Asset 14

Deel je verdriet

Deel je verdriet

Een maand geleden was ik zwanger. Het was een fantastisch geheim. Niemand kon het aan me zien, maar vanbinnen voelde ik alles veranderen. Mijn borsten leken elke dag groter. Ik kon ineens heel goed ruiken, en had ongelooflijk veel zin in karnemelk. Vaak wordt gezegd dat je de eerste drie maanden beter nog niemand kunt vertellen dat je zwanger bent, omdat de kans zo groot is dat het in die periode misgaat. Mijn vriend had daar geen last van. De eerste dag vertelde hij het via Facebook-chat aan zijn beste vriend en later die middag deelde hij het grote nieuws met de groenteman en de opticien.

Zelf hield ik vast aan het advies dat een goede vriendin mij had gegeven: vertel het alleen aan de mensen die je ook zou willen spreken als het misgaat. Eén op de zeven zwangerschappen eindigt in een misgeboorte, meer dan een kwart van alle vrouwen maakt het een keer mee. Toch hield ik geen moment rekening met het feit dat ik daar ook bij kon horen.

Wat ik ook niet wist over een miskraam, is dat het zo’n traag en vaag proces is. Ik dacht altijd dat zoiets zich duidelijk zou aankondigen. Maar de eerste symptomen zijn ook symptomen van een gezonde zwangerschap. Licht bloedverlies, zeurende buikpijn. Het hoort er allemaal bij. Die eerste onzekere dagen word je daarom van alle kanten aangemoedigd om vooral positief te denken. Dus bleef ik vriendinnen vertellen dat ik zwanger was, hoewel de boodschap elke dag iets minder overtuigd klonk. De kramp kwam in golven en deed me dubbelklappen van de pijn. Nog nooit ben ik zo dankbaar geweest voor gemeentebankjes. Waar ik eerst alleen een beetje oud bloed verloor, was het op den duur voortdurend helderrood. Bij de drogist kocht ik een pakje maandverband, en opeens stoorde het me dat niemand kon zien dat ik zwanger was, dat dit niet een normale ongesteldheid was.

Meestal weet je niet precies wanneer je het vruchtje verliest. Sommige verloskundigen adviseren om een zeef in het toilet te hangen als je gaat plassen, zodat je het embryo niet misloopt. Ik vond dat een beetje te ver gaan, en vind dat geloof ik nog steeds, maar soms bekruipt me de ongemakkelijke gedachte dat ik niet weet waar en wanneer ik ‘mijn kind’ (wat je natuurlijk nog helemaal geen kind kan noemen) ben verloren. Was het op de academie toen ik voor mijn les naar de wc ging, in het tankstation onderweg naar een optreden in België, in het huis van een vriendin?

Ik weet alleen dat ik me op een ochtend leeg voelde. Het valt nog het best te vergelijken met wanneer je een ring die je normaal gesproken draagt, bent vergeten om te doen, of wanneer je telefoon niet in je broekzak zit. Ik was zes weken zwanger. Dat lijkt kort, maar je lichaam draait dan al op volle toeren. De baarmoeder rekt zich uit van een leeg ballonnetje tot een kleine peer. Wanneer je een miskraam krijgt, springt dat niet ineens weer terug in de oude vorm. De hormonen zitten nog in je lichaam en je kunt nog weken positief testen. Zelfs een verloskundige kan niet meteen uitsluitsel geven omdat er door al het bloed in je baarmoeder geen goede echo kan worden gemaakt. Toch zei dat lege gevoel mij genoeg.

Hoe vertel je dat je niet meer zwanger bent, is dat überhaupt iets om met je omgeving te delen? Gemiddeld zie ik elke twee maanden een aankondiging van een zwangerschap op Facebook. Meestal is het een foto van het ongeboren kind, de 13-weken-echo. Tegen die tijd bevind je je in veiliger vaarwater - de meeste miskramen gebeuren tussen week 4 en 12. Als er in een jaar 6 kinderen worden geboren in mijn virtuele vriendenkring, dan betekent dat ook dat het één keer is misgegaan. Toch wordt een miskraam, anders dan verdriet om overleden ouders of ontslag, niet op de sociale media gedeeld. Is het ‘not done’ of gewoon te pijnlijk?

De mensen die ik over mijn miskraam kon vertellen waren al snel op, ik had het nieuws van mijn zwangerschap immers niet aan de grote klok gehangen. Gelukkig waren daar de mensen aan wie mijn vriend het had verteld. Want mijn verhalen waren nog lang niet op. Ik merkte dat het me hielp om er met mensen over te praten, en het leek wel of ik ook niet anders kon. Wanneer je lijf nog vol zwangerschapshormonen zit, kun je je emoties moeilijk controleren. Wanneer ik in de supermarkt langs het Zwitsal-schap liep, sprongen de tranen in mijn ogen en voor ik het wist stond ik bij een wildvreemde uit te huilen.

Keer op keer verbaasde het me dat er zoveel mensen zijn die iets soortgelijks hebben meegemaakt. Iedereen die ik het vertelde, kende wel iemand die een miskraam had gehad, en dat troostte. Ineens voelde ik me veel minder alleen.

Twee weken later maakte de verloskundige een echo en werd mijn miskraam eindelijk concreet. De baarmoeder was mooi schoon, zei ze opgewekt. Niets verraadde dat er kort geleden nog een foetus in had gegroeid. Ik vroeg of ik de foto mee naar huis mocht nemen. Op sociale media delen we vooral positieve gebeurtenissen en een miskraam is geen feestje, maar waarom er zo’n taboe op lijkt te rusten snap ik niet. Het komt zo vaak voor dat wordt geadviseerd om de zwangerschap de eerste drie maanden geheim te houden. Het nieuws zou te pijnlijk zijn. Maar als dat verdriet voor zoveel vrouwen herkenbaar is, dan is dat toch juist iets om te delen?

Ik had weinig mensen over mijn zwangerschap verteld en toen het misging, voelde het alsof ik ook dit allesoverheersende verdriet voor mijzelf moest houden. Eindeloos scrolde ik door forums van sites als 24baby.nl op zoek naar steun en advies. Ik wou dat ik toen had geweten wat ik later leerde, namelijk dat het niet aan mij lag, dat het vaak voorkomt en dat je - hoe pril het ook was - best heel verdrietig mag zijn. Toen ik mensen over mijn miskraam vertelde, leek het of er een geheim genootschap opstond, een verbond van vrouwen die mij konden troosten omdat ze begrepen waar ik doorheen ging. Vrouwen die ik kende, maar ook wildvreemden in de supermarkt en de vrouw van de groenteman. Dat maakte het niet gemakkelijker, maar wel veel minder eenzaam. Daarom heb ik dit artikel geschreven, omdat je moet weten dat we er zijn en dat je dit verdriet nooit alleen hoeft te dragen.

Mail

Maartje Smits Maartje Smits is schrijvend detective en imker. In 2015 verscheen haar dichtbundel Als je een meisje bent bij uitgeverij De Harmonie.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Een excuus in een klein restaurant

Een excuus in een klein restaurant

Ettie schreef een brief aan Jochum, die hem ontroerde. Hij besloot een brief terug te sturen over excuses, ouders en wat het betekent om zowel een cis-man én queer te zijn. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer