Asset 14

Als je snel wilt, ga alleen. Als je ver wilt komen, ga samen

Cancel culture. We horen er te veel over vanuit rechtse hoek. Toch vindt Harriet Bergman dat we met z'n allen wat meer van Twitter af mogen en meer de actievergaderingen in. Want politiek is iets wat je doet; niet wat je etaleert.

De afgelopen tijd lazen we veel over het gevaar van woke. Er was een conferentie van een politieke partij, een woke symposium op de Universiteit Antwerpen, en verschillende boeken. Dat trok een vrij consistent homogeen publiek met een vrij bekende mening: linkse cancelculture is een gevaar voor de (academische) vrijheid. Maar wat ik nog interessanter vind, is dat er, door rechtse witte mannen als voornaamste slachtoffer te zien, gemist wordt wat er daadwerkelijk ‘gevaarlijk’ zou kunnen zijn aan cancelculture. Het staat systeemverandering in de weg.

Is politiek iets wat je doet of iets wat je hebt? In de lockdowns leek het steeds meer het laatste. Voor mensen die niet door hun baas gedwongen werden zich bloot te stellen aan het virus, was de computer hun nieuwe beste vriend. Voor werk, voor ontspanning, en ook voor activisme. Het gedwongen binnenzitten heeft zowel mensen links als rechts van het politieke spectrum geactiveerd. Met hashtags tegen de lockdown, analyses over het al dan niet bestaan van privileges en pedo-complotten, en sappige memes.

Ik houd me vooral op in de schimmige linkse krochten van de algoritmes. Doorgaans met veel plezier. Als een witte geprivilegieerde zak iets fout heeft gedaan, koop ik weliswaar geen extra spiritus voor mijn toorts, maar stretch ik wel mijn vingers om extra snel te kunnen typen. Dit zie ik als vorm van collectieve emotie uiten. Waar ook ik liever naar een voetbalstadion of rave ga, wat niet kon in de lockdown, was het tijdens het gedwongen binnen zitten mogelijk om mee te doen in een groepservaring door in caps mee te tikken op twitter.

Maar boos tweeten over mensen die iets fout hebben gedaan – zelfs al raakt het me persoonlijk – zie ik niet als activisme. Dat is therapie op het internet of scene-points binnenharken.

‘Cancelculture’ lijkt amper effectief als het gaat om machtige witte mannen. Is de dickpick-sturende Marc Overmars gecancelled? Hij zal zich hopelijk schamen, en wat uit te leggen hebben aan zijn vrouw en kinderen. Maar onder de indruk van de materiele schade die hij ondervind ben ik niet – ondertussen heeft hij ondanks publieke verontwaardiging en een lopend onderzoek een aanstelling als directeur bij FC Antwerp. Cursed cancellations, een instagram account die linkse infighting en cancelculture op de schop neemt, wijst er op dat het vooral ‘body positive gluten vrije cupcake bakkers’ zijn die gecancelled worden door links. Binnen de bubbel moet er een zuivere, pure lijn zijn. Pas als we alle ongure elementen weggejaagd hebben, kan de revolutie starten…

Mark Fishers beschrijving van neo-anarchisten, uit 2013, verklaart dit. De veelal jonge, linkse twitteraars omarmen in woord het anarchisme. In daad zijn ze vooral bezig zijn met hun toetsenbord, kortdurende bezettingen en demonstraties. Als politiek iets is wat je laat zien in plaats van wat je doet, slaat purisme snel om in performance. Dan is het makkelijker om luid van de toren te blazen dat je radicaler bent dan de rest, in plaats van de mouwen op te stropen en een beweging op te bouwen voor radicale verandering of mutual aid. Een beperkte kennis van hoe verandering in het verleden tot stand is gekomen, staat verandering van het heden in de weg.

Als je ver wilt: ga samen. Als je snel wilt: ga alleen. Dit leerde ik van Jerry Afriyie. Voor radicale verandering heb je bondgenoten nodig. Cancelculture op links als het performen van politiek is daaraan tegengesteld. Dat betekent niet dat problematisch gedrag onbesproken moet blijven, dat we niet boos mogen zijn over Overmars’ nieuwe aanstelling, of dat racistische of transfobe opmerkingen klakkeloos geaccepteerd moeten worden. Wel dat het tijd is naar buiten te gaan en die verandering teweeg te brengen. Met complexe, imperfecte bondgenoten die aangesproken kunnen worden op hun gedrag, fouten mogen maken, en daarna beter doen.

De lockdown is voorbij. Tijd om de mouwen weer op te stropen.

Beeld: "Rosie the Riveter" (ook wel bekend als de 'Westinghouse Poster') van Norman Rockwell uit 1943

Mail

Harriet Bergman (zij/haar, 1992) doet verslag van acties, papers en vergaderingen. Ze onderzoekt sociale bewegingen en negatieve emoties over klimaatverandering, en brengt zowel het kill-joyen als de burgerlijke ongehoorzaamheid ook zelf in de praktijk.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Een villa voor het onbekende

Een villa voor het onbekende

Floris Tesink bezocht het FOMU, waar Grace Ndiritu door associatieve combinatie een expositie invulde. "Dit conflict tussen de fotografie en de ruimte brengt je op een plek die niet te begrijpen is, maar toch verslavend voelt voor degene die zich hieraan overgeeft." Lees meer

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echt subsidies zijn’?

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echte subsidies’ zijn?

‘De grootste catastrofe in de geschiedenis van de mensheid is niet het moment voor afleidingsmanoeuvres.’ Lees meer

:De aankondiging: De kunst van vertrekken (deel 1)

De kunst van vertrekken: de aankondiging

Voor kunstenaars is het essentieel om zichtbaar te zijn voor publiek. Maar wat gebeurt er als een kunstenaar zich terugtrekt of zelfs helemaal stopt met het maken van kunst? In deel 1 van de serie ‘De kunst van het vertrekken’ kijkt Lara den Hartog Jager naar de kunst waarmee sommige kunstenaars afscheid nemen uit de kunstwereld. Lees meer

Een gestolde eeuwigheid

Futiliteit op een gestolde eeuwigheid

De bergen laten Nick Sens al even niet meer met rust. Waar komt de drang vandaan ze, ondanks de mogelijke gevaren, te willen beklimmen? Lees meer

:Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag 1

Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag

24 juni was het Veteranendag, acht jaar geleden was het de oud-militairen voor het eerst verboden tijdens het veteranendefilé te lopen met de Morgenster, de vlag van de Papoea’s. Waarom gebeurde dat? Lees meer

 1

Alleen het gehele verhaal kan voor heling zorgen

Bijna 80 jaar na dato erkent de Nederlandse staat 17 augustus 1945 pas als officiële Indonesische onafhankelijkheidsdatum. Benjamin Caton vraagt zich af waarom sommige partijen deze ontwikkelingen tegenwerken en waar hun denkfouten zitten. 'Het is niet nodig is om de ene pijn te ontkennen om erkenning te krijgen voor de andere.' Lees meer

:De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt 1

De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt

Wat willen we vertellen, wat hebben we te vertellen en hoe willen we dat vertellen? Amber Netten, Marleen Doré en Zuma Knegjes vinden houvast in collectiviteit. Lees meer

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Als klein meisje had Roosje van der Kamp een ritueel waarmee ze hoopte haar ouders te kunnen beschermen tegen de dood. Kan magisch denken in plaats van een poging tot controle, ook een vorm van loslaten zijn? Kan het ook een daad van liefde zijn? Lees meer

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia) 4

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia)

Toen in juni 2014 een week in het teken van eten stond was Emy Koopman not amused. Ze schreef een nog altijd actueel essay over de vraag of een eetstoornis een modeverschijnsel is. Eten door de ogen van een ex-magerzuchtige. Lees meer

Zeikwijf

De on//smakelijke week: Pisnijd

Van hoge prijzen tot pottenkijkers: een bezoek aan een openbaar toilet is voor vrouwen vaak niet vanzelfsprekend. Sofie Hees verdiept zich in de ins en outs van dit decennia-oude probleem. Lees meer

Ik heb schijt

Ik heb schijt

Maatschappelijke ongelijkheid begint in de buurt waarin je opgroeit laat Milio van de Kamp zien in zijn debuut ‘Misschien moet je iets lager mikken’, dat op 16 mei verschijnt. Een voorpublicatie. Lees meer

Toxic Friendships

Toxic Friendships

Het verbreken van toxic friendships geldt op TikTok als een vorm van self-care, maar is dat wel zo? Rijk Kistemaker buigt zich erover. Lees meer

Factdroppen

Factdroppen

Is het herhalen van feiten een manier om grip te krijgen op een wereld die steeds onzekerder is? Max Beijneveld gaat op zoek naar een alternatief voor ongebreideld factdroppen. Lees meer

Een <em>mountain home</em> in een wereld waar de tijd verdwijnt

Een mountain home in een wereld waar de tijd verdwijnt

Na het luisteren van de podcast Dolly Parton’s America besluit Anna van der Kruis haar eigen fascinatie voor Dolly Parton te onderzoeken. Waarom slikt ze alles wat Dolly haar verkoopt? Hoe kan het dat Dolly zoveel verschillende mensen samenbrengt? Tijdens de zoektocht komt ze erachter dat haar verhouding tot Dolly Parton persoonlijker is dan ze... Lees meer

Porseleinen beeldje van Vrouwe Justitia: vrouw met een roze gedrapeerde jurk en een witte blinddoek rond haar ogen

Academische vrijheid m’n reet

Promovenda Harriët Bergman voelt niet de vrijheid om zich écht kritisch uit te laten over machthebbers. De oorverdovende stilte op rechts na het ontslag van universitair hoofddocent Susanne Täuber bewijst voor haar eens te meer: veel hoeders van het vrije woord geven alleen om de status quo. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer