Asset 14

Metamatheid

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week drie commentaren van onze redacteuren.

Commentaar

Elektronisch Patiënten Facebook

Na een internetloos-weekend in de Ardennen stond mijn news feed plotseling vol disclaimers van mensen die het niet langer pikken dat Facebook 'hun' content inzet voor commerciële doeleinden. Volgens hetzelfde tekstje was dat genoeg om weer rustig te kunnen slapen. Het was natuurlijk een hoax – zo'n statement heeft geen enkele invloed op de overeenkomst die je als gebruiker hebt 'getekend'.
Ik sloot de news feed, opende de zaterdagkrant en las een groot verhaal over de 'private doorstart' van het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Iets meer dan een jaar geleden werd dat project door de Eerste Kamer unaniem naar de prullenmand verwezen. Maar de bezwaren waren kennelijk niet van dien aard dat de invoering van exact hetzelfde systeem door marktpartijen ook onwenselijk werd geacht. De overheid moest alleen niet willen betalen voor iets dat niet deugde.
Het beter toegankelijk maken van medische informatie kent grote voordelen, maar ook enkele nadelen: 50.000 computers met toegang tot het EPD betekent bijvoorbeeld evenzoveel plekken waar het systeem kan worden gekraakt. De hoeveelheid mensen met toegang tot het systeem betreft een veelvoud van dat aantal – daaronder overigens niet de patiënt zelf – en die mensen maken wel eens wat in vakjargon 'een menselijke fout' heet.
Privacy aan de markt overlaten, dat is wat we op Facebook doen. Facebook is gericht op het delen van informatie tussen en over gebruikers. (En in het bedrijfsmodel van Facebook zijn de werkelijke gebruikers marktpartijen.) Een commercieel systeem dat op die gedachte is gebaseerd, laat zich lastig inperken. Als je je zorgen maakt over je vakantiefoto's, is het misschien verstandig ook eens na te denken over je medische gegevens. En als privacy je lief is, deel je dit bericht natuurlijk op Facebook.

Door Jan Postma

Commentaar

Metamatheid

Tot 2 december is in een oude school in Amsterdam Oud-Zuid de Kunstvlaai, ooit opgericht als alternatieve tegenhanger van de KunstRAI. Voor het gemak is in deze editie de kunst maar grotendeels weggelaten; in plaats daarvan presenteren de deelnemende instellingen vooral zichzelf. En er zijn twee exposanten die hun kunstpraktijk als “onderzoek” afficheren. De ene maakt installaties van stellingkasten en projectieschermen en reflecteert daarmee op de kredietcrisis; de andere maakt paneeltjes van 30 euro per stuk en bespot zo het cultureel ondernemerschap. Het zijn van die momenten dat ik dankbaar ben dat ik nog maar met één been in de kunstwereld sta, want hier wordt een mens spontaan kunstsceptisch van.
Deze week organiseren Witte de With en het Stedelijk de conferentie I am for an art criticism that… Daarbij gaat het onder meer over nieuwe platforms, nieuwe media, het waarborgen van je onafhankelijkheid en de ontwikkelingen elders. Waar het niet over gaat is wat voor kunst we nu eigenlijk zouden willen. En dat is toch waar kunstkritiek over zou moeten gaan: beschrijven wat er in de kunsten gaande is en daar een kritisch oordeel over geven. Interessante observaties over individuele tentoonstellingen en kunstenaars boeien niet zo. Geef dat maar gewoon 1-5 sterren, dan weet de lezer of hij/zij er ook heen moet.
Het valt ook niet mee. Een paar jaar geleden riepen twee kunsttheoretici het “Metamodernisme” uit, vrij vertaald: het postmodernisme is dood en wij weten het ook niet meer, dus laten we maar teruggaan naar de tijd dat alles nog ontdekt moest worden. Valse nostalgie. Dan ga ik toch liever komend weekend naar de Rijksakademie Open, om me daar als vanouds kwaad te maken over de matheid van de hedendaagse kunst.

Door Floris Solleveld

Commentaar

We weten het niet

De kwartetkaarten van Wouter Bos zijn nog lang niet opgeborgen. VVD’ers hebben gesteigerd (ik noem ze NUMP'jes: Niet Uit Mijn Portemonnee) en het regeerakkoord is aangepast, maar de media zijn nog druk in gesprek over de eenverdiener, de tweeverdiener en de bijstandsmoeder. Zoals gewoonlijk wordt er nauwelijks een woord gerept over de freelancer. Hooguit een berichtje dát er met geen woord is gerept over de freelancer. "Nibud vergeet ZZP’er", meldde de NOS. Het enige dat we weten is dat de starters- en zelfstandigenaftrek worden afgeschaft. Waarschijnlijk.
Uit een telefoontje met de KvK bleek dat ze zelfs daar geen idee hebben van wat er te gebeuren staat. Ik sprak met Mike en vroeg hem of ze al meer wisten over de startersaftrek. "Nee, nog niks", bekende hij. En als het doorging, per wanneer dan? "Misschien al per 1 januari", zei Mike. Althans, dat dacht hij, want bij de KvK weten ze nog niks. En wat zou een dergelijke afschaffing betekenen voor al die reeds armzalige freelancers? "Dat is moeilijk om nu te zeggen", aldus Mike.
Ik kon het Mike natuurlijk ook niet kwalijk nemen. Die wacht ook maar op de politiek, en de politiek heeft Maurice de Hond aan zijn hoofd. De bal ligt nu bij de blinkend nieuwe minister van Sociale zaken Lodewijk Asscher. Die zegde GroenLinkser Jesse Klaver toe "een brief te sturen" over de koopkrachteffecten voor ZZP’ers. Veel vertrouwen wekt die belofte niet, want hij zei alvast dat het niets zou opleveren. Waarom niet? "Omdat we daar niet veel over weten."
Raar eigenlijk. Dit gaat over een snel groeiende bevolkingsgroep. Het is recessie en voor zowel afgestudeerde jongeren als ontslagen vijftigplussers is het bijeenschrapen van schrale klusjes onder de noemer ‘freelancewerk’ de enige manier om niet in de bijstand te belanden. Een onzekerder inkomstenvergaring is er nauwelijks, dus een beetje duidelijkheid voor deze zwoegende zelfstandigerd zou wel zo aardig zijn. Helaas, die krijgen we niet.

Door Kelli van der Waals

Commentaar

Halve haantjes

De dierenactivisten hadden het moeilijk deze week. Hoe moesten zij reageren op het voornemen van De Balie om als afsluiting van een inhoudelijk puik vormgegeven avond live op het podium twee hanen te slachten? Het liefste zouden zij dit aangrijpen als aanleiding om het grote publiek te wijzen op de afgrijselijke manier waarop dieren in de bio-industrie worden behandeld, op de hormonen- en antibioticavloed die eerst de dieren en dan wij binnenkrijgen en op de klimatologisch catastrofale gevolgen van dit alles. Maar dan zouden zij zich achter de filosofie van Albrecht cum suis moeten scharen en dat is een brug te ver. En dus keerden zij zich radicaal tegen het avondprogramma zelf.
Als een dapper haantje zichzelf in de fik zou hebben gestoken om een Diervriendelijke Herfst te ontketenen dan was er geen probleem geweest maar mensen mogen geen dieren vermoorden. Punt uit! In het toneelstuk dat de avond was, speelden de activisten de rol van valse clowns. Het was in hun belang om zich te keren tegen het hoogtepunt van de avond terwijl ze nog meer belang hadden bij het daadwerkelijk (bijna!) doorgaan van de slacht.
Binnenkort kan een mediakritisch programma haarfijn ontleden hoe de hype ontstond maar zeker is dat de opzet slaagde: Yoeri Albrecht mocht in het late journaal een beveiliger bevelen een hysterische dierenactiviste te laten verwijderen, de slacht ging toch niet door en de kranten stonden vol gekakel. Een win-winsituatie? Zeker niet. Als de hanenhype volgende week is gaan liggen, denkt niemand meer aan stresskippen, plofkippen of de eigenlijke inzet van de avond: het ons bewust maken van de historische en actuele bloedband tussen stervende dieren en levende mensen.
Hoe had het beter gekund? Misschien zoals Jamie Oliver het in 2008 deed. Geen gelul van tevoren maar eerst de bobo’s aan tafel laten spelen met de kuikentjes en de beestjes dan op het podium verstikken. Een laatste tip aan de activisten: ga vlees eten. De industrie luistert alleen naar klanten.

Willem Bongers-Dek

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Een excuus in een klein restaurant

Een excuus in een klein restaurant

Ettie schreef een brief aan Jochum, die hem ontroerde. Hij besloot een brief terug te sturen over excuses, ouders en wat het betekent om zowel een cis-man én queer te zijn. Lees meer

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Vorige week schreef Jochum een brief aan Ettie over zijn ervaring met queer-zijn, biseksualiteit en identiteit tijdens zijn jeugd. In deze brief reageert Ettie met haar eigen ervaring en vraagt ze zich af of iedereen queer zou kunnen zijn. Lees meer

De schipperende kameleon: zomergast Van der Burg is sociaal voor de mensen, maar liberaal in het beleid

De schipperende kameleon: Zomergast Van der Burg is sociaal voor de mensen, maar liberaal in het beleid

Eric van der Burg was op bezoek bij Zomergasten. Marthe van Bronkhorst geeft in dit artikel haar scherpe analyse op de aflevering. Lees meer

Briefwisseling Ettie en Jochum - Brief 2

Wie wil nou een slachtoffer zijn?

Jochum ontving een brief van Ettie over zijn nooit-verstuurde brief aan zijn jeugdliefde. Ettie vindt dat Jochum de vrijheid van de queeridenteit niet goed beschrijft. Hij besluit Ettie een brief terug te sturen en op haar kritiek in te gaan. Lees meer

Briefwisseling Ettie en Jochum - brief 1

Het privilege van lesbisch-zijn

Een nooit verstuurde brief die door Jochum Veenstra op Hard//Hoofd gepubliceerd werd, begon een eigen leven te krijgen in het hoofd van Ettie, die niet zo goed wist wat ze ervan moest vinden en er toen maar over besloot te schrijven. Het resultaat is een niet-verstuurde brief die ze toch besloot op te sturen. Lees meer

Een kus van een beer

Een kus van een beer

Nick Sens ontmoet een beer in de dierentuin en raakt gefascineerd door deze dieren. Wie of wat ervaren we als we oog in oog met een beer staan? Aan alle wezens van de metamorfose, hier en daarginds (Nastassja Martin) De bruine beer zet twee zware stappen in mijn richting en ik bevries. Het gegil en... Lees meer

Kijken in de spiegel van de Gendermonologen

Kijken in de spiegel van de Gendermonologen

Wie zie jij als je in de spiegel kijkt? Voldoe je aan het beeld van ‘de gemiddelde mens’, of niet? Tom Kniesmeijer vraagt zich af waarom afwijken van het gemiddelde zoveel weerzin oproept en of hét gemiddelde wel bestaat. ‘Precies op het gemiddelde past niemand’. Ik sluit mijn ogen en ben terug in de Leidsestraat.... Lees meer

Nieuwe Barbaren 1

Nieuwe Barbaren

Met het essay 'Nieuwe barbaren' over de Kafkaëske, sci-fi serie Severance won Jacob Koolstra in 2024 de Drift Essaywedstrijd. Lees meer

Dubbelleven

Dubbelleven

Hoe kenmerkt het interieur van een multicultureel gezin zich? Emerald Liu onderzoekt hoe huiselijke voorwerpen een metaforische brug vormen met haar overzeese familieleden. ‘Het proces van achterlaten maakt alles wat je in je handen hebt extra betekenisvol, overgoten met een glazuur van kostbaarheid.’ Lees meer

:‘Booking profiteert, Israël bombardeert’: waarom gerichte demonstraties mij energie geven 2

‘Booking profiteert, Israël bombardeert’: waarom gerichte demonstraties mij energie geven

Booking.com pretendeert op te komen voor mensenrechten en verdient tegelijkertijd geld aan verhuur in illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Juul Kruse beschrijft hoe het is om tegen dit bedrijf te demonstreren. Lees meer

:Perfect Days: over ritme en ontwakende schoonheid

Perfect Days: over ritme en ontwakende schoonheid

Daria Rizvic zag de film Perfect Days op precies het juiste moment in haar leven. Een persoonlijk verhaal over de kracht van regelmaat. Lees meer

Enge man

De echte ‘sfeerboosdoener’ was de ME

Hoe kan een universiteit die in bijna elk curriculum aandacht besteedt aan dekolonisatie en de kritische blik van haar studenten, zich hier in de praktijk, wanneer het over hun eigen rol gaat, aan onttrekken? Lees meer

 1

Museumwanden heringericht: Hoe moeten vrouwelijke kunstenaars nu gecureerd worden?

Waarom hangt er nog steeds zo weinig werk van vrouwelijke makers in Nederlandse musea? Isabella Legebeke onderzoekt dit aanhoudende gebrek in een hoopvol essay. Lees meer

Kom naar de Lief kutland // Lancering!

Op 21 september van 17.00 – 20.00 lanceren we ons nieuwste magazine ‘Lief kutland’ in OT301 in Amsterdam! Samen met je favoriete dichters, auteurs, essayisten en illustratoren pluizen we dit stipje op de aardbol uit. Voor €8,70 ben je erbij!

Kom naar de lancering