Asset 14

Woody Allen

In Re: kijkt hard//hoofd van een afstandje naar actuele zaken. Deze keer leest Jan de berichten over Woody Allen en de beschuldigingen van seksueel misbruik.

Er is me behoorlijk vaak verteld dat ik iets weg heb van Woody Allen. Onzin, geloof me, Allens gezicht lijkt op een regendruppel, dat van mij niet.

Onschuldig tot het tegendeel is bewezen, zeggen we. Onzin natuurlijk. "Schuldig of onschuldig?" Net zo vaak weten we het zodra de vraag is gesteld. Ik las eergisteren de open brief van Dylan Farrow, over het vermeende misbruik van Woody Allen, dat zou hebben plaatsgevonden toen die eerste zeven jaar oud was. Ik zeg vermeend, maar terwijl ik het las en mijn maag zich langzaam omdraaide, wist ik het zeker: hiervan was geen woord gelogen.

Of het journalistiek-ethisch wel helemaal in de haak was, vroeg iemand op Twitter zich af, zo'n slachtoffer helemaal leeg te laten lopen op een columnistenblog van de Times. “Hij heeft toch wederhoor gepleegd! Woody Allen wilde niet reageren!” riep ik.

De columnist in kwestie, Nicolas Kristof, is een ster, maar daarnaast ook gewoon een goede vriend van de familie Farrow. De familie Farrow die sinds de scheiding van moeder Mia en Woody Allen vrijwel altijd een blok heeft gevormd, eensgezind in de afkeer van alles dat naar Woody rook.

Woody Allen

Daarna stuurde iemand een lang essay van The Daily Beast door. Het was geschreven door iemand die een film over Allen had gemaakt. Hij had het niet nodig gevonden in de film zelf aandacht aan de beschuldigingen te besteden (die waren nu eenmaal al bekend sinds de verschijning van het artikel 'Mia's Story’ in Vanity Fair in 1992). De lange documentaire, bestaande uit twee delen en opgenomen in de prestigieuze American Masters-serie, ging tenslotte over Woody Allen en zijn imposante carrière. De documentairemaker schreef op The Daily Beast hoe hij wel onderzoek had gedaan naar de gewraakte episode.

Ik las het stuk en dacht: hij is onschuldig. Het is een verschrikkelijke beschuldiging, geuit in het heetst van een voogdijstrijd. Bewijzen zijn er niet. Onschuldig tot het tegendeel is bewezen.

Onschuldig, tot het tegendeel is bewezen.

Nog geen uur later donderde ik in een existentiële crisis: Aaron Bady legde op The New Inquiry haarfijn uit wat er schort aan dat idee “onschuldig tot het tegendeel is bewezen”. Het is niet genoeg om jezelf dat te vertellen en te denken dat je daarmee aan je morele plicht hebt voldaan.

Wie Allens onschuld voorlopig aanneemt, neemt onvermijdelijk voorlopig aan dat Dylan Farrow schuldig is aan liegen over Woody Allens misbruik. Zonder dat je er erg in hebt blijkt je eigen morele hoogdravendheid, samengebald in dat simpele zinnetje "onschuldig tot het tegendeel is bewezen" nog maar heel weinig passen verwijderd van blaming the victim.

Bady schrijft: “What is the burden of proof for assuming that a person is lying? If you are a famous film director, it turns out to be quite high. You don’t have to say a word in your defense, in fact, and people who have directed documentaries about you will write lengthy essays in the Daily Beast tearing down the testimony of your accusers.

En dan kom je erachter dat Woody Allen zich wel eens heeft verdedigd tegen de beschuldigingen. In een 60 Minutes-interview. Wederom is het The Daily Beast die zich opwerpt als beschermheer/spreekbuis van Allen. Ik merk dat ik hem wil geloven. Ik kan mezelf vertellen dat dat niet is omdat ik fan ben van Woody Allen. Dat ben ik niet. Ik vind weliswaar dat hij behoorlijk grappige verhalen heeft geschreven, en een paar heel aardige films heeft gemaakt, maar net zo vaak ben ik eigenlijk vooral teleurgesteld geweest. Nee, dat is het niet. Wat het is, waarom ik hem wil geloven, het is dat ik niet wil dat het verschrikkelijkste scenario waar is. Want hoewel het scenario dat een kind van zeven zo'n verhaal is ingeprent weliswaar verschrikkelijk is, het is zonder twijfel niet zo verschrikkelijk als het scenario waarin Dylan Farrow geen woord heeft gelogen.

Alles in mij zegt dat wat ons rest is een situatie die nog het meeste weg heeft van Schrödinger en zijn kat: Woody is op hetzelfde moment schuldig en onschuldig. Maar dan bedenk ik dat een schouderophalend “we zullen het nooit zeker weten” niet voldoende kan zijn. Als je op de koppen klikt, de stukken leest en jezelf wijsmaakt dat het is omdat je je hoofd wilt breken over een serieus probleem, maar je tegelijkertijd weet dat je ook gewoon nieuwsgierig bent, dan mag je jezelf er niet zo gemakkelijk vanaf maken.

Believe her”, twitterde Teju Cole. Het was de meest economische manier om te zeggen: als je niet weet welke kant je moet kiezen, maar je weet dat je hoe dan ook kleur moet bekennen, kies dan de zijde van de zwakkere partij.

Het is verdomd moeilijk iets zinnigs te zeggen over de dingen die tegelijkertijd echt belangrijk en echt ingewikkeld zijn. Ik kan mezelf er niet toe zetten Woody Allen te verachten. (Terwijl ik dat tegelijkertijd wel heel gemakkelijk kan doen met R. Kelly. Is het omdat hij een zingende zwarte man is? Nee, hoop ik. Zijn misbruik is beter gedocumenteerd, zo vertel ik mezelf. En daarnaast: ook hij komt er gewoon mee weg.)

In Amerika spreekt men van een rape culture, en wie haarfijn wil begrijpen wat dat is, moet het gedicht Rape Joke van Patricia Lockwood lezen.

Dit verhaal, deze beschuldiging, is meer dan een potentiële uiting van die rape culture. Het balanceert op het kruispunt van pedofilie, roem, huwelijksdrama en verkrachting. Het enige wat je zeker weet van die tragische plek, is dat er daders en slachtoffers te vinden zijn. Wat je te gemakkelijk vergeet is dat je in geval van nood altijd eerst slachtoffers moet zoeken en je pas daarna om daders en schuldvragen moet bekommeren.

Ik denk dat hij het niet heeft gedaan. Maar ik geloof haar.

“Misschien is het niet aan ons om een mening te vormen over zijn (on)schuld.” zei iemand tegen me. En weer wilde ik meegaan in die gedachte, totdat ik bedacht dat het zo niet werkt. Schuld en onschuld zijn woorden om een feitelijke situatie moreel te interpreteren. Het is wel aan ons allen om een mening te vormen over schuld en onschuld, wat we niet moeten doen is zo'n mening vormen op basis van gebrekkige informatie of tendentieuze berichtgeving.

De berichtgeving in de NRC was bijvoorbeeld wel erg opvallend een ingedikte versie van de The Daily Beast-kant van het verhaal. De kop alleen al – “Dochter Allen rakelt misbruikzaak op” – liet weinig aan de verbeelding over: zucht, moeten we dat verhaal nu weer aanhoren? Laat die fantastische regisseur nu eens met rust! Journalist Coen van Zwol had het lef zijn artikel te eindigen met de volgende woorden: “Het is onduidelijk hoe deze affaire de Oscarkansen van met name Blanchett zal beïnvloeden.”

Ja, mensen, er zijn belangrijkere zaken dan eventueel kindermisbruik. Zoals de Oscars bijvoorbeeld. De tunnelvisie van een filmrecensent was nog nooit zo pijnlijk helder verwoord.

In The Guardian schreef Michael Wolff een curieus verhaal. Hij zegt het nergens met zoveel woorden, maar duidelijk is dat in zijn versie Mia Farrow de verpersoonlijking van het kleine kwaad is. Wolffs betoog draait om mediastrategieën en spin. Het is bijna te banaal om geloofwaardig te zijn, en tegelijkertijd klinkt het allemaal even logisch: het is de Farrow-clan die Woody offert voor het eigen succes. Een complottheorie.

Jezebel biedt een minder gekleurde chronologie dan The Daily Beast en The Guardian en weet op een geloofwaardige wijze onderscheid te maken tussen wat er in deze zaak wel en niet toe doet. En terwijl het narratief van de man die onterecht wordt beschuldigd en zich amper kan verdedigen tegen dit soort aantijgingen ergens heel logisch klinkt, is het misschien ook zo dat dit minder vaak het geval is dan sommigen je willen doen geloven.

Als Woody Allen schuldig is, bewijst het niet alleen dat een zevenjarige het slachtoffer was van zijn misbruik, maar ook dat iemand in zijn positie hiermee wegkomt. Als hij onschuldig is, bewijst het dat een zevenjarige het slachtoffer is geweest. Van een manipulatieve adoptiemoeder of een doorgedraaide adoptievader, zij is het slachtoffer en met "we zullen het nooit weten" mag je je er niet vanaf maken. Laat niemand je iets anders wijsmaken.

Mail

Jan Postma Jan Postma (Delft, 1985) is politicoloog, fotograaf, journalist, parttime einzelgänger en meer. Maar, voordat u zich een beeld denkt te kunnen vormen, toch vooral dat laatste.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Schroot voor de kunstkenner 1

Schroot voor de kunstkenner

Wat doet een beschilderd stuk schroot in het Stedelijk? Waarom ruikt het er opeens chemisch en zoet tegelijk? Het is het werk van Selma Selman, die opnieuw definieert wat kunst is en mag zijn. Ivana Kalaš is onder de indruk – en heroverweegt haar eigen positie. Zoetig en naar ijzer – dat aroma komt op... Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer