Deze week vertelt Elon wat Shakespeare, Griekse mythen en Kurt Cobain over de maatschappij zeggen." /> Deze week vertelt Elon wat Shakespeare, Griekse mythen en Kurt Cobain over de maatschappij zeggen." />
Asset 14

Beste Melle V

Dit is de reactie op Melle's brief van vorige week.

Waikiki, 18 november 2009

Hey Melle,

Bedankt voor je brief. Laat ik daar mee beginnen. Ik heb het je nog niet eerder gezegd en, laat ik niet overdrijven, zo lang zijn we ook nog niet bezig. Maar ongeacht het doel van onze briefwisseling, of wat de kijkers thuis ervan vinden, krijg ik toch maar om de week een brief van jou. Met mijn naam erboven, aan mij gericht, vragend om mijn antwoord. Dat is best bijzonder. Van andere mensen krijg ik weleens een sms-je. Van jou krijg ik een brief. En net zo goed schrijf ik deze brief aan jou, voor jou. Al die dingen die ik je geschreven heb, daarvan weet ik dat ik ze tegen iemand anders niet zo snel zou zeggen.

Bij die vragen die je stelt over onze briefwisseling had ik eigenlijk nog niet echt stil gestaan. En nu Eva de boom met appelen heeft gezien en, dartel als ze is, haar gretige tanden in het verboden fruit zet, kijk ik er opeens anders tegenaan. Ach, laten we er toch vooral niet te moeilijk over doen. Vijgenblad, geen vijgenblad; ik zeg ook gewoon maar wat.

Hoe gaat het met je, Melle? Jammer dat je mijn plan voor gebarentaal in de Tweede Kamer niet ziet werken. Wat dacht je ervan als ze ook nog pantoffels zouden moeten dragen op de kamervloer? Eerlijk, pantoffels hebben zo een ouderwets huiselijke uitstraling, werkelijk zo burgerlijk, dat ik me bijna niet kan voorstellen dat een mens op pantoffels onbeschoft zou kunnen zijn.

Gek is dat eigenlijk, maar vorm heeft een hele sterke invloed op inhoud. Misschien weet je dat het in de Kamer gebruikelijk is om ‘via de voorzitter’ te praten. Daarom begint men telkens met ‘Voorzitter...’, terwijl ze haar niet eens aankijken. Het zou het debat ten goede komen als ze dat eens deden. Maar het draait al niet meer om het debat, als je gewoon met je hele fractie demonstratief de Kamer uit kunt lopen. Dat is enkel spel. En niet eens zuiver spel. Er zit ook nog ijdelheid bij.

Kurt Cobain was in ieder geval niet ijdel. Met z’n afgetrapte All Stars, dat te grote pluizige beige vest en het stoppelbaardje waarmee hij bij dat MTV Unplugged concert zat, een paar maanden voor z’n dood. Jij beschrijft hem terecht als een zeldzame roep in de duisternis en vraagt waar we die oprechtheid, die passie nog kunnen vinden. Ik ben het met je eens; niets brengt zo pijnlijk ons eigen gebrek naar voren als de schreeuw die slachtoffer wordt van de tragiek. Kurt Cobain. Omdat-ie zichzelf door z’n kop schiet. Of wat dacht je van Oidipus, die, zichzelf onder ogen ziend, enkel tot de conclusie kan komen ze uit te steken. Medea, die het noodlot omarmt en haar kinderen vermoordt, alsof het leven anders nog niet kut genoeg was geweest. Of Hamlet, waar uiteindelijk vrijwel iedereen iedereen vermoordt, of er minstens moreel schuldig aan is.

Jij vraagt waar de passie is, maar kijk eens om je heen. Vaak geeft alleen een tragisch einde deze mensen een gezicht. Maar ook zonder dat zijn ze er. Het zijn de leraren op de probleemscholen, die ploeteren voor een klas kansarme pubers, omdat het ze iets kan schelen. En ook al hebben die kinderen daar geen boodschap aan, de leraren staan daar omdat ze zich verantwoordelijk voelen. Het zijn verplegers in verzorgingstehuizen, die zich ontfermen over onze opa’s en oma’s, omdat we zelf het te druk hebben gekregen om nog langs te gaan. En soms ontfermen ze zich over oude mensen die niemands opa of oma zijn. Omdat ook deze mensen ooit iemands kind geweest zijn en omdat we er zelf ook niet aan zullen ontkomen.

Het zijn al die mensen, die niet te bang, te trots, te ijdel, te gierig of te egoïstisch zijn om verantwoordelijkheid te nemen voor de periferie van onze samenleving. De achterstandsbuurten, de opvangcentra voor drugsverslaafden of daklozen, de blijf-van-m’n-lijf-huizen, de psychiatrische instellingen, de bejaardentehuizen. Zoveel plekken zijn er, Melle, zoveel plekken, waar we in alle macht de problemen weg stoppen, die niet kunnen voldoen aan de kwaliteitsnorm van onze Amsterdam Zuid beschaving. We zeggen vol overtuiging en trots, ‘dit laten we niet gebeuren in onze wereld; bij ons is iedereen gezond en blij’. Maar het is te veel, en de dreg sijpelt simpelweg tussen de voegen door. Dan reageren we schuldbewust, ‘Ah, jasses, dat dit in onze ontwikkelde samenleving nog kan gebeuren; het is eigenlijk niet van deze tijd!’ En terwijl we dat zeggen, werken mensen als jij en ik zich achter onze rug uit de naad voor de problemen waar de rest van de maatschappij de neus voor ophaalt. Maar ze vragen geen lintje, want daar doen ze het niet voor. En ze hoeven niet bij Matthijs van Nieuwkerk aan tafel, en Matthijs is ook helemaal niet geïnteresseerd in hun verhaal, want we willen het eigenlijk ook niet weten. Dat zijn de mensen met passie, de mensen met oprechtheid en gedrevenheid. Dat zijn de onbaatzuchtigen.

Acht jaar geleden, ik weet het nog goed, was ik met een paar vrienden naar een cabaretvoorstelling van Kamagurka. In de voorstelling kwam een onbaatzuchtige buffel voorbij. Voor de rest kan ik me van de hele avond niks herinneren. Alleen die onbaatzuchtige buffel. Die is me bijgebleven.

Groeten,

Elon

Mail

Elon Heymans

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer