De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week vijf korte commentaren in woord en beeld van onze redacteuren.
Machtige Media
Digitale beloftes
Dit weekend deed een vriendin een bekentenis: ze had nog een Hyves-account. Daarmee bekijkt ze af en toe met grote ogen de levens van oud-basisschoolgenootjes en weet zo bijvoorbeeld dat de meest begeerlijke jongen van de klas inmiddels flink is aangekomen en een spuuglelijke tatoeage heeft. Haar voyeurisme is antropologisch verantwoord, natuurlijk, maar enige verbazing kon ik niet onderdrukken. Had zij ooit een Hyves-account aangemaakt? Dat is toch voorbehouden aan door hormonen gekwelde pubers? En: bestaan er nog mensen die Hyves gebruiken?
Vorig jaar zomer delfde de Nederlandse sociale netwerksite al het onderspit aan Facebook. Dat had iedereen van mijlenver zien aankomen. Toch had Telegraaf Media Groep Hyves eind 2010 overgenomen voor 43,7 miljoen euro en moet het bedrijf nu aanzien hoe het gebruikersaantal van de site een rappe daling heeft ingezet. Maar toegeven zal het concern niet. Het nuanceert de cijfers ("jongeren zijn niet meegerekend") en zet zelfs nog meer in op digitaal. De aangekondigde reorganisatie van TMG is sterk op internet gericht, tot angst van de Telegraaf-redactie. "De redactie zal verworden tot een anonieme contentfabriek", schreef hoofdredacteur Sjuul Paradijs in een interne notitie.
Vanwaar toch dat onverwoestbare vertrouwen in digitaal? Ja, de gedrukte pers heeft het zwaar en ja, creatieve oplossingen zijn nodig. Om internet kun je niet meer heen, zoveel is duidelijk. Maar mediabonzen lijken verdwaald in de hysterische beloftes van "alles is gratis in een genetwerkte wereld"-figuren Chris Anderson en Jeff Jarvis. Alsof de eerste internetbubbel niet is gebarsten, De Pers nog leeft en Facebook-aandelen niet meteen in waarde gekelderd zijn.
Misschien doet TMG er goed aan te kijken naar grijze dame New York Times. Haar oplage is gegroeid sinds niet alle artikelen meer gratis online te lezen zijn. Of naar grijze heer Warren Buffet. Hij gelooft nog in kranten, kopte nrc.next dinsdag, en kocht er onlangs nog 63. Multimiljardair Buffet is een van de weinigen die financieel geen centje pijn leed na het uiteenspatten van de eerste internetzeepbel. Hij doet niet aan digitaal.
Door Kelli van der Waals
De Hofstad
Onheilsmuziek
Afgelopen maandag was ik in een stampvolle De Rode Hoed in Amsterdam, voor het nogal pijnlijke eerste lijsttrekkersdebat tussen Jolande Sap en Tofik Dibi. Een fascinerende avond, op z'n zachtst gezegd, waarbij één vraag bleef rondzingen in mijn hoofd: wie draait er bij deze partij aan de knoppen? De muzikale knoppen.
Want dat er na de kamikaze kandidaatstelling van Tofik Dibi een leidersleemte is, is overduidelijk. Dat partijvoorzitter Heleen Weening zich afgelopen weekend met gedraai en geklungel geen bekwame baas toonde, werd breed uitgemeten in de pers. En dat de degelijkheid van gedoodverfde lijsttrekker Sap na het debat nog steeds op meer steun kan rekenen dan de frisheid van Dibi, is ook al opgeschreven. Maar wat vooralsnog dus wel onbekend is: wie verantwoordelijk gehouden moet worden voor de opmerkelijke soundtrack onder het opbeurend bedoelde filmpje waarmee de debatavond werd geopend.
Is het een SP-infiltrant, of een masochistisch partijlid misschien? Want wie anders laat er na zo'n tumultueuze tijd Moloko's The Time Is Now door de speakers schallen?
Geweldig nummer, daar niet van. Ik ken vrijwel niemand van mijn generatie die geen speciale herinnering aan die hit heeft. De mijne speelt zich af in Kosovo, een jaar na de oorlog. Op een gekraakte bovenste verdieping van een studentenflat vierden we de verjaardag van een Albaneze vriend, die door de oorlog al jaren geen verjaardag had kunnen vieren. Met een fles tequilla in de hand zongen we luidkeels mee met Róisín Murphy: “Give up yourself unto the moment, Let's make this moment last.” Gelukkig waren we, daar in die kapotgeschoten studentenflat in Prishtina. De tijd stond even stil. Zo'n zeldzaam, magisch moment, dat eeuwig leek te duren.
En dat is dus het campagnelied van de lijsttrekkersstrijd van GroenLinks.
Terwijl de partij door interne twisten wordt verscheurd en de kiezers massaal weglopen, is de opwekkende boodschap dat het moment maar vooral zo lang mogelijk moet duren. Geen wonder dat het zo slecht gaat, de partij wordt muzikaal gesaboteerd.
Door Tirza de Fockert
Nieuws in Beeld
De Kunsten
Wa kost da?
Maandag werd het gevreesde advies van de Raad van Cultuur bekendgemaakt. De titel, ‘Slagen in cultuur’, had beter ‘Hakken in cultuur’ kunnen luiden, want zoals verwacht wordt vrijwel niemand gespaard. Van de 36 aanvragen uit museale hoek hebben 22 een positief oordeel gekregen, maar zelfs die kunnen ervan uitgaan dat zij (veel) minder krijgen dan ze hebben aangevraagd. Zeven instellingen krijgen zelfs een dikke vette nul op het rekest, waaronder bijvoorbeeld het Cobra Museum voor Moderne Kunst, toch een vrij laagdrempelig instituut "met een commerciële inslag". Over het waarom kan de raad kort zijn: “Het museum is niet het enige museum in Nederland dat Cobra verzamelt. (...) Daarom vindt de raad de collectie van de instelling niet van nationaal belang.” Een alinea verder wordt nog verwezen naar het Carl Pederson Museum in Denemarken. Daar doen ze ook aan Cobra! Dus als je dat geklieder wil zien, dan ga je toch naar Denemarken?
Zo lijken een paar zinnen samen te vatten hoe men anno nu tegen musea aankijkt: is dit nodig? Hebben we dit niet al ergens anders gezien en zo ja, kan het dan weg? En wa kost da? De Nederlandse kunstsector kan zeker een kritisch oog gebruiken, maar de manier waarop er nu gesnoeid wordt, laat zeer te wensen over. Flink hakken, vooral aan de onderkant, en de prijs laten prevaleren boven de waarde, dat lijkt ook bij de Raad van Cultuur het devies. Cultureel ondernemerschap, efficiency en een minimum van 17,5 procent eigen inkomsten staan bovenaan het eisenlijstje. Zelfs een mastodont als het Rijksmuseum wordt flink op de vingers getikt omdat het "geen heldere focus [biedt] op de organisatie" en het activiteitenplan ondermaats zou zijn.
“De bezuinigingen zetten de sector in beweging” lezen we in de inleiding. Woorden die zo neutraal zijn, dat iedereen het wel mee eens moet zijn. Halbe Zijlstra zal, als hij daartoe de kans nog krijgt, het advies grotendeels copy-pasten in zijn beleid. Want terwijl banken met miljarden overeind worden gehouden, moeten musea ten gunste van een aantal miljoen de eigen broek op kunnen houden. En lukt ze dat niet, ach, dan is er ergens anders vast een plek waar ze vergelijkbare doeken met verf aan de muur hebben hangen.
Door Miriam van Ommeren
Commentaar
Nieuwe dood van het voetbal
In 2004 won Griekenland het EK voetbal in Portugal. Het was een verschrikkelijk toernooi, waarbij trainers het accent op de verdediging legden en zo op een zakelijke overwinning gokten. Het werd gesymboliseerd door de Nederlandse bondscoach Dick Advocaat, die tijdens een van de weinige aantrekkelijke wedstrijden tegen Tsjechië bij een 2-1 voorsprong aanvaller Arjen Robben wisselde voor rechtsback Paul Bosvelt, waarna met 2-3 verloren werd. De Grieken waren meesters in deze zakelijkheid, ze wonnen bijna elke wedstrijd (inclusief de finale) met 1-0. Helaas gold deze zuinigheid niet voor de Griekse regering, maar dat terzijde.
Voetbal was zo’n grote sport geworden, met zoveel belangen, zoveel geld en zoveel aandacht, dat het de amusementswaarde van een potje schaken had gekregen. De schoonheid en plezier van het spel hadden plaatsgemaakt voor risicovrij catenaccio. In hetzelfde jaar won de relatief kleine club FC Porto met de onbekende trainer Jose Mourinho de Champions League, met hetzelfde zakelijke spel.
Het voetbal leek verloren, tot er een cultuuromslag plaatsvond bij FC Barcelona, een topclub die al jaren wisselende resultaten boekte. Op aanraden van Johan Cruijff werd Frank Rijkaard aangesteld als trainer. Hij faalde in eerste instantie met zijn aanvallende, open tactiek, maar werd in 2005 en 2006 kampioen van Spanje, en won in dat laatste jaar ook de Champions League. Iedereen loofde het attractieve spel van Xavi, Ronaldinho en Eto’o. Was het voetbal dan toch te redden? Het WK 2006 werd nog gewonnen door het dodelijk saaie team van Italië, dat bijna geen tegengoals incasseerde maar zelf ook nauwelijks scoorde.
Rijkaard werd in 2008 opgevolgd door Pep Guardiola, die de revolutie voltooide en van FC Barcelona het beste team van de wereld maakte, met snel combinatiespel en een grote aanvalsdrift. Hij won alles wat er te winnen viel en inspireerde het nationale team van Spanje, dat in 2008 Europees kampioen werd met prachtig voetbal op een enerverend toernooi en in 2010 ook het WK won - u weet nog wel.
Maar Mourinho bouwde bij Chelsea, Internazionale en Real Madrid muren om het voetbal te stoppen. Het lukte hem zo nu en dan om Barcelona uit te schakelen, en dit jaar versloeg hij de club overtuigend in de strijd om de landstitel. In de Champions League kwamen de mannen van Guardiola niet door het extreem verdedigende spel van Chelsea heen. Die club versloeg in de finale afgelopen weekend ook het aanvallend ingestelde Bayern München. Guardiola maakte zijn aftreden bekend.
Zal de voetbalsport weer net zo veilig en saai worden als in 2004? Ik zal met angst en beven de wedstrijden op het komende EK bekijken. Gelukkig zit Bosvelt niet meer op de bank.
Door Rutger Lemm