"Ik probeer de nuance terug te brengen door gedegen onderzoek te doen en me slechts voorzichtig uit te spreken."" /> "Ik probeer de nuance terug te brengen door gedegen onderzoek te doen en me slechts voorzichtig uit te spreken."" />
Asset 14

Willem Sluyterman van Loo

Hard//hoofd selecteert al bijna twee jaar zorgvuldig uit een oerwoud aan mogelijkheden. In ‘hard//hoofd kiest’ wordt maandelijks een relatief onbekende beeldend kunstenaar uitgelicht, wiens werk het volgens ons de moeite waard is om te volgen. In Rotterdam doet tentoonstellingsruimte TENT elk jaar hetzelfde: zij organiseren de ‘Academy Awards’ waarbij van alle pas afgestudeerde kunststudenten de beste in de prijzen vallen in een echte galasfeer. In de aanloop naar TENT Academy Awards op 15 juli lichten wij twee genomineerden uit. We sluiten af met Willem Sluyterman van Loo, documentairemaker aan de KABK in Den Haag.



Wat zien we?
"De korte documentaire 'De glimlach van een kind' gaat over de interactie tussen drie jonge verpleegkundigen-in-opleiding en de bewoners van een verpleeghuis in Leidschendam. Je hoort gesprekken tussen drie jonge stagiaires en 'hun' bewoners. De ouderen blijven buiten beeld, de jongeren zie je wel, in stille, gefilmde portretten.

De aanleiding: bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 was de ouderenzorg een 'hot item'. Het personeelstekort wordt door de vergrijzing steeds nijpender, en het kabinet-Rutte zou daar wel wat aan doen: 12000 extra mensen aan het bed. Dat is lastiger dan gedacht, want waar haal je zoveel personeel vandaan? Dat ontdekte de regering ook. In december 2010 kondigde het kabinet aan dat het extra personeel er zeker komt, maar niet op de korte termijn die het kabinet voor ogen had: er melden zich niet genoeg studenten op de verpleegkunde-opleidingen, omdat de ouderenzorg bepaald niet in trek is bij jongeren.

De foto's tonen stillevens (niet geënsceneerd) waar gezelligheid en praktische noodzaak elkaar treffen."

Wat kan je vertellen over je werkwijze?
"Ik ga uit van de actualiteit en probeer - door me uitgebreid te verdiepen in het onderwerp - tot een goed gefundeerde bijdrage aan het publieke debat te komen. In deze tijd, waarin iedereen wordt geacht een mening te hebben en het publieke debat overstemd wordt door emoties, probeer ik nuance terug te brengen door het doen van gedegen onderzoek en mij slechts voorzichtig uit te spreken.

Concreter: ik wilde me met deze film richten op de verpleegkundigen-in-opleiding, maar de bewoners niet weglaten. Filmen in een verpleeghuis is ingewikkeld, omdat de privacy van de bewoners natuurlijk voorop staat; dat was de belangrijkste voorwaarde waaraan ik moest voldoen. Ik heb ruim een half jaar lang regelmatig opnamen gemaakt, meestal in sessies van vier a vijf uur.

In de film vraagt het geluid de meeste aandacht. De beelden, portretten van de jongeren afgewisseld met lange shots van gangen en gemeenschappelijke ruimten, geven een impressie van het leven in zo'n instituut en van het levenstempo.

Om verschillende redenen heb ik besloten geluid en beeld 'los te koppelen'; je ziet niet wat je hoort. In de eerste plaats deed ik dat omdat de film moest gaan over de interactie tussen stagiaires en bewoners. De gesprekken moesten de hoofdrol spelen. De spaarzame momenten dat de stagiaires tijd hebben om met 'hun' bewoners te praten, zijn vooral tijdens het wassen, aankleden en vergelijkbare momenten. Dat wilde ik niet in beeld brengen, omdat het alleen maar zou afleiden van het gesprek. Bovendien kon ik op deze manier de stagiaires op afstand volgen; ik gaf ze een zendermicrofoon, waardoor ik er niet naast hoefde te staan als ze aan het werk waren. Dat maakte de gesprekken natuurlijker en ik liep niet in de weg.

De montage, waarbij André Schreuders heeft geholpen, was een ingewikkeld aspect. Doordat geluid en beeld niet synchroon lopen, is het moeilijk om een goed werkende spanningsboog te laten ontstaan. Hoe lang kan een shot bijvoorbeeld blijven staan zodat het nét irritant wordt, maar zonder dat de kijker afhaakt? Wat is de functie van de muziek? En op welke plaats komen de portretten? Door daar samen met André aan te werken bleef het overzichtelijker."

Wat fascineert jou?
"De mening van de massa ten opzichte van de realiteit. Iedereen heeft bijvoorbeeld zijn woordje klaar over de verpleeghuiszorg: het moet beter en er moet meer personeel komen. Dat is absoluut zo. Maar hoeveel mensen komen met regelmaat in een verpleeghuis en zien met eigen ogen hoe het eraan toegaat? Hoeveel mensen werken, professioneel of als vrijwilliger, in zo'n huis?

En breder: hoe kan het dat bijvoorbeeld Geert Wilders zo veel steun krijgt, terwijl zijn argumenten puur op emotie gestoeld zijn? En wat zegt de populariteit van websites als Twitter en GeenStijl, waar particuliere opvattingen tot waarheid worden verheven, over onze samenleving?"

Wat wil je?
"Momenteel werk ik als freelance fotograaf en als webredacteur bij een nieuwsrubriek. Daar hoop ik inspiratie op te doen voor een nieuw project; dat zal vermoedelijk een crossmediale documentaire worden over een veelbesproken onderwerp uit de actualiteit, zoals privacy of integratie. Maar een vervolg op dit project is ook een mogelijkheid."

Mail

Videoredactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer