Asset 14

Als je snel wilt, ga alleen. Als je ver wilt komen, ga samen

Cancel culture. We horen er te veel over vanuit rechtse hoek. Toch vindt Harriet Bergman dat we met z'n allen wat meer van Twitter af mogen en meer de actievergaderingen in. Want politiek is iets wat je doet; niet wat je etaleert.

De afgelopen tijd lazen we veel over het gevaar van woke. Er was een conferentie van een politieke partij, een woke symposium op de Universiteit Antwerpen, en verschillende boeken. Dat trok een vrij consistent homogeen publiek met een vrij bekende mening: linkse cancelculture is een gevaar voor de (academische) vrijheid. Maar wat ik nog interessanter vind, is dat er, door rechtse witte mannen als voornaamste slachtoffer te zien, gemist wordt wat er daadwerkelijk ‘gevaarlijk’ zou kunnen zijn aan cancelculture. Het staat systeemverandering in de weg.

Is politiek iets wat je doet of iets wat je hebt? In de lockdowns leek het steeds meer het laatste. Voor mensen die niet door hun baas gedwongen werden zich bloot te stellen aan het virus, was de computer hun nieuwe beste vriend. Voor werk, voor ontspanning, en ook voor activisme. Het gedwongen binnenzitten heeft zowel mensen links als rechts van het politieke spectrum geactiveerd. Met hashtags tegen de lockdown, analyses over het al dan niet bestaan van privileges en pedo-complotten, en sappige memes.

Ik houd me vooral op in de schimmige linkse krochten van de algoritmes. Doorgaans met veel plezier. Als een witte geprivilegieerde zak iets fout heeft gedaan, koop ik weliswaar geen extra spiritus voor mijn toorts, maar stretch ik wel mijn vingers om extra snel te kunnen typen. Dit zie ik als vorm van collectieve emotie uiten. Waar ook ik liever naar een voetbalstadion of rave ga, wat niet kon in de lockdown, was het tijdens het gedwongen binnen zitten mogelijk om mee te doen in een groepservaring door in caps mee te tikken op twitter.

Maar boos tweeten over mensen die iets fout hebben gedaan – zelfs al raakt het me persoonlijk – zie ik niet als activisme. Dat is therapie op het internet of scene-points binnenharken.

‘Cancelculture’ lijkt amper effectief als het gaat om machtige witte mannen. Is de dickpick-sturende Marc Overmars gecancelled? Hij zal zich hopelijk schamen, en wat uit te leggen hebben aan zijn vrouw en kinderen. Maar onder de indruk van de materiele schade die hij ondervind ben ik niet – ondertussen heeft hij ondanks publieke verontwaardiging en een lopend onderzoek een aanstelling als directeur bij FC Antwerp. Cursed cancellations, een instagram account die linkse infighting en cancelculture op de schop neemt, wijst er op dat het vooral ‘body positive gluten vrije cupcake bakkers’ zijn die gecancelled worden door links. Binnen de bubbel moet er een zuivere, pure lijn zijn. Pas als we alle ongure elementen weggejaagd hebben, kan de revolutie starten…

Mark Fishers beschrijving van neo-anarchisten, uit 2013, verklaart dit. De veelal jonge, linkse twitteraars omarmen in woord het anarchisme. In daad zijn ze vooral bezig zijn met hun toetsenbord, kortdurende bezettingen en demonstraties. Als politiek iets is wat je laat zien in plaats van wat je doet, slaat purisme snel om in performance. Dan is het makkelijker om luid van de toren te blazen dat je radicaler bent dan de rest, in plaats van de mouwen op te stropen en een beweging op te bouwen voor radicale verandering of mutual aid. Een beperkte kennis van hoe verandering in het verleden tot stand is gekomen, staat verandering van het heden in de weg.

Als je ver wilt: ga samen. Als je snel wilt: ga alleen. Dit leerde ik van Jerry Afriyie. Voor radicale verandering heb je bondgenoten nodig. Cancelculture op links als het performen van politiek is daaraan tegengesteld. Dat betekent niet dat problematisch gedrag onbesproken moet blijven, dat we niet boos mogen zijn over Overmars’ nieuwe aanstelling, of dat racistische of transfobe opmerkingen klakkeloos geaccepteerd moeten worden. Wel dat het tijd is naar buiten te gaan en die verandering teweeg te brengen. Met complexe, imperfecte bondgenoten die aangesproken kunnen worden op hun gedrag, fouten mogen maken, en daarna beter doen.

De lockdown is voorbij. Tijd om de mouwen weer op te stropen.

Beeld: "Rosie the Riveter" (ook wel bekend als de 'Westinghouse Poster') van Norman Rockwell uit 1943

Mail

Harriet Bergman (zij/haar, 1992) doet verslag van acties, papers en vergaderingen. Ze onderzoekt sociale bewegingen en negatieve emoties over klimaatverandering, en brengt zowel het kill-joyen als de burgerlijke ongehoorzaamheid ook zelf in de praktijk.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven

Steun de makers van de toekomst

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe makers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een scherpe en eigenzinnige stem kunnen ontwikkelen als zij niet worden verleid tot clickbait en sensatie: die vrijheid vormt de basis voor originele verbeelding en nieuwe verhalen.

Steun ons

  • Jochum VeenstraHoofdredacteur
  • Mark de BoorderUitgever
het laatste
Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Als klein meisje had Roosje van der Kamp een ritueel waarmee ze hoopte haar ouders te kunnen beschermen tegen de dood. Kan magisch denken in plaats van een poging tot controle, ook een vorm van loslaten zijn? Kan het ook een daad van liefde zijn? Lees meer

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia) 4

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia)

Toen in juni 2014 een week in het teken van eten stond was Emy Koopman not amused. Ze schreef een nog altijd actueel essay over de vraag of een eetstoornis een modeverschijnsel is. Eten door de ogen van een ex-magerzuchtige. Lees meer

Zeikwijf

De on//smakelijke week: Pisnijd

Van hoge prijzen tot pottenkijkers: een bezoek aan een openbaar toilet is voor vrouwen vaak niet vanzelfsprekend. Sofie Hees verdiept zich in de ins en outs van dit decennia-oude probleem. Lees meer

Ik heb schijt

Ik heb schijt

Maatschappelijke ongelijkheid begint in de buurt waarin je opgroeit laat Milio van de Kamp zien in zijn debuut ‘Misschien moet je iets lager mikken’, dat op 16 mei verschijnt. Een voorpublicatie. Lees meer

Toxic Friendships

Toxic Friendships

Het verbreken van toxic friendships geldt op TikTok als een vorm van self-care, maar is dat wel zo? Rijk Kistemaker buigt zich erover. Lees meer

Factdroppen

Factdroppen

Is het herhalen van feiten een manier om grip te krijgen op een wereld die steeds onzekerder is? Max Beijneveld gaat op zoek naar een alternatief voor ongebreideld factdroppen. Lees meer

Een <em>mountain home</em> in een wereld waar de tijd verdwijnt

Een mountain home in een wereld waar de tijd verdwijnt

Na het luisteren van de podcast Dolly Parton’s America besluit Anna van der Kruis haar eigen fascinatie voor Dolly Parton te onderzoeken. Waarom slikt ze alles wat Dolly haar verkoopt? Hoe kan het dat Dolly zoveel verschillende mensen samenbrengt? Tijdens de zoektocht komt ze erachter dat haar verhouding tot Dolly Parton persoonlijker is dan ze... Lees meer

Porseleinen beeldje van Vrouwe Justitia: vrouw met een roze gedrapeerde jurk en een witte blinddoek rond haar ogen

Academische vrijheid m’n reet

Promovenda Harriët Bergman voelt niet de vrijheid om zich écht kritisch uit te laten over machthebbers. De oorverdovende stilte op rechts na het ontslag van universitair hoofddocent Susanne Täuber bewijst voor haar eens te meer: veel hoeders van het vrije woord geven alleen om de status quo. Lees meer

Komiek schreeuwt tegen wolk

Komiek schreeuwt tegen wolk

Of je vertelt de waarheid, bent grappig en wordt vervolgens gecanceld, óf je bent ‘politiek correct’ en daarmee helemaal niet meer grappig. Daar wil Jihane Chaara het even over hebben. Lees meer

Illustratie van twee bomen. De bomen zijn wit en kaal, en je ziet hun wortels en takken voor een achtergrond van een groene en paarse gradiënt.

Van bladeren tot wortels: liefhebben zonder te verliezen

Hoeveel van jezelf lever je, dan wel niet onbewust, in om samen te kunnen zijn met een geliefde? Stefanie Gordin onderzocht wat Rainer Maria Rilke, Herman Hesse en bell hooks hebben geschreven over deze dynamiek. Ze probeert een antwoord te vinden op de vraag: Wat ging er mis in haar vorige relatie, waar ze juist zo duidelijk hadden afgesproken elkaar niet te verstikken? Lees meer

De slag om Lützerath: beeldvorming over solidariteit en geweld

De slag om Lützerath: beeldvorming over solidariteit en geweld

Er is jarenlang gestreden, maar onlangs werd bruinkooldorp Lützerath hardhandig door de Duitse politie ontruimd. Een gesprek over representatie, politiegeweld en de kernboodschap van ‘Lützi Lebt'. Lees meer

Over racistisch politiegeweld zing je geen aria’s – of wel?

Over racistisch politiegeweld zing je geen aria’s – of wel?

Het publiek bij de allerlaatste voorstelling van Blue, over racistisch politiegeweld, hoefde niet verteld te worden hoe hyperactueel de voorstelling was die ze zagen. Lees meer

Afscheidsrede: ‘Hard//hoofd is een vrije ruimte, niet een vrije markt’

‘Hard//hoofd is een vrije ruimte, geen vrije markt’

Marte Hoogenboom blikt terug op haar tijd als hoofdredacteur van Hard//hoofd. Na tweeënhalf jaar dienst vraagt ze zich nog steeds af wat Hard//hoofd eigenlijk is. Lees meer

Van 0-en en 1-en of: waarom ik me eindelijk programmeur durf te noemen

Van 0'en naar 1'en, of: waarom ik me eindelijk programmeur durf te noemen

Als schrijver die 'iets' met computers doet, krijgt Marten Hoekstra vaak de vraag wat dat werk precies inhoudt. In dit essay onderbouwt hij de kracht achter dit ambacht. Lees meer

Nieuws in beeld: De macht van het volk

De macht van het volk

De beelden die uit Iran naar buiten komen zijn schaars. Dat raakt illustrator Pirmin Rengers, die een wereld gewend is waarin media volledig worden gedomineerd door beeld. Lees meer

Hard//talk: Evita 3.0 1

Evita 3.0

De voormalige Argentijnse president Cristina Fernández de Kirchner overleeft een aanslag op haar leven, maar een twaalfjarige gevangenisstraf vanwege corruptie hangt boven haar hoofd. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 3/3: Métro

In ieder geval bleven we stuurloos - Métro

Zelfs de sterkste vriendschappen leden aan betonrot. Vrienden verjaren hier als sprinkhanen, hele groepen ontstonden en verdwenen in enkele seizoenen. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 2/3: Á pied

In ieder geval bleven we stuurloos - À pied

 Voor eenzaamheid heb je geen kostschool nodig. Niemand keek op wanneer ik ‘DRRRAAAAK’ schreeuwde zonder mijn pas te vertragen. Lees meer

In ieder geval bleven we stuurloos 1/3: Vélo

In ieder geval bleven we stuurloos - Vélo

Tijdens een afdaling vol kinderkoppen ging mijn hangslot uit zichzelf op slot, waarna mijn sleutelbos in een nabijgelegen afvoerputje verdween. Lees meer

Nieuws in beeld: Het kind in het badwater terugvinden

Het kind in het badwater terugvinden

Amerikaanse onderzoekers wisten het geheugen van 150 ouderen te verbeteren middels een schokkend badmutsje. Lees meer

Steun de makers van de toekomst. Sluit je aan bij Hard//hoofd!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe kunstenaars en schrijvers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Wij zijn al meer dan twaalf jaar bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Onze kunstverzamelaars maken dit mogelijk. Sluit je nu aan en ontvang jaarlijks gesigneerde kunstwerken van veelbelovende kunstenaars én je eigen Hard//hoofd-tasje. Veel verzamelplezier!

Steun en verzamel