Asset 14

Enge oom Leon

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week zes commentaren van onze redacteuren, in woord en beeld.

Commentaar

Pro-life

Een zeventien weken zwangere vrouw meldt zich bij het ziekenhuis met ernstige pijn: er blijkt sprake van een miskraam. Haar verzoek om een abortus wordt geweigerd. Na twee dagen overlijdt de foetus, de vrouw sterft een aantal dagen later aan bloedvergiftiging als gevolg van de miskraam.

Deze gebeurtenis speelde zich niet af in Verweggistan of in een diep grauw verleden, het gebeurde vorige maand in Ierland. In het streng katholieke land is abortus, om welke reden dan ook, bij de grondwet verboden. Toen in 1992 een veertienjarig meisje met zelfmoord dreigde nadat ze haar zwangerschap (het gevolg van een verkrachting) niet in Engeland mocht laten afbreken, bepaalde het Ierse Hooggerechtshof dat de abortus moest worden toegestaan omdat het leven van de vrouw gevaar liep. Elke regering sindsdien heeft het nagelaten deze uitspraak om te zetten in wetgeving.

Deze zaak laat meerdere dingen zien: hoe de katholieke kerk Ierland nog altijd in zijn greep houdt, hoe politiek gewin boven het beschermen van mensenrechten gaat, maar bovenal hoe het leven van een vrouw ondergeschikt is aan dat van een foetus. Nu die ondergeschiktheid tot een dode heeft geleid, is het abortusdebat in Ierland weer opgelaaid. Het afgelopen weekend gingen duizenden mensen in Dublin de straat op om te protesteren tegen een wet die in strijd is met de menselijke waardigheid. Ze eisten regelgeving die vrouwen hun eigen keuzes laat maken over hun leven. Dat is wat het betekent om pro-life te zijn.

Door Anne Elshof

Ver weg

Shevchenko’s tand

De Oekraïense feministe Inna Shevchenko verloor zondag in Parijs een tand nadat zij getooid met een nonnenkap en met ontblote borsten een tegen het homohuwelijk demonstrerend gezelschap tegemoet trad. Zij werd vergezeld door haar identiek geklede collega’s van de feministengroepering Femen. De dames werden opgedreven, hardhandig met hun gezicht op motorkappen van auto’s geduwd, geslagen en geschopt door de conservatievelingen die op hun beurt werden opgejut door een losgeslagen priester. “Laat zien wat voor mannen jullie zijn,” gilde deze. De rechtse, katholieke organisatie Civitas had de 70.000 demonstranten in Parijs ook al opgeroepen om met simplistische leuzen als “Koppel=1 man plus 1 vrouw” te komen wapperen. Een beetje vechten kon er dus ook wel bij.
Aanleiding voor de demonstratie, waaraan landelijk naar schatting 100.000 mensen meededen, was het wetsvoorstel van president Hollande dat huwelijk en adoptie voor homokoppels moet openstellen. De demonstranten vinden dat een gevaarlijk voorstel en springen in de bres voor het kind, dat volgens de natuur hoort op te groeien met één vader en één moeder.
Shevchenko betreurde het verlies van haar tand allerminst. Hoewel ze niet had verwacht zo plotseling te worden aangevallen, meende ze tegenover Le Parisien van tevoren te beseffen dat de halvegare demonstranten licht ontvlambaar zouden zijn. “Nu weet iedereen dat,” verklaarde ze. Haar naaktheid, de leus Fuck church rond haar tepels, in contrast met het geweld dat het uitlokte bij de demonstranten, was afgelopen zaterdag het intellectuele hoogtepunt in Parijs. Dat is toch wel een tandje waard.

Door Thomas Rietstra

Nieuws in Beeld

"Wereld vergaat niet op 21-12-12"

Illustratie: Gemma Pauwels

Machtige Media

Enge oom Leon

Ik was ooit fan van Leon de Winter. Van de schrijver van Kaplan, een roman die ik op elfjarige leeftijd uit de boekenkast van mijn vader viste. Ik las het vier keer en leerde over liefde, seks, overspel, strubbelingen met een Joodse afkomst en het schrijverschap. Het boek, en die knappe donkerharige schrijver op de achterflap, veroverden een plek in mijn hart.
Het bleek kalverliefde: na de opvolger Hoffman’s Honger (1990) scheidden onze wegen. Ik ging naar de middelbare school en werd punk, De Winter trouwde met Jessica Durlacher en verhuisde naar Amerika. Na een decennium afwezigheid was hij er opeens weer: met een eigen website waarop hij regelmatig planken missloeg op politiek gebied, met een ridicuul klinkend plan voor een crowdsourced roman, in een gênant interview waarin 'het beroemde schrijversechtpaar' pagina na pagina doorzeverde over of ze nu liever in L.A. of in Bloemendaal woonden. Ik begon me te schamen. Leon de Winter werd die oom die je geen kus meer wil geven op familiebijeenkomsten.
Afgelopen zomer verdedigde De Winter "buitenschoolse vechter" Badr Hari in een reeks columns, interviews en opiniestukken. De "charmante kickbokser" zou een "parel voor de samenleving" zijn, wiens enige misdaad zijn charme is. En die gebroken botten? Eigen schuld dikke bult van de slachtoffers, de "provocerende machomannetjes". De beste vorm van eerherstel: niets minder dan een eigen roman, uiteraard door hem geschreven. Rare maar lieve oom Leon lijkt nu enge, raaskallende oom Leon te zijn geworden.
Grote schrijvers slagen erin de wereld naar hun hand te zetten, maar doen dat op papier. De Winter poogt dat daarbuiten te doen en verliest daarbij de realiteit uit het oog.

Door Miriam van Ommeren

Ver weg

De Belgische balans

Op de dag dat Bart de Wever werd gekozen als burgemeester, verhuisde ik naar Antwerpen. Ik trof een verontwaardigde stad en twee Vlaamse huisgenoten verslagen aan de keukentafel. Waar zij hun stad niet in de verkiezingsuitslag herkenden, kleurde voor de Vlaamse nationalist De Wever de stad glanzend geel en zwart. "Antwerpen is van iedereen, maar vanavond toch vooral van ons." Maar De Wever wil niet alleen Antwerpen, zeker is dat hij liefst direct doorstoomt naar Brussel en confederale hervormingen doorvoert (op z'n Hollands: België in tweeën hakken).
Toen de tranen van aftredend burgemeester Patrick Janssens waren gedroogd en alle stemmen geteld, moest de keuze van dit stemplichtige volk worden geaccepteerd. Maar dat is nog behoorlijk lastig, zeker als je ziet wat er in Brussel gebeurt. Terwijl in Nederland twee vlotte mannen razendsnel een regeerakkoord in elkaar timmerden, niet gehinderd door al te veel principes, beleeft de nationale Belgische politiek haar zoveelste impasse. Na 's werelds langste kabinetsformatie ooit, blijft de zes (!) partijen tellende coalitie nu steken bij de begroting. Politiek bedrijven lijkt me balanceren tussen pragmatisch en principieel zijn en zorgen dat er geen gat valt waar politici als Bart de Wever in kunnen springen.
Commentators waarschuwen al dat De Wever, die de nauwe banden tussen de Antwerpse partijen inmiddels heeft weten los te wrikken, profiteert van de Brusselse impasse. Hoe langduriger die impasse, hoe meer argumenten voor zijn stelling dat een federaal Belgisch bestuur hopeloos is en dat de Vlamingen beter af zijn zonder de Walen (vooral in die volgorde). Elio di Rupo vermeed vorige maand nog enig verband tussen de gemeenteverkiezing en de landelijke in 2014, maar heeft hopelijk binnenkort toch een antwoord klaar.

Door Roos Euwe

Ver weg

Hamas suppress the peoples

Twee jaar geleden ging ik mee met een reis voor jonge journalisten naar het Heilige Land. We bezochten onder andere Sderot, een dorpje vlakbij Gaza. Daar werden we rondgeleid door een treurig kijkende jongeman die ons de grote verzameling van (vaak amateuristische) raketten liet zien en vertelde dat elke bushalte tegelijk een bommenschuilplaats is. De holle gekleurde slang op de kinderspeelplaats bleek van gewapend beton te zijn. Er was niemand op straat.
Het veelbesproken gebied zelf kwamen we niet in, maar we bezochten wel de grenspost. Er zouden daar 30.000 mensen per dag doorheen moeten kunnen, maar het waren er eerder 300. De commandant genaamd Schlomo (type Tony Soprano) werd tijdens zijn rondleiding zo boos in zijn gebrekkige Engels dat het komisch was. "The Palestians don't cross border. People ask me: 'Why, Schlomo? Why?'" Hij sloeg hard met zijn vlakke hand tegen de muur. "I tell you why! Hamas suppress the peoples! They want no peace!"
We mochten ook even bij de grensovergang kijken. Daar was inderdaad bijna niemand. Schlomo stelde een nette, goed Engels sprekende Palestijn aan ons voor, met een brilletje en een tas van het merk Dream. Hij prees de Israëli en liet zich door Schlomo op zijn schouder slaan. Onze groep reageerde verontwaardigd; dit zou niet de eerste keer zijn dat we openlijk bedrogen werden met propaganda-toneel.
Even verderop maakte een Palestijns gezin de overgang. Ze waren bang om te praten, maar de vrouw wilde wel kwijt dat ze normaal een uur moesten wachten in de zon en nu opeens in tien minuten konden doorlopen. Hun kinderen drukten verlegen hun gezichten in hun handjes. Een eveneens overstekende fotograaf van the New York Times zei: "Mensen worden aan beide kanten van de grens tegengehouden. Het volk wordt door twee regeringen onderdrukt.”
Het gezin was inmiddels door de controle heen en ging op weg naar huis. Hun verlegen zoontje draaide zich nog even om en zwaaide naar ons met de onhandige bewegingen van een kleuter.

Door Rutger Lemm

Mail

Redactie

Gemma Pauwels is freelance illustrator en woont in Amsterdam.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Een excuus in een klein restaurant

Een excuus in een klein restaurant

Ettie schreef een brief aan Jochum, die hem ontroerde. Hij besloot een brief terug te sturen over excuses, ouders en wat het betekent om zowel een cis-man én queer te zijn. Lees meer

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Vorige week schreef Jochum een brief aan Ettie over zijn ervaring met queer-zijn, biseksualiteit en identiteit tijdens zijn jeugd. In deze brief reageert Ettie met haar eigen ervaring en vraagt ze zich af of iedereen queer zou kunnen zijn. Lees meer

De schipperende kameleon: zomergast Van der Burg is sociaal voor de mensen, maar liberaal in het beleid

De schipperende kameleon: Zomergast Van der Burg is sociaal voor de mensen, maar liberaal in het beleid

Eric van der Burg was op bezoek bij Zomergasten. Marthe van Bronkhorst geeft in dit artikel haar scherpe analyse op de aflevering. Lees meer

Briefwisseling Ettie en Jochum - Brief 2

Wie wil nou een slachtoffer zijn?

Jochum ontving een brief van Ettie over zijn nooit-verstuurde brief aan zijn jeugdliefde. Ettie vindt dat Jochum de vrijheid van de queeridenteit niet goed beschrijft. Hij besluit Ettie een brief terug te sturen en op haar kritiek in te gaan. Lees meer

Briefwisseling Ettie en Jochum - brief 1

Het privilege van lesbisch-zijn

Een nooit verstuurde brief die door Jochum Veenstra op Hard//Hoofd gepubliceerd werd, begon een eigen leven te krijgen in het hoofd van Ettie, die niet zo goed wist wat ze ervan moest vinden en er toen maar over besloot te schrijven. Het resultaat is een niet-verstuurde brief die ze toch besloot op te sturen. Lees meer

Een kus van een beer

Een kus van een beer

Nick Sens ontmoet een beer in de dierentuin en raakt gefascineerd door deze dieren. Wie of wat ervaren we als we oog in oog met een beer staan? Aan alle wezens van de metamorfose, hier en daarginds (Nastassja Martin) De bruine beer zet twee zware stappen in mijn richting en ik bevries. Het gegil en... Lees meer

Kijken in de spiegel van de Gendermonologen

Kijken in de spiegel van de Gendermonologen

Wie zie jij als je in de spiegel kijkt? Voldoe je aan het beeld van ‘de gemiddelde mens’, of niet? Tom Kniesmeijer vraagt zich af waarom afwijken van het gemiddelde zoveel weerzin oproept en of hét gemiddelde wel bestaat. ‘Precies op het gemiddelde past niemand’. Ik sluit mijn ogen en ben terug in de Leidsestraat.... Lees meer

Nieuwe Barbaren 1

Nieuwe Barbaren

Met het essay 'Nieuwe barbaren' over de Kafkaëske, sci-fi serie Severance won Jacob Koolstra in 2024 de Drift Essaywedstrijd. Lees meer

Dubbelleven

Dubbelleven

Hoe kenmerkt het interieur van een multicultureel gezin zich? Emerald Liu onderzoekt hoe huiselijke voorwerpen een metaforische brug vormen met haar overzeese familieleden. ‘Het proces van achterlaten maakt alles wat je in je handen hebt extra betekenisvol, overgoten met een glazuur van kostbaarheid.’ Lees meer

:‘Booking profiteert, Israël bombardeert’: waarom gerichte demonstraties mij energie geven 2

‘Booking profiteert, Israël bombardeert’: waarom gerichte demonstraties mij energie geven

Booking.com pretendeert op te komen voor mensenrechten en verdient tegelijkertijd geld aan verhuur in illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Juul Kruse beschrijft hoe het is om tegen dit bedrijf te demonstreren. Lees meer

:Perfect Days: over ritme en ontwakende schoonheid

Perfect Days: over ritme en ontwakende schoonheid

Daria Rizvic zag de film Perfect Days op precies het juiste moment in haar leven. Een persoonlijk verhaal over de kracht van regelmaat. Lees meer

Enge man

De echte ‘sfeerboosdoener’ was de ME

Hoe kan een universiteit die in bijna elk curriculum aandacht besteedt aan dekolonisatie en de kritische blik van haar studenten, zich hier in de praktijk, wanneer het over hun eigen rol gaat, aan onttrekken? Lees meer

 1

Museumwanden heringericht: Hoe moeten vrouwelijke kunstenaars nu gecureerd worden?

Waarom hangt er nog steeds zo weinig werk van vrouwelijke makers in Nederlandse musea? Isabella Legebeke onderzoekt dit aanhoudende gebrek in een hoopvol essay. Lees meer

Kom naar de Lief kutland // Lancering!

Op 21 september van 17.00 – 20.00 lanceren we ons nieuwste magazine ‘Lief kutland’ in OT301 in Amsterdam! Samen met je favoriete dichters, auteurs, essayisten en illustratoren pluizen we dit stipje op de aardbol uit. Voor €8,70 ben je erbij!

Kom naar de lancering