Ik mag mijzelf graag boos maken door artikeltjes van Arnold Karskens te lezen. De zelfbenoemde onafhankelijke onderzoeksjournalist beweert dat alle vluchtelingen rijkelui zijn die ‘als kinderen in een snoepwinkel’ niet kunnen kiezen naar welk West-Europees land ze zullen vluchten. En uiteraard weet hij in Griekenland een aantal vluchtelingen te spreken voor wie dit geldt.
Maar ik moet toegeven dat journalisten met een tegenovergestelde boodschap het niet heel anders doen. Zij die beweren dat alle vluchtelingen slachtoffer zijn van oorlog, terreur en onderdrukking, vertellen ook maar één kant van het verhaal. En uiteraard weten zij ook een aantal vluchtelingen te spreken voor wie dit geldt.

Beide kampen geloven dat zij de juiste boodschap vertellen en hier de juiste conclusies aan verbinden. Beide proberen dit zo grotesk mogelijk te illustreren om de publieke opinie te vermaken en beïnvloeden. En wij volgen deze twee keuzemogelijkheden gedwee. We vinden óf dat alle vluchtelingen geen hulp verdienen omdat zij een iPhone hebben en het dus niet slecht genoeg hebben, óf dat alle vluchtelingen zielig zijn en welkom geheten moeten worden in onze logeerkamer of op z’n minst in onze oude slaapzak.

Ik weet niet wat neerbuigender is; denken dat een mobiele telefoon een rijkdom is die alleen aan bevoorrechte westerlingen is voorbehouden, of denken dat je oude slaapzak goed genoeg is voor iemand zonder thuisland. Beide gedachten worden gevoed door een beperkte kennis over wie de vluchtelingen zijn, wat hen drijft en wat ze nodig hebben. Je zou kunnen concluderen dat degene die zijn logeerkamer aanbiedt in ieder geval nog de beste bedoelingen heeft, maar daar is dan ook alles mee gezegd.

Vorige week werden in het NPO1-programma De grens bereikt inwoners van een volkswijk in Enschede aan het woord gelaten over de komst van een nieuw asielzoekerscentrum in de buurt. Hun reacties waren bang en hardvochtig. Daar werd direct schande van gesproken. Op de sociale media werden de inwoners afgeschilderd als idioten en hun zorgen belachelijk gemaakt. Gauw zette Jeroen Pauw vervolgens een zelfingenomen rondje vinger opsteken in: ‘wie hier zou een vluchteling in zijn huis opnemen?’ Braaf bevestigden de aanwezige tafelgasten hun goede intenties aan elkaar.

De twee extreme standpunten versterken elkaar alleen maar. Hier is geen enkele vluchteling bij gebaat. Het zou beter zijn als we allemaal onze xenofobie en oude slaapzakken op zolder lieten liggen. Wil je toch per se iets doen? Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers raadt het nadrukkelijk af mensen in huis te nemen. Doneer liever aan een professionele organisatie, of meld je aan als vrijwilliger bij Stichting Vluchtelingenwerk.