zien wat voor mannen jullie zijn,” gilde deze. De rechtse, katholieke organisatie Civitas had de 70.000 demonstranten in Parijs ook al opgeroepen om met simplistische leuzen als “Koppel=1 man plus 1 vrouw” te komen wapperen. Een beetje vechten kon er dus ook wel bij.
Aanleiding voor de demonstratie, waaraan landelijk naar schatting 100.000 mensen meededen, was het wetsvoorstel van president Hollande dat huwelijk en adoptie voor homokoppels moet openstellen. De demonstranten vinden dat een gevaarlijk voorstel en springen in de bres voor het kind, dat volgens de natuur hoort op te groeien met één vader en één moeder.
Shevchenko betreurde het verlies van haar tand allerminst. Hoewel ze niet had verwacht zo plotseling te worden aangevallen, meende ze tegenover Le Parisien van tevoren te beseffen dat de halvegare demonstranten licht ontvlambaar zouden zijn. “Nu weet iedereen dat,” verklaarde ze. Haar naaktheid, de leus Fuck church rond haar tepels, in contrast met het geweld dat het uitlokte bij de demonstranten, was afgelopen zaterdag het intellectuele hoogtepunt in Parijs. Dat is toch wel een tandje waard.

Door Thomas Rietstra

Nieuws in Beeld

"Wereld vergaat niet op 21-12-12"

Illustratie: Gemma Pauwels

Machtige Media

Enge oom Leon

Ik was ooit fan van Leon de Winter. Van de schrijver van Kaplan, een roman die ik op elfjarige leeftijd uit de boekenkast van mijn vader viste. Ik las het vier keer en leerde over liefde, seks, overspel, strubbelingen met een Joodse afkomst en het schrijverschap. Het boek, en die knappe donkerharige schrijver op de achterflap, veroverden een plek in mijn hart.
Het bleek kalverliefde: na de opvolger Hoffman’s Honger (1990) scheidden onze wegen. Ik ging naar de middelbare school en werd punk, De Winter trouwde met Jessica Durlacher en verhuisde naar Amerika. Na een decennium afwezigheid was hij er opeens weer: met een eigen website waarop hij regelmatig planken missloeg op politiek gebied, met een ridicuul klinkend plan voor een crowdsourced roman, in een gênant interview waarin 'het beroemde schrijversechtpaar' pagina na pagina doorzeverde over of ze nu liever in L.A. of in Bloemendaal woonden. Ik begon me te schamen. Leon de Winter werd die oom die je geen kus meer wil geven op familiebijeenkomsten.
Afgelopen zomer verdedigde De Winter "buitenschoolse vechter" Badr Hari in een reeks columns, interviews en opiniestukken. De "charmante kickbokser" zou een "parel voor de samenleving" zijn, wiens enige misdaad zijn charme is. En die gebroken botten? Eigen schuld dikke bult van de slachtoffers, de "provocerende machomannetjes". De beste vorm van eerherstel: niets minder dan een eigen roman, uiteraard door hem geschreven. Rare maar lieve oom Leon lijkt nu enge, raaskallende oom Leon te zijn geworden.
Grote schrijvers slagen erin de wereld naar hun hand te zetten, maar doen dat op papier. De Winter poogt dat daarbuiten te doen en verliest daarbij de realiteit uit het oog.

Door Miriam van Ommeren

Ver weg

De Belgische balans

Op de dag dat Bart de Wever werd gekozen als burgemeester, verhuisde ik naar Antwerpen. Ik trof een verontwaardigde stad en twee Vlaamse huisgenoten verslagen aan de keukentafel. Waar zij hun stad niet in de verkiezingsuitslag herkenden, kleurde voor de Vlaamse nationalist De Wever de stad glanzend geel en zwart. "Antwerpen is van iedereen, maar vanavond toch vooral van ons." Maar De Wever wil niet alleen Antwerpen, zeker is dat hij liefst direct doorstoomt naar Brussel en confederale hervormingen doorvoert (op z'n Hollands: België in tweeën hakken).
Toen de tranen van aftredend burgemeester Patrick Janssens waren gedroogd en alle stemmen geteld, moest de keuze van dit stemplichtige volk worden geaccepteerd. Maar dat is nog behoorlijk lastig, zeker als je ziet wat er in Brussel gebeurt. Terwijl in Nederland twee vlotte mannen razendsnel een regeerakkoord in elkaar timmerden, niet gehinderd door al te veel principes, beleeft de nationale Belgische politiek haar zoveelste impasse. Na 's werelds langste kabinetsformatie ooit, blijft de zes (!) partijen tellende coalitie nu steken bij de begroting. Politiek bedrijven lijkt me balanceren tussen pragmatisch en principieel zijn en zorgen dat er geen gat valt waar politici als Bart de Wever in kunnen springen.
Commentators waarschuwen al dat De Wever, die de nauwe banden tussen de Antwerpse partijen inmiddels heeft weten los te wrikken, profiteert van de Brusselse impasse. Hoe langduriger die impasse, hoe meer argumenten voor zijn stelling dat een federaal Belgisch bestuur hopeloos is en dat de Vlamingen beter af zijn zonder de Walen (vooral in die volgorde). Elio di Rupo vermeed vorige maand nog enig verband tussen de gemeenteverkiezing en de landelijke in 2014, maar heeft hopelijk binnenkort toch een antwoord klaar.

Door Roos Euwe

Ver weg

Hamas suppress the peoples

Twee jaar geleden ging ik mee met een reis voor jonge journalisten naar het Heilige Land. We bezochten onder andere Sderot, een dorpje vlakbij Gaza. Daar werden we rondgeleid door een treurig kijkende jongeman die ons de grote verzameling van (vaak amateuristische) raketten liet zien en vertelde dat elke bushalte tegelijk een bommenschuilplaats is. De holle gekleurde slang op de kinderspeelplaats bleek van gewapend beton te zijn. Er was niemand op straat.
Het veelbesproken gebied zelf kwamen we niet in, maar we bezochten wel de grenspost. Er zouden daar 30.000 mensen per dag doorheen moeten kunnen, maar het waren er eerder 300. De commandant genaamd Schlomo (type Tony Soprano) werd tijdens zijn rondleiding zo boos in zijn gebrekkige Engels dat het komisch was. "The Palestians don't cross border. People ask me: 'Why, Schlomo? Why?'" Hij sloeg hard met zijn vlakke hand tegen de muur. "I tell you why! Hamas suppress the peoples! They want no peace!"
We mochten ook even bij de grensovergang kijken. Daar was inderdaad bijna niemand. Schlomo stelde een nette, goed Engels sprekende Palestijn aan ons voor, met een brilletje en een tas van het merk Dream. Hij prees de Israëli en liet zich door Schlomo op zijn schouder slaan. Onze groep reageerde verontwaardigd; dit zou niet de eerste keer zijn dat we openlijk bedrogen werden met propaganda-toneel.
Even verderop maakte een Palestijns gezin de overgang. Ze waren bang om te praten, maar de vrouw wilde wel kwijt dat ze normaal een uur moesten wachten in de zon en nu opeens in tien minuten konden doorlopen. Hun kinderen drukten verlegen hun gezichten in hun handjes. Een eveneens overstekende fotograaf van the New York Times zei: "Mensen worden aan beide kanten van de grens tegengehouden. Het volk wordt door twee regeringen onderdrukt.”
Het gezin was inmiddels door de controle heen en ging op weg naar huis. Hun verlegen zoontje draaide zich nog even om en zwaaide naar ons met de onhandige bewegingen van een kleuter.

Door Rutger Lemm

Mail

Redactie

Gemma Pauwels is freelance illustrator en woont in Amsterdam.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Een excuus in een klein restaurant

Een excuus in een klein restaurant

Ettie schreef een brief aan Jochum, die hem ontroerde. Hij besloot een brief terug te sturen over excuses, ouders en wat het betekent om zowel een cis-man én queer te zijn. Lees meer

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Vorige week schreef Jochum een brief aan Ettie over zijn ervaring met queer-zijn, biseksualiteit en identiteit tijdens zijn jeugd. In deze brief reageert Ettie met haar eigen ervaring en vraagt ze zich af of iedereen queer zou kunnen zijn. Lees meer

De schipperende kameleon: zomergast Van der Burg is sociaal voor de mensen, maar liberaal in het beleid

De schipperende kameleon: Zomergast Van der Burg is sociaal voor de mensen, maar liberaal in het beleid

Eric van der Burg was op bezoek bij Zomergasten. Marthe van Bronkhorst geeft in dit artikel haar scherpe analyse op de aflevering. Lees meer

Briefwisseling Ettie en Jochum - Brief 2

Wie wil nou een slachtoffer zijn?

Jochum ontving een brief van Ettie over zijn nooit-verstuurde brief aan zijn jeugdliefde. Ettie vindt dat Jochum de vrijheid van de queeridenteit niet goed beschrijft. Hij besluit Ettie een brief terug te sturen en op haar kritiek in te gaan. Lees meer

Briefwisseling Ettie en Jochum - brief 1

Het privilege van lesbisch-zijn

Een nooit verstuurde brief die door Jochum Veenstra op Hard//Hoofd gepubliceerd werd, begon een eigen leven te krijgen in het hoofd van Ettie, die niet zo goed wist wat ze ervan moest vinden en er toen maar over besloot te schrijven. Het resultaat is een niet-verstuurde brief die ze toch besloot op te sturen. Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al veertien jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar