Asset 14

Krabbels in de kantlijn

Krabbels in de kantlijn

Het is mei en de lente is volop losgebarsten als ik met K. en P. voor ruim een week vertrek naar Frankrijk. We schrijven alle drie en lopen thuis soms vast: te veel mensen die iets van ons willen, betaald werk af te ronden, het huishouden om bij te houden. In de oude meisjesschool waar we acht nachten verblijven kunnen we ongestoord lezen, typen, schrijven. Binnen is het koel, het behang bladdert van de muren, de voetstappen van de afgelopen eeuwen hebben de zware houten trappenhuizen vervormd.

Aan het einde van de dagen, als de letters nog maar stroef uit mijn vingers komen pruttelen, zoek ik een stoel op in de gigantische tuin om Prousts Op zoek naar de verloren tijd te lezen. K. en ik besloten een jaar geleden de hele zevendelige romancyclus uit te lezen, en al annoterend besef ik dat het waarschijnlijk, als we op dit tempo doorgaan, nog zo’n zes jaar zal duren voor we die uit hebben. Op de achtergrond maakt iemand muziek, twee katten liggen lui uitgestrekt in de zon te baden, de pauwen roepen, in het gras vind ik hun veren, ik verzamel ze op mijn schrijfbureau.

Iets minder dan elf jaar geleden ging ik ook naar Frankrijk om te schrijven. Mijn bachelorscriptie moest af. Thuis sliep ik slecht, ik kon moeilijk uit bed komen. In de bibliotheek van de universiteit, omringd door computers en koffiedrinkende studenten, sleet ik mijn dagen en raakte ik bij vlagen in paniek, overtuigd dat het allemaal echt niet zou gaan lukken. Met een koffer vol boeken en te weinig kleren reisde ik af naar de Dordogne, waar mijn moeder op retraite was en ik in een extra huisje naast het hare twee weken mocht gaan zitten werken. Ik begon driftig de romancyclus van Proust te lezen, op zoek naar een tekst waar ik in mijn onderzoek naar zou kunnen verwijzen, maar na de zoveelste omschrijving van een kerkinterieur gaf ik het op. Te saai.

Alsof de geest van mijn jongere zelf door de tekst heen schemert.

Ook nu is de geannoteerde versie van deel 1 mee, de stickers er nog ingeplakt. De lijm van de kaft laat los, de rug van kleur verschoten, en al terugbladerend kom ik de twintigjarige versie van mezelf tegen. ‘Haha’, ‘Barthes’, ‘!!!’, ‘Derrida?’, ‘expliciete referentie’, ‘liefde voor het onbestemde’, ‘???’, ‘inderdaad!’. Gekras, strepen, rondjes en pijltjes waarvan ik geen idee meer heb wat ze betekenden. De dingen die ik toen grappig vond, vind ik nu de minst interessante passages. Mijn neiging overal Derrida, Nietzsche en Baudrillard in de kantlijn te noemen, vind ik anno 2022 irritant, en de mooiste stukjes van het boek heb ik maagdelijk wit gelaten: kennelijk vond ik daar elf jaar geleden niks bijzonders aan.

Aan het eind van de middag vertel ik P. en K. over mijn vreemde leesproces, alsof de geest van mijn jongere zelf door de tekst heen schemert. Ik ken mezelf niet terug, het boek lijkt een ander boek geworden doordat ik zelf ben veranderd.

We liggen in het gras te lezen als de zon langzaam wegtrekt. Ik trek een streep onder een zin die me aan het denken zet: ‘Want een mens kan niet veranderen, dat wil zeggen iemand anders worden, en zich intussen onderwerpen aan de gevoelens van degeen hij niet meer is.’ Ik denk aan mezelf als ik over zes jaar, voor het bespreken van deel 7 met K., nog eens terugblader in mijn geannoteerde boeken. Ik heb geen idee wie ik tegen die tijd ben, maar in de krabbels in de kantlijn zal ik allicht de verloren tijd kunnen terugvinden.

Mail

Eva van den Boogaard is literatuurwetenschapper, docent en onderwijsinnovator bij St. Joost School of Art & Design en eindredacteur bij Hard//hoofd. Haar verborgen talent is slapen en haar minder verborgen talent twijfelen. Ze rent graag langs de Vecht, zingt met karaoke het liefst George Michael en droomt van een Heilige Birmaan als huisdier.

Bjorn Gort is een illustrator uit Oosterhout die altijd op zoek is naar nieuwe perspectieven. Hij speelt met de vormen van de werkelijkheid en gebruikt zijn lijnenspel om zijn blik op de realiteit weer te geven.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Auto Draft 1

Hoe jij politiek je zin weer krijgt: valse dilemma’s, overdrijven en nog drie tactieken die ik leerde van mijn vader

Marthe van Bronkhorst leerde van haar vader dat goed vals niet lelijk is. In deze column legt ze je drie technieken uit om je (politieke) zin te krijgen. "Links, doe nou eens wat mijn vader deed: nooit genoegen nemen met minder." Lees meer

Zwervende organen en feminiene furie

Zwervende organen en feminiene furie

Hysterie was vroeger een diagnose voor seksueel gefrustreerde vrouwen, in deze column pakt Lieke van de Belt het woord terug. Lees meer

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Gaten in mijn vroegste overtuiging

Michiel Cox’ broer wil als vrijwilliger het leger dienen. Hoe kan Michiel zijn begrip daarvoor rijmen met de idealistische opvoeding van zijn ouders? Lees meer

Het kattenvrouwtje dat de boom in sprong

Het kattenvrouwtje dat de boom in sprong

Lieke van den Belt mijmert over verlegenheid en Minoes. Waarom bestaan er toch zo veel vooroordelen over kattenvrouwtjes? En zal ze zelf veilig vanuit de boom toekijken, of springt ze er uit? Lees meer

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

‘Zij moet echt normaal doen!’ riepen de mensen die verkrachtingsfantasieën over mij schreven

Marthe van Bronkhorst dacht dat het met conservatieve haat en machocultuur wel meeviel in Nederland, maar na anderhalve maand online haat en doodverwensingen, weet ze beter. Lees meer

We hebben armoede opgelost: een toneelstukje

Marthe van Bronkhorst schreef een kort toneelstukje waarin Ruben Brekelmans en Dilan Yesilgöz uiteenzetten hoe ze armoede willen gaan oplossen. Lees meer

Dunne intellectuele belangstelling

Dunne intellectuele belangstelling

Michiel Cox is vastbesloten om als docent aan zijn mbo-studenten meer dan alleen praktische kunde over te dragen. Hoewel studenten zijn lessen mild spottend een ‘zitvak’ noemen, merkt Cox dat bij sommigen intellectuele nieuwsgierigheid opbloeit, ondanks de lage verwachtingen van de buitenwereld. Lees meer

How can I make this about me? 1

How can I make this about me?

Marthe van Bronkhorst staat stil bij een jaar genocide en pleit ervoor om het meer over onszelf te laten gaan: 'Die dode Palestijnen hadden jouw kinderen kunnen zijn.' Lees meer

De inspraakavond

De inspraakavond

Om een progressief geluid te laten horen gaat Michiel Cox naar een inspraakavond over windmolens. Maar tijdens de bijeenkomst begint hij te twijfelen. Is dit inspraak? Lees meer

Dit kabinet is ziek - het heeft een ontstellend gebrek aan verbeelding

Dit kabinet is ziek: het heeft een ontstellend gebrek aan verbeelding

Marthe van Bronkhorst stelt dat het kabinet likkebaardend zou moeten trappelen om vernieuwende ideeën te presenteren, maar komt van een koude kermis thuis. Lees meer

De man die geen vragen stelt

De man die geen vragen stelt

Aisha's single, hetero vriendinnen worden op dates overspoeld door dominante sales pitches. Stel een vraag, lieve man, stel een vraag! Lees meer

Levensweg

Levensweg

Als Aisha een trouwerij op een Limburgse boerderij bezoekt, mijmert ze ineens over haar eigen bruiloft. Ach, trouwen is niks voor haar. Toch? Lees meer

Marktplaatsgekkies

Marktplaatsgekkies

Marthe van Bronkhorst besluit de relatiemarkt opnieuw te betreden en vraagt zich af: ben ik een koopje, of een langetermijn-investering? Lees meer

:Dit is Europa: een half-ontspoorde trein

Dit is Europa: een half-ontspoorde trein

Marthe van Bronkhorst bekijkt Europa als een treinreis en stemmen voor de Europese Parlementsverkiezingen als het zijn van de conducteur op die rammelende trein. Lees meer

Ik wil het woord tokkie nooit meer horen

Ik wil het woord tokkie nooit meer horen

"Ofwel we noemen mij voortaan een tokkie, en ik zal de titel met trots dragen. Of we stoppen met het gebruik van het woord tokkie en laten het weer alleen een familienaam zijn." In deze gastcolumn geeft Anne Schepers een ijzersterk pleidooi tegen het negatieve gebruik van het woord 'tokkie'. Lees meer

Tot morgen

Tot morgen

Na bijna vier jaar als columnist voor Hard//hoofd is het voor Eva tijd voor iets nieuws, maar afscheid nemen is niet haar ding. 'Dus lieve lezers: voor jullie nu een kus op de wang, en tot morgen!' Lees meer

Wat je niet zult zien op het nieuws

Wat je niet zult zien op het nieuws

Marthe van Bronkhorst beschrijft dat wat ongezien blijft op het nieuws over de demonstaties bij de UvA. 'Maar het is wel gezien. Het is niet onopgemerkt gebleven.' Lees meer

Mooi weer spelen

Mooi weer spelen

Als Aisha’s eerste therapiesessie niet voelt als de warme deken waar ze op hoopte, mist ze groepsgenoot S., die haar een spiegel voorhield. Lees meer

Verdomme, ik heb wel geleefd

Maar verdomme, we hebben wel gelééfd

Marthe van Bronkhorst schreef in 2019 een toneelstuk dat bijna volledig werkelijkheid is geworden. Kan ze de slotscène nog weren uit de realiteit? Lees meer

Alles wat ik wil en absoluut niet nodig heb

Alles wat ik wil en absoluut niet nodig heb

Wanneer Eva op bezoek is bij haar zus, vraagt die of Eva haar eicellen al in heeft laten vriezen. Het laat Eva nadenken over hoe ze de vraag 'Wil ik een kind?' überhaupt kan beantwoorden. 'De vraag omtrent het ouderschap is bij uitstek een gevoelskwestie, en mijn gevoel volgen is nooit mijn sterkste punt geweest.' Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al veertien jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar