Asset 14

Pers, vrijheid en leugens

Alles vijf sterren: Pers, vrijheid en leugens

Wat moet je echt doen, lezen, beluisteren of zien? Om je te helpen delen leden van de Hard//hoofd-redactie iedere week vijf sterren uit. In het kader van de Werelddag van de Persvrijheid (3 mei 2019) geeft Hard//hoofd deze week antwoord op de vraag: 'Welke journalist maakt je blij?'

 

Leugendetectors: 10.000 luchtballonnen doorprikken
✩✩✩✩✩
Marte Hoogenboom

'De codes en algoritmes achter zogeheten deepfake-video's worden met de dag geavanceerder. Ze hebben iets schattigs en beangstigends tegelijk: filmpjes van wereldleiders die de meest waanzinnige (of gevaarlijke) dingen zeggen. Één wereldleider figureert verrassend weinig in de filmpjes die de ontwikkelaars van die programma's verspreiden om hun voortgang aan de wereld te tonen.

Met zijn bizarre en aantoonbaar onjuiste uitspraken loopt de demagoog Donald Trump op zijn eigen manier voor de moderne tijd uit. Aan hem valt geen eer te behalen voor wie wil laten zien dat computers ons de afgrijselijkste dingen kunnen laten zeggen. De mens Trump is daar vooralsnog veel beter in. Hoeveel beter? Vorige week tikte hij zijn tienduizendste confirmed lie aan, volgens een team van The Washington Post dat sinds zijn inauguratie in 2017 elke uitspraak van Trump onder de loep neemt. Het is een schoolvoorbeeld van hoe vrije journalisten de politiek elke dag weer ter verantwoording proberen te roepen en het geeft mij - hoe triest het nieuws tegelijk ook is - vertrouwen in het belang en goede werk van de journalist.

Sander Donkers dacht er woensdag in de Volkskrant trouwens anders over: leugendetectortje spelen is leuk, maar gaat geen enkele Amerikaanse kiezer overtuigen, integendeel. Ja, en dan ben ik het weer met hém eens.

Journalisten die het werk van journalisten van kritiek voorzien, ook dat is persvrijheid. Ik kan mijn geluk niet op.'

 

Tom-Jan Meeus: rondhangen op het Binnenhof
✩✩✩✩✩
Daan Steinebach

'Stiekem ben ik heel erg gehecht aan het beeld van de journalist in een lange, beige regenjas met een blocnoteje. Juist in een tijd dat veel journalisten onder hoge werkdruk staan zijn de politieke columns van Tom-Jan Meeus in NRC Handelsblad een rots in de branding. Zijn methode, even simpel als effectief, heeft hij zelf wel eens omschreven als 'rondhangen.' In die regenjas (hoop ik). Met dat rondhangen en een telefoon vol telefoonnummers en sms'jes weet hij vaak als een van de beste wat er gaande is onder de kaasstolp van het Binnenhof. Niet de spin, maar het verhaal erachter: onhandiger, kleiner en menselijker dan de mediawerkelijkheid. Voor een deur gaan staan om te wachten op een quote? 'Je kunt ze gewoon vragen je te whatsappen wanneer ze klaar zijn.' Nee, niet spannend, maar zo belangrijk.'

 

Ahmet Altan zal de wereld nooit meer zien
✩✩✩✩✩
Lotte Akkerman

'De wegen van Recep Tayyip Erdoğan zijn ondoorgrondelijk, daar zijn we het hopelijk over eens. De Turkse romancier en journalist Ahmet Altan ondervindt het aan den lijve: in de nasleep van de Turkse "coup" in de zomer van 2016 werden hij en zijn broer opgepakt. In eerste instantie werden ze verdacht van het verspreiden van verborgen boodschappen ter ondersteuning van de coupplegers. Tijdens Altans proces wisselde de aanklacht echter even regelmatig als een gemiddelde weersvoorspelling, er was geen peil op te trekken. Inmiddels is Mehmet Altan vrij, maar zit Ahmet Altan al bijna drie jaar vast en de vooruitzichten zijn slecht, hij is veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf en het hoger beroep in zijn zaak werd vorig jaar door de rechter afgewezen. Drieëntwintig van de vierentwintig uren per dag brengt hij door in eenzame opsluiting. Waar hij de kracht vandaan heeft gehaald, ik weet het niet, maar hij weigert zich neer te leggen bij zijn lot. In Ik zal de wereld nooit meer zien zijn de Altans aantekeningen gebundeld, een verzameling losse velletjes door hem met de hand beschreven, een voor een door zijn advocaten naar buiten gesmokkeld tussen ander papierwerk. Altan schrijf niet alleen over zijn land en zijn proces, maar ook over wat het met een mens doet om beroofd te worden van concepten als vrijheid en tijd. Zijn woorden laten je verslagen én verwonderd achter: dat een rechtsgang zó gecorrumpeerd kan zijn en dat een slachtoffer daarvan zó vrij van wrok kan schrijven, daar maak ik een diepe buiging voor.'

 

Beeld: Jennifer Hubacher via Pexels.

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

:Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen? 1

Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen?

Is politieke inmenging met kunst en esthetiek vooral iets van vroeger, en is schoonheid tegenwoordig gedepolitiseerd? Patrick Hoop schreef een essay over waarom ons huidige politieke stelsel zich mag - of moet - bemoeien met schoonheid. Lees meer

Een eerste keer

Een eerste keer

In dit erotische verhaal vraagt Jochum Veenstra zich af of het opwindend kan zijn om constant expliciete consent te vragen, en of er dan ook echte consent tot stand komt. Een eerste keer is ook gepubliceerd als audioverhaal bij deBuren. 'Als onze monden elkaar raken, lijkt de vriendschap die we bij daglicht hebben weer tot leven te komen.' Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

Balletles

Balletles

In een rumoerig café herinnert een groep meisjes zich heel helder: 'Meisjes zoals wij leren vroeg de kunst van de onwaarneembare volharding.' In dit korte verhaal neemt Marieke Ornelis je mee in een wereld vol witte panty's, billen op een koude vloer en honingachtig vocht, terwijl de intimiteit wegsmelt onder de toneellampen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Pomme d’amour 1

Pomme d’amour

In dit gedicht van Elise Vos vinden de glazen muiltjes en kikkerprinsen uit de klassieke sprookjes hun weg tussen de HR-medewerkers en stadsduiven met verminkte pootjes. Een hoofdpersoon zoekt diens plek in de wereld, terwijl mannen dwars door de ontknoping van het verhaal heen slapen. Lees meer

Ademruimte

Ademruimte

‘Hij kon toen alleen Catalaanse woorden fluisteren en zijn wijsvinger buigen om aan te geven wanneer hij naar buiten wilde om te roken.’ In Ademruimte, van Elisa Ros Villarte, keert het hoofdpersonage terug naar haar ouderlijk huis dat gevuld is met onbekend speelgoed, bevroren maaltijden en beladen vragen. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Nwe Tijd x Hard//hoofd: Maandagavond – De uitnodiging

Podcast: Maandagavond – De uitnodiging

Deze Maandagavond liep iets anders dan gepland. Of beter gezegd: precies zoals gepland, althans voor iedereen behalve Suzanne Grotenhuis. Met Freek Vielen, Ellis Meeusen en Johannes Lievens, die in de tweede aflevering van dit Maandagavond-seizoen stilstaan bij momenten die je anders aan je voorbij zou laten gaan. Lees meer

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent 1

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent

Bestel onze bundel 'Ik wil, wil jij ook?' een briefwisseling over seksueel consent Lees meer

Vrijheid

Vrijheid

Liggend onder de auto van de buren overdenkt een man de relatie tot zijn familie, de gevolgen van zijn gedrag en de reactie van omstanders. Eva Gabriela schreef een kwetsbaar verhaal waarin de dreiging en het ongemak constant voelbaar zijn, en waarin de pleger van huiselijk geweld de hoofdpersoon is. Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

We weten precies wat er in ons eten zit, maar wat dragen we eigenlijk op onze huid? Net als jij, verlangt Loïs Blank ook naar meer transparantie van de kledingindustrie. Zou die wens dan toch in vervulling kunnen komen? Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

De verdwenen kosmonaut

De verdwenen kosmonaut

Duizenden kilometers van de kosmonaut vandaan zit Igor, uitkijkend over de stad, terwijl hij luistert naar de ruis op de tv, naar de beukende eurodance plaat die nog naklinkt in zijn oren en naar een stem die hem probeert te overtuigen terug te komen. In De verdwenen kosmonaut van Thijs van der Heijden raakt een... Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar