Illustratie: Anne Brakema

Eindelijk weten we meer over de moeder van 's werelds machtigste man en is de Toren van Pisa gerestaureerd." />

Illustratie: Anne Brakema

Eindelijk weten we meer over de moeder van 's werelds machtigste man en is de Toren van Pisa gerestaureerd." />
Asset 14

De Mama van Obama

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Graag horen we wat u van deze ambitie vindt. En van de uitvoering. Mailt u ons!

Illustratie: Joost de Haas

Machtige Media

Aasgier en Witteman

Tijdens de uitzending van Pauw en Witteman op 20 april, stelde Paul Witteman in een gesprek met John de Mol dat SBS6 - onlangs door De Mol overgenomen - een wat ordinaire zender is: "SBS heeft zich een beetje ontwikkeld als een platte zender, zo is het ook begonnen, met veel reality en weet ik veel wat voor ordinairs", zei de interviewer met het gebruinde gezicht tegen de media mogul met het geverfde haar.
Al wilde De Mol het niet zo stellen, SBS is inderdaad wat ordinair, met programma’s als Hart van Nederland, dat bericht over mannen die stiekem in kleedhokjes filmen. Maar platte televisie vind je op alle kanalen. Van de hilarische New Kids op Comedy Central tot het hoofdpijnverwekkende Secret Story (waar niemand naar kijkt) op Net 5. RTL spande deze week de banale kroon door ons deelgenoot te maken van de geslachtsdaad van Barbie en Sterretje in Oh oh Tirol.
Dat ook de publieke zenders een tikkie ordinair kunnen zijn bewees het programma van Witteman zelf. Een kwartiertje voordat John de Mol aan tafel schoof, ondervroegen Jeroen en Paul mensen die betrokken waren bij de ramp in Alphen aan de Rijn. De vragen waren niet altijd even verfijnd. Of de emoties erin hakken, of het moeilijk is om aan het werk te gaan en wat voor emoties er toen door ze heen gingen. Winkelmedewerkster Mimi vertelde dat ze bang is. "Bang voor wat, Mimi?"
Ook Mazioum Youssef was aanwezig, een jonge Syriër die zijn vader verloor bij de schietpartij. Het verhaal is nogal mediageniek, omdat het gezin Syrië had verlaten op zoek naar veiligheid. Dus mocht Youssef woensdagavond aan zo’n miljoen Nederlanders met glazige blik vertellen over een zeer traumatische gebeurtenis uit zijn leven. En als hij "Ik kan het op het moment echt niet vertellen, het ging gewoon helemaal mis" stamelde, dan werd er doodleuk gevraagd: "Wat ging er helemaal mis?" De lichte sensatielust die zo nu en dan door het groepsinterview heen sijpelde maakte het item prima geschikt voor de gemiddelde SBS-kijker.
Platheid, reality en ordinaire journalistiek zitten in een klein hoekje. Of een grote.

Door Kelli van der Waals

Zelf

Zonnegod

Wij Nederlanders leven in een klimaat dat gekenmerkt wordt door een lange, slepende winter van kou, ziekte en depressie (en goed, soms wat ijspret), die dan eind maart eindelijk plaatsmaakt voor De Lente, waarna iedereen in het land als maniakken naar buiten rent om halfnaakt in parken en op stranden te liggen, drie maanden lang. Grijnzend als net ontmaagde pubers bereiken we en masse één lange zonneclimax.
De overgang vond dit jaar wel heel plotseling plaats. Het leek alsof we al maanden op onze deurmat lagen te wachten, een picknickkleedje in de ene en een Ray Ban in onze andere bleke vuist geklemd, tot dat eerste zonnestraaltje onze huid zacht kietelde en we massaal de rosé en het stokbrood van zolder konden halen. “Verbrand mij, o Zon!” En dan ook nog een Paasvakantie en straks Koninginnedag! Er worden massaal kinderen verwekt.
Sommige mensen houden er niet van zon als de zon schijnt. Ze vinden het te warm – zoals mijn oma, die niet zo goed kan functioneren bij hoge temperaturen. Of ze zitten liever alleen op hun kamer – wat ’s zomers niet sociaal acceptabel is. Zij bidden alweer voor de winter, maar ze zijn de uitzondering.
Drie-en-twintig graden in april, vier vrije dagen, het is een onverwachts cadeau. De grote vechtpartij in het Amsterdamse Vondelpark leek dan ook vooral ingezet door rancuneuze (want werkende) politieagenten en niet door de gemoedelijke proseccodrinkers. De overheid probeert onze manie in te dammen door de alcoholconsumptie op Koninginnedag te beperken, maar we zijn niet te stoppen en zullen de rest van de lente en de hele zomer lang elk zonnestraaltje omarmen als een lang verloren vriend met wie we altijd al een ongelofelijke seksuele spanning hadden.
Het is alweer bijna herfst.

Door Rutger Lemm

Nieuws in beeld

Toren van Pisa is na twintig jaar uit de steigers.

Illustratie: Anne Brakema

Rolmodel

Yo Mama

In het zaterdagmagazine van de New York Times stond afgelopen weekend een voorpublicatie uit Janny Scotts volgende maand te verschijnen biografie A Singular Woman: The Untold Story of Barack Obama's Mother.
Noch in de kop van het Times-artikel, noch in de titel van het boek, wordt 'de moeder van' bij naam genoemd – het zal ermee te maken hebben dat het verhaal van Stanley Ann Dunham tot nu toe inderdaad grotendeels 'onverteld' is gebleven. Obama's autobiografie, Dreams From My Father, draaide meer om zijn afwezige vader dan om zijn moeder; en de meeste media kwamen niet veel verder dan speculeren over de communistische en islamitische invloeden waaraan Dunham haar zoon al dan niet zou hebben blootgesteld.
Dat daarin nu verandering komt, is, afgaande op de voorpublicatie, erg prettig. Uit het artikel komt een vrijgevochten, gepassioneerde, empathische en intelligente vrouw naar voren, die weigerde onderdeel te worden van de expat community in Jakarta, die het vertikte zich aan te passen aan onzinnige ongeschreven regels, en die het potentieel van haar zoon feilloos in de peiling had. Ze was ook een beetje gek, fel, en spannend – iemand, kortom, die je eigenlijk het liefst als buurvrouw of tante had gehad; al is moeder van de machtigste man op aarde natuurlijk ook niet verkeerd.
Ik zie alvast uit naar het hele boek – en vraag me af of er al boeken over mama Wilders, mama Rutte, of mama Balkenende in de maak zijn.

Door Lynn Berger

Post Scriptum

Crisisbeleid

Dat hedendaagse musea in een identiteitscrisis verkeren is geen nieuws, gezien de eisen waaraan het moderne museum probeert te voldoen. Ze willen toonaangevend en aanwezig zijn, maar geen ouderwets vastgeroest instituut. In de bouwkunst is duidelijk te zien wat de reacties hierop zijn. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen, dat aan de vooravond staat van een grondige verbouwing, vulde de monumentale zalen met een tentoonstelling over hedendaagse musea. Hoewel het uitsluitend over architectuur van musea gaat, en er dus vooral maquettes en tekeningen te zien zijn, wordt hier heel duidelijk zichtbaar hoe de mens reageert wanneer zijn identiteit onder vuur ligt.
Enerzijds zijn er grootse gebouwen die om aandacht schreeuwen, zoals het flitsende Denver Art Museum van Daniel Libeskind en de dramatische uitbouw van de Corocan Art Gallery in Washington DC. Deze imposante maquettes worden overtroffen door het megalomane project Het culturele park van de Helleense wereld in Athene. De laatste twee plannen blijken na een rondje op het internet overigens nog verre van realiteit of zelfs helemaal afgewezen. Anderzijds zijn er de vriendelijke gebouwen die communiceren met de omgeving. Zoals het fascinerende ondergrondse Chichu Art Museum in Japan, het lichte Nelson Atkins Museum in Kansas en een - eveneens niet uitgevoerd - museum bij Stonehenge waarbij het bouwwerk en landschap perfect samen vallen. Wie echter goed kijkt, ziet dat de tentoonstelling niet alleen over gebouwen gaat, maar vooral over hoe te reageren wanneer de eigen identiteit ter discussie staat. Door met veel poeha en uiterlijk vertoon om aandacht vragen, of door gelaagd en subtiel proberen de verschillen te overbruggen.
De huidige Nederlandse regering, die uitblinkt in negativiteit en haar eigen identiteit enkel versterkt door verdeeldheid te scheppen, zou eens een kijkje moeten nemen in het KMSK in Antwerpen.

Door Roos Euwe

Mail

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar