Asset 14

Als je snel wilt, ga alleen. Als je ver wilt komen, ga samen

Cancel culture. We horen er te veel over vanuit rechtse hoek. Toch vindt Harriet Bergman dat we met z'n allen wat meer van Twitter af mogen en meer de actievergaderingen in. Want politiek is iets wat je doet; niet wat je etaleert.

De afgelopen tijd lazen we veel over het gevaar van woke. Er was een conferentie van een politieke partij, een woke symposium op de Universiteit Antwerpen, en verschillende boeken. Dat trok een vrij consistent homogeen publiek met een vrij bekende mening: linkse cancelculture is een gevaar voor de (academische) vrijheid. Maar wat ik nog interessanter vind, is dat er, door rechtse witte mannen als voornaamste slachtoffer te zien, gemist wordt wat er daadwerkelijk ‘gevaarlijk’ zou kunnen zijn aan cancelculture. Het staat systeemverandering in de weg.

Is politiek iets wat je doet of iets wat je hebt? In de lockdowns leek het steeds meer het laatste. Voor mensen die niet door hun baas gedwongen werden zich bloot te stellen aan het virus, was de computer hun nieuwe beste vriend. Voor werk, voor ontspanning, en ook voor activisme. Het gedwongen binnenzitten heeft zowel mensen links als rechts van het politieke spectrum geactiveerd. Met hashtags tegen de lockdown, analyses over het al dan niet bestaan van privileges en pedo-complotten, en sappige memes.

Ik houd me vooral op in de schimmige linkse krochten van de algoritmes. Doorgaans met veel plezier. Als een witte geprivilegieerde zak iets fout heeft gedaan, koop ik weliswaar geen extra spiritus voor mijn toorts, maar stretch ik wel mijn vingers om extra snel te kunnen typen. Dit zie ik als vorm van collectieve emotie uiten. Waar ook ik liever naar een voetbalstadion of rave ga, wat niet kon in de lockdown, was het tijdens het gedwongen binnen zitten mogelijk om mee te doen in een groepservaring door in caps mee te tikken op twitter.

Maar boos tweeten over mensen die iets fout hebben gedaan – zelfs al raakt het me persoonlijk – zie ik niet als activisme. Dat is therapie op het internet of scene-points binnenharken.

‘Cancelculture’ lijkt amper effectief als het gaat om machtige witte mannen. Is de dickpick-sturende Marc Overmars gecancelled? Hij zal zich hopelijk schamen, en wat uit te leggen hebben aan zijn vrouw en kinderen. Maar onder de indruk van de materiele schade die hij ondervind ben ik niet – ondertussen heeft hij ondanks publieke verontwaardiging en een lopend onderzoek een aanstelling als directeur bij FC Antwerp. Cursed cancellations, een instagram account die linkse infighting en cancelculture op de schop neemt, wijst er op dat het vooral ‘body positive gluten vrije cupcake bakkers’ zijn die gecancelled worden door links. Binnen de bubbel moet er een zuivere, pure lijn zijn. Pas als we alle ongure elementen weggejaagd hebben, kan de revolutie starten…

Mark Fishers beschrijving van neo-anarchisten, uit 2013, verklaart dit. De veelal jonge, linkse twitteraars omarmen in woord het anarchisme. In daad zijn ze vooral bezig zijn met hun toetsenbord, kortdurende bezettingen en demonstraties. Als politiek iets is wat je laat zien in plaats van wat je doet, slaat purisme snel om in performance. Dan is het makkelijker om luid van de toren te blazen dat je radicaler bent dan de rest, in plaats van de mouwen op te stropen en een beweging op te bouwen voor radicale verandering of mutual aid. Een beperkte kennis van hoe verandering in het verleden tot stand is gekomen, staat verandering van het heden in de weg.

Als je ver wilt: ga samen. Als je snel wilt: ga alleen. Dit leerde ik van Jerry Afriyie. Voor radicale verandering heb je bondgenoten nodig. Cancelculture op links als het performen van politiek is daaraan tegengesteld. Dat betekent niet dat problematisch gedrag onbesproken moet blijven, dat we niet boos mogen zijn over Overmars’ nieuwe aanstelling, of dat racistische of transfobe opmerkingen klakkeloos geaccepteerd moeten worden. Wel dat het tijd is naar buiten te gaan en die verandering teweeg te brengen. Met complexe, imperfecte bondgenoten die aangesproken kunnen worden op hun gedrag, fouten mogen maken, en daarna beter doen.

De lockdown is voorbij. Tijd om de mouwen weer op te stropen.

Beeld: "Rosie the Riveter" (ook wel bekend als de 'Westinghouse Poster') van Norman Rockwell uit 1943

Mail

Harriet Bergman (zij/haar, 1992) doet verslag van acties, papers en vergaderingen. Ze onderzoekt sociale bewegingen en negatieve emoties over klimaatverandering, en brengt zowel het kill-joyen als de burgerlijke ongehoorzaamheid ook zelf in de praktijk.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Rocher Koendjbiharie ligt in zijn essay het probleem toe: 'Homonationalisme is niks meer dan de voorwaardelijke acceptatie van mensen uit de regenbooggemeenschap ten behoeve van een nationale identiteit en een nationalistische ideologie.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Schroot voor de kunstkenner 1

Schroot voor de kunstkenner

Wat doet een beschilderd stuk schroot in het Stedelijk? Waarom ruikt het er opeens chemisch en zoet tegelijk? Het is het werk van Selma Selman, die opnieuw definieert wat kunst is en mag zijn. Ivana Kalaš is onder de indruk – en heroverweegt haar eigen positie. Zoetig en naar ijzer – dat aroma komt op... Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer