Asset 14

Als je snel wilt, ga alleen. Als je ver wilt komen, ga samen

Cancel culture. We horen er te veel over vanuit rechtse hoek. Toch vindt Harriet Bergman dat we met z'n allen wat meer van Twitter af mogen en meer de actievergaderingen in. Want politiek is iets wat je doet; niet wat je etaleert.

De afgelopen tijd lazen we veel over het gevaar van woke. Er was een conferentie van een politieke partij, een woke symposium op de Universiteit Antwerpen, en verschillende boeken. Dat trok een vrij consistent homogeen publiek met een vrij bekende mening: linkse cancelculture is een gevaar voor de (academische) vrijheid. Maar wat ik nog interessanter vind, is dat er, door rechtse witte mannen als voornaamste slachtoffer te zien, gemist wordt wat er daadwerkelijk ‘gevaarlijk’ zou kunnen zijn aan cancelculture. Het staat systeemverandering in de weg.

Is politiek iets wat je doet of iets wat je hebt? In de lockdowns leek het steeds meer het laatste. Voor mensen die niet door hun baas gedwongen werden zich bloot te stellen aan het virus, was de computer hun nieuwe beste vriend. Voor werk, voor ontspanning, en ook voor activisme. Het gedwongen binnenzitten heeft zowel mensen links als rechts van het politieke spectrum geactiveerd. Met hashtags tegen de lockdown, analyses over het al dan niet bestaan van privileges en pedo-complotten, en sappige memes.

Ik houd me vooral op in de schimmige linkse krochten van de algoritmes. Doorgaans met veel plezier. Als een witte geprivilegieerde zak iets fout heeft gedaan, koop ik weliswaar geen extra spiritus voor mijn toorts, maar stretch ik wel mijn vingers om extra snel te kunnen typen. Dit zie ik als vorm van collectieve emotie uiten. Waar ook ik liever naar een voetbalstadion of rave ga, wat niet kon in de lockdown, was het tijdens het gedwongen binnen zitten mogelijk om mee te doen in een groepservaring door in caps mee te tikken op twitter.

Maar boos tweeten over mensen die iets fout hebben gedaan – zelfs al raakt het me persoonlijk – zie ik niet als activisme. Dat is therapie op het internet of scene-points binnenharken.

‘Cancelculture’ lijkt amper effectief als het gaat om machtige witte mannen. Is de dickpick-sturende Marc Overmars gecancelled? Hij zal zich hopelijk schamen, en wat uit te leggen hebben aan zijn vrouw en kinderen. Maar onder de indruk van de materiele schade die hij ondervind ben ik niet – ondertussen heeft hij ondanks publieke verontwaardiging en een lopend onderzoek een aanstelling als directeur bij FC Antwerp. Cursed cancellations, een instagram account die linkse infighting en cancelculture op de schop neemt, wijst er op dat het vooral ‘body positive gluten vrije cupcake bakkers’ zijn die gecancelled worden door links. Binnen de bubbel moet er een zuivere, pure lijn zijn. Pas als we alle ongure elementen weggejaagd hebben, kan de revolutie starten…

Mark Fishers beschrijving van neo-anarchisten, uit 2013, verklaart dit. De veelal jonge, linkse twitteraars omarmen in woord het anarchisme. In daad zijn ze vooral bezig zijn met hun toetsenbord, kortdurende bezettingen en demonstraties. Als politiek iets is wat je laat zien in plaats van wat je doet, slaat purisme snel om in performance. Dan is het makkelijker om luid van de toren te blazen dat je radicaler bent dan de rest, in plaats van de mouwen op te stropen en een beweging op te bouwen voor radicale verandering of mutual aid. Een beperkte kennis van hoe verandering in het verleden tot stand is gekomen, staat verandering van het heden in de weg.

Als je ver wilt: ga samen. Als je snel wilt: ga alleen. Dit leerde ik van Jerry Afriyie. Voor radicale verandering heb je bondgenoten nodig. Cancelculture op links als het performen van politiek is daaraan tegengesteld. Dat betekent niet dat problematisch gedrag onbesproken moet blijven, dat we niet boos mogen zijn over Overmars’ nieuwe aanstelling, of dat racistische of transfobe opmerkingen klakkeloos geaccepteerd moeten worden. Wel dat het tijd is naar buiten te gaan en die verandering teweeg te brengen. Met complexe, imperfecte bondgenoten die aangesproken kunnen worden op hun gedrag, fouten mogen maken, en daarna beter doen.

De lockdown is voorbij. Tijd om de mouwen weer op te stropen.

Beeld: "Rosie the Riveter" (ook wel bekend als de 'Westinghouse Poster') van Norman Rockwell uit 1943

Mail

Harriet Bergman (zij/haar, 1992) doet verslag van acties, papers en vergaderingen. Ze onderzoekt sociale bewegingen en negatieve emoties over klimaatverandering, en brengt zowel het kill-joyen als de burgerlijke ongehoorzaamheid ook zelf in de praktijk.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer