De echte grote problemen in West-Europa zijn over. Het is nog steeds vervelend dat de kroegen al zo vroeg sluiten en dat de studiefinanciering zo laag is, maar we hebben in ieder geval geen grote oorlog op het continent meer, er dreigt geen communistische invasie en we worden niet meer onderdrukt door dictators. Toch hebben de afgelopen vijftig jaar van welvaart en vrede niet opgeleverd dat we allemaal gelukkig zijn. Er zijn nog steeds een heleboel mensen die nauwelijks delen in de welvaart, met als enige verschil dat er niets of niemand meer is om de schuld te geven. De maatschappij wilt dat de politiek de problemen aanpakt, maar die kan niet alles oplossen. Burgers klagen en de politici proberen hopeloos te doen wat hun stemmers willen. Dat zorgt voor de zogenaamde kloof tussen burgers en politiek. Maar er zal niets gebeuren als beide partijen elkaar de zwarte piet toespelen. Wijlen mijn grootvader zou het gezegd kunnen hebben: De liefde moet wel van twee kanten komen.
Twee weken geleden schreef Bas Heijne een column in het NRC over klagende mensen. Hij vertelde daarin over de gemeente Ridderkerk, waar ze er alles aan doen om de mensen nader tot elkaar te brengen, van zelfgemaakte cakes om samen op te eten tot welkomstbloemetjes. Maar pogingen om de burgers mee te laten organiseren liepen telkens nergens op uit. Heijne sprak over de knuffelautochtoon, die steen en been klaagt, maar zelf nergens aan deelneemt en dat was Heijne helemaal zat. Het zijn makkelijke tijden voor de oppositie, want die hoeven er alleen maar op te wijzen dat de politiek faalt. Geert Wilders gaat daarin voorop. Door direct moslims als zondebok aan te wijzen en van buitenaf te blijven herhalen dat de politiek faalt spreekt hij direct de ontevredenheid van veel mensen aan. De problemen in Nederland zijn volgens hem de schuld van jaren politiek wanbeleid.
Illustratie: Steven Kraan
Aan de andere kant staat een groep mensen die zich lijnrecht opstellen tegenover de ontevreden groep mensen rondom Geert Wilders. D66 staat voor vrijheid en tolerantie, hoger onderwijs, rode wijn en klassieke muziek. Zij zien de wereld als een grote kersenstruik waar we allemaal uit mogen plukken. Zij ontkennen problemen waar al die mensen zo over klagen en wijden de problemen aan het geklaag zelf. “Don’t ask what your country can do for you. Ask what you can do for your country.” De grote onderdrukking in Europa is misschien achter de rug maar ontkennen dat er in deze wereld problemen zijn zorgt alleen maar voor meer ontevredenheid. De houding van D66 levert nu stemmen op, maar het lost niets op.
We schieten niets op met het ontkennen van problemen of het opzeggen van ons vertrouwen in de politiek. De politiek moet pragmatischer worden. Vrouwenhandel op de Wallen, tekort aan woonruimte, slecht functionerende basisscholen; problemen moeten direct benoemd worden en opgelost worden. Tegelijk moeten burgers de politiek de ruimte geven dit te doen en niet klagend langs de zijlijn gaan zitten. Als er iemand uit Ridderkerk je uitnodigt om bij de open haard te praten over de problemen in de stad, dan moet je of daarop ingaan, of ophouden met klagen.
De grote onderdrukking mag achter de rug zijn, maar dat betekent niet dat er geen problemen meer zijn. We kunnen nu niet tevreden achterover leunen. Het is te makkelijk om ontevreden burgers weg te zetten als intolerant of dom, maar het is ook te makkelijk om alle problemen te wijten aan een falende politiek. Laten we niet lui zijn. De burgers en de politiek hebben elkaar nodig. Er valt nog veel te doen, maar dan moet de liefde wel van twee kanten komen.
