Asset 14

Een zuurstokroze bloesemtak

Hoe te troosten (II): Een zuurstokroze bloesemtak

'It’s a hard world to be soft in,' zo begint Val Walker haar boek The art of comforting. Val is een professioneel trooster. Ze volgde een master Rehabilitation counselling aan de universiteit van Virginia, met specialisaties in rouw, verlies en handicaps. Ze is oprichtster van praatgroepen voor allerlei soorten lotgenoten en ‘verliescoördinator’ in een hospice. Verdriet is ook een wereldje.

Nadat ze scheidde van haar man donderde ze in elkaar. Ze had het gevoel dat haar vrienden, stuk voor stuk vleesgeworden American dreams, niet wisten wat ze met haar aan moesten. Er lag ineens een zielig hoopje in hun midden; zo’n hoopje kun je kietelen, voorstellen aan andere hoopjes, links laten liggen.

Ik moet toegeven dat ik me een beetje een loser voelde toen ik dit boek bestelde. Het komt door de kaft: een roze bloesemtak en de hartelijke aanbeveling van de schrijfster van The wisdom of menopause. Toen ik de eerste zin las voelde ik me betrapt. Ik ben knoerthard, ik grinnik om de meest oprechte bedoelingen. Het deed me denken aan mijn favoriete woorden van Adorno, die ik al zo vaak uit hun verband heb gerukt dat ik niet eens meer weet uit welke tekst ze komen: ‘als je hard bent voor jezelf, word je hard voor anderen.’
Hoe hard de wereld ook moge zijn, het allerlaatste wat ik wil is hard zijn voor anderen, al helemaal als die anderen het overduidelijk goed bedoelen. Val Walker bedoelt het goed. Ze vindt bloesem het mooiste wat er is en is gelukkig met de vale kleur paars waarin haar naam staat gedrukt. Het belangrijkste is, ze weet waar ze over praat, ze is goed in iets waar ik beter in wil worden.

Val zegt dat je aan het begin van je queeste naar troost op zoek moet gaan naar een moment waarop je jezelf echt getroost voelde, en dat je dit moment moet fileren. Na heel lang wroeten vond ik twee momenten.
Dat het er maar twee waren deed me pijn. Ik heb er twee betekenissen aan vastgehecht, ik weet niet welke van de twee het meest klopt: een) ik heb niet zo veel meegemaakt, twee) ik ben een oester.

Allebei de momenten hebben met mijn oma te maken en waren met bijna-vreemden, ik heb besloten dat dit toeval is.
Het eerste moment speelt zich af in Berlijn, ik was daar een week in mijn eentje. Toen mijn moeder de laatste avond van mijn verblijf belde om te vertellen dat mijn oma in het ziekenhuis lag en dat het wel eens mis kon lopen, wist ik niet wat ik moest voelen. Dus voelde ik zo min mogelijk en ging slapen. De volgende ochtend zocht ik naar een ontbijttentje, overal waren veel te veel vrolijke mensen aan het Sonntagsbrunchen.

Terwijl ik met een vers croissantje terug wandelde naar mijn Airbnb begon ik te huilen. Ik vind het zelf ook sneu, maar het is zoals het is: ik liep huilend door Friedrichshain en belde mijn moeder. Samen besloten we dat het beter was terug naar huis te komen, in plaats van naar Gieβen te gaan, de Duitse stad waar ik destijds woonde.

Terug in de Airbnb pakte ik snel mijn spullen. Elvina, een meisje uit Litouwen met metallic-oogschaduw en een liefde voor Griekse tragedies, zag mijn gezicht en vroeg wat er was. Ik antwoordde iets vaags in het Duits, ze trok me naar zich toe en noemde me haar Süβe. Ze knuffelde me veel langer dan ik ooit bij iemand zou durven. Om ons heen stonden andere gasten, maar dat boeide haar niks. Ze probeerde mijn beste vriendin, moeder en vriendje tegelijkertijd zijn, ook al kenden we elkaar pas vier dagen.

Bij het tweede moment was mijn oma net dood. We waren met z’n allen in het ziekenhuis en iedereen scrollde wat op zijn telefoon, op televisie werd gekunstschaatst. Ineens kreeg ik een berichtje van Anita, een Zuid-Afrikaanse vriendin met aquablauw haar, ze vroeg me hoe het ging. Ik zei dat mijn oma net een uur dood was. ‘Ai das hartseer’, antwoordde ze, en ik begreep een beetje beter wat ik, en iedereen om me heen, voelde. Ons hart deed zeer. Het was nog zo vers dat we het amper voelden. We scrollden om het weg te houden.

Het getroost zijn voelde niet zo klef, niet zo mierzoet als zuurstokroze bloesem. In beide gevallen voelde ik dat ik verdrietig mocht zijn. Verdriet past niet in een normale dag, het schopt ‘m overhoop. Ik kreeg het idee dat het terecht was dat ik mijn dag overhoop liet schoppen, en dat was het ook.

Anita en Elvina spreken allebei geen Nederlands, mijn oma kenden ze ook niet. Mij kennen ze een beetje. Dat stelt gerust: je hoeft iemand niet door en door te kennen om troostrijk te zijn, je hoeft de situatie ook niet helemaal te begrijpen, het hoeft niet met duizenden woorden.
In je hoofd ken je, begrijp je, schrijf je toch nooit goed genoeg. Het moet eruit. It’s a hard world to be soft in, ja, maar soms moet je gewoon doen.

Voor de beeldende denkers onder ons: troosten is als fietsen: het lukt pas als je niet meer schroomt. Troost is ook als een zangcarrière: het begint pas met bestaan als je naar buiten treedt, iets doet, van je laat horen.

Misschien is troost meer het vormpje, meer het beestje, dan de inhoud. De kop thee, de aai over de bol. Welke smaak, welke handen maakt niet zoveel uit. Ik ga het aan de troostcoach vragen. In de tussentijd is er dit.

Mail

Lisanne van Aert is schrijver, theatermaker en bloemist. Ze floreert bij haar eigen theatergroep: Het Pijpcollectief. // lisanne@hardhoofd.com

Sammy Hemerik is illustrator en grafisch ontwerper. Haar werk is onderzoekend, kritisch en gericht op verandering van het onbewuste.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Een villa voor het onbekende

Een villa voor het onbekende

Floris Tesink bezocht het FOMU, waar Grace Ndiritu door associatieve combinatie een expositie invulde. "Dit conflict tussen de fotografie en de ruimte brengt je op een plek die niet te begrijpen is, maar toch verslavend voelt voor degene die zich hieraan overgeeft." Lees meer

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echt subsidies zijn’?

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echte subsidies’ zijn?

‘De grootste catastrofe in de geschiedenis van de mensheid is niet het moment voor afleidingsmanoeuvres.’ Lees meer

:De aankondiging: De kunst van vertrekken (deel 1)

De kunst van vertrekken: de aankondiging

Voor kunstenaars is het essentieel om zichtbaar te zijn voor publiek. Maar wat gebeurt er als een kunstenaar zich terugtrekt of zelfs helemaal stopt met het maken van kunst? In deel 1 van de serie ‘De kunst van het vertrekken’ kijkt Lara den Hartog Jager naar de kunst waarmee sommige kunstenaars afscheid nemen uit de kunstwereld. Lees meer

Een gestolde eeuwigheid

Futiliteit op een gestolde eeuwigheid

De bergen laten Nick Sens al even niet meer met rust. Waar komt de drang vandaan ze, ondanks de mogelijke gevaren, te willen beklimmen? Lees meer

:Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag 1

Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag

24 juni was het Veteranendag, acht jaar geleden was het de oud-militairen voor het eerst verboden tijdens het veteranendefilé te lopen met de Morgenster, de vlag van de Papoea’s. Waarom gebeurde dat? Lees meer

 1

Alleen het gehele verhaal kan voor heling zorgen

Bijna 80 jaar na dato erkent de Nederlandse staat 17 augustus 1945 pas als officiële Indonesische onafhankelijkheidsdatum. Benjamin Caton vraagt zich af waarom sommige partijen deze ontwikkelingen tegenwerken en waar hun denkfouten zitten. 'Het is niet nodig is om de ene pijn te ontkennen om erkenning te krijgen voor de andere.' Lees meer

:De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt 1

De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt

Wat willen we vertellen, wat hebben we te vertellen en hoe willen we dat vertellen? Amber Netten, Marleen Doré en Zuma Knegjes vinden houvast in collectiviteit. Lees meer

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Als klein meisje had Roosje van der Kamp een ritueel waarmee ze hoopte haar ouders te kunnen beschermen tegen de dood. Kan magisch denken in plaats van een poging tot controle, ook een vorm van loslaten zijn? Kan het ook een daad van liefde zijn? Lees meer

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia) 4

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia)

Toen in juni 2014 een week in het teken van eten stond was Emy Koopman not amused. Ze schreef een nog altijd actueel essay over de vraag of een eetstoornis een modeverschijnsel is. Eten door de ogen van een ex-magerzuchtige. Lees meer

Zeikwijf

De on//smakelijke week: Pisnijd

Van hoge prijzen tot pottenkijkers: een bezoek aan een openbaar toilet is voor vrouwen vaak niet vanzelfsprekend. Sofie Hees verdiept zich in de ins en outs van dit decennia-oude probleem. Lees meer

Ik heb schijt

Ik heb schijt

Maatschappelijke ongelijkheid begint in de buurt waarin je opgroeit laat Milio van de Kamp zien in zijn debuut ‘Misschien moet je iets lager mikken’, dat op 16 mei verschijnt. Een voorpublicatie. Lees meer

Toxic Friendships

Toxic Friendships

Het verbreken van toxic friendships geldt op TikTok als een vorm van self-care, maar is dat wel zo? Rijk Kistemaker buigt zich erover. Lees meer

Factdroppen

Factdroppen

Is het herhalen van feiten een manier om grip te krijgen op een wereld die steeds onzekerder is? Max Beijneveld gaat op zoek naar een alternatief voor ongebreideld factdroppen. Lees meer

Een <em>mountain home</em> in een wereld waar de tijd verdwijnt

Een mountain home in een wereld waar de tijd verdwijnt

Na het luisteren van de podcast Dolly Parton’s America besluit Anna van der Kruis haar eigen fascinatie voor Dolly Parton te onderzoeken. Waarom slikt ze alles wat Dolly haar verkoopt? Hoe kan het dat Dolly zoveel verschillende mensen samenbrengt? Tijdens de zoektocht komt ze erachter dat haar verhouding tot Dolly Parton persoonlijker is dan ze... Lees meer

Porseleinen beeldje van Vrouwe Justitia: vrouw met een roze gedrapeerde jurk en een witte blinddoek rond haar ogen

Academische vrijheid m’n reet

Promovenda Harriët Bergman voelt niet de vrijheid om zich écht kritisch uit te laten over machthebbers. De oorverdovende stilte op rechts na het ontslag van universitair hoofddocent Susanne Täuber bewijst voor haar eens te meer: veel hoeders van het vrije woord geven alleen om de status quo. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer