Wat bereikt Sap zonder stekkerdoos, en wat hebben Haagse politici en grote loopvogels met elkaar gemeen?" /> Wat bereikt Sap zonder stekkerdoos, en wat hebben Haagse politici en grote loopvogels met elkaar gemeen?" />
Asset 14

Ben jij een antisemiet?

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week vijf korte commentaren van onze redacteuren.

De Hofstad

Struisvogels

Soms lijkt de politiek wel een grote struisvogelboerderij: allemaal zo lang mogelijk je kop in het zand steken. Dat kun je doen door je te concentreren op bijzaken, of door het de hele tijd ergens over te hebben zonder daadwerkelijk iets te doen.
Struisvogels steken bij dreigend gevaar niet hun kop in het zand, heb ik me laten vertellen. Maar zo gemakkelijk laat ik me een fijne metafoor niet afhandig maken: ik ondervang dat probleem – heel toepasselijk – door het te negeren.
De PvdA heeft er na de muilpeer van Pim tien jaar over gedaan om een leider te kiezen die met gezag en ervaring over straatschoffies praat. Iets wat de natuurlijke achterban wel op prijst stelt. Fijn, maar dat probleem is de afgelopen jaren wel genoeg 'benoemd', de tijd om er iets aan te doen is zelfs al bijna verstreken. Gelukkig, en ik vrees toevallig, schijnt die Samsom ook verstand van energie te hebben.
De grootste struisvogel is Premier Rutte. Wilders organiseerde twee prachtige nederlagen door Europa het gedrag van onze premier te laten veroordelen en ons kabinet te weerhouden van een veroordeling van geweld (!) door kolonisten in Israël. Wilders speelt niet om te winnen, hij speelt om anderen te laten verliezen. Rutte dacht: “Ik houd mijn mond, laat die blonde maar blaten.” Heel even leek dat te werken en stond hij boven het gekrakeel.
Nu wordt duidelijk dat hij gewoon een wegkijker is. Hij maakt liever een misogyne partij (de SGP) en een xenofobe politicus het hof, dan dat hij een liberaal alternatief formuleert. Deze struisvogel heeft zijn blauwe verendek afgeschud. Let op mijn woorden, rond 2022 stelt de VVD de vraag: wil de echte liberaal opstaan.

Door Jan Postma

Machtige Media

Sap zonder stekkerdoos

Dat we leven in een tijd waarin het niet gaat om wat er gezegd wordt, maar om domme show, weten we sinds Jolande Sap in de Tweede Kamer haar punt probeerde te maken met behulp van een stekkerdoos. Schijnt dat een andere Groenlinkser onlangs iets soortgelijks deed met een kinderpuzzel. Tenenkrommend dat een partij met een hoogopgeleide achterban verzandt in kindertaal.
Het kan natuurlijk altijd inhoudslozer. Neem Wakker Nederland, dat met het programma Vandaag de dag elke ochtend vier blokjes van een kwartier vult met items die eindeloos worden herhaald. Hoogtepunt van de afgelopen weken was een serie over een Amerikaanse terminaal zieke man die een schip had gebouwd van ijsstokjes. Op achtereenvolgende dagen kon je met slaap in je ogen zien hoe de man moest huilen omdat (1) de boot was gezonken; (2) de boot uit het water werd gehaald en in tweeën brak; (3) hij een speeltuin mocht uitzoeken om het schip te plaatsen. Die laatste tranen waren van geluk.
De anchorwoman van Wakker Nederland, Eva Jinek, heeft op zondagochtend haar eigen talkshow. En laat Jolande Sap daar nou net het afgelopen weekend te gast zijn geweest. Die had iets onaardigs over de VVD geschreven en mocht dat tussen twee VVD’ers op de bank verantwoorden aan een partijdige Jinek, die Sap als een blozende pitbull aanviel. Telegraaflezers en Wakker Nederland-kijkers juichten op Twitter. Wat een show! Wat er werkelijk gezegd werd deed er voor hen niet toe.
Wat deed Jolande? Die deed wat je moet doen in een leeuwenkuil: rustig blijven en praten over de inhoud. Geen stekkerdoos te bekennen. Reaguurders hoorden het niet, die buitelden over elkaar heen met grapjes als "Jinek perst Sap uit". Maar eigenlijk deed Sap het best goed, zo zonder stekkerdoos.

Door Kelli van der Waals

Nieuws in beeld

Het dubbele paspoort is in de mode.

Illustratie: Elise van Iterson

Commentaar

Ben jij een antisemiet?

Afgelopen week verwijderde VPRO Dorst na veel kritiek een bijdrage met de naam De Kolonisten van de Westelijke Jordaanoever, een kritische satire op het Israëlische nederzettingenbeleid in de vorm van een spelhandleiding naar het idee van Kolonisten van Catan. In het spel was het “Anne Frank huis” een overwinningspunt en kon je kaarten spelen met “Joodse gierigheid” en “Typische handelsgeest”.
Tegelijkertijd publiceerde weblog dejaap.nl een stuk onder de titel Ben ik een antisemiet?, waarin de schrijver betoogt dat de door hem geplaatste spotprent geen antisemitisme is, maar legitieme kritiek op Israël. Zijn boodschap tegen de criticasters: jullie verwarren kritiek op Israël met antisemitisme.
In de spotprent wordt Israël uitgebeeld door een sjofel mannetje met een baard, uitpuilende ogen en, ja, hoe kan het ook anders, een opvallend grote neus. Op zijn hoedje staat een davidster.
De schrijver claimt, net als de VPRO, dat het gebruik van stereotypen en de verwijzing naar vooroordelen gebruikelijk zijn bij spotprenten en satire. En dat klopt. Satire van George W. Bush maakte vaak gebruik van het vooroordeel dat hij dom zou zijn. Maar misschien had dat daadwerkelijk ook iets met Bush te maken. Interessant is echter dat het sjofele mannetje, evenals de bovengenoemde spelkaarten, niets te maken heeft met Israël, maar enkel de negatieve stereotypering echoot van De Eeuwige Jood: een propagandistisch verzinsel, geworteld in de eeuwenlange traditie van Europees antisemitisme.
Dat kritiek op Israël soms onterecht verward wordt met antisemitisme is oud nieuws. Maar laten we vooral niet blind zijn voor het feit dat de verwarring andersom evengoed plaatsvindt.

Door Elon Heymans

Rolmodel

Vogue

Dinsdag werd de eerste Nederlandse Vogue-cover gepresenteerd in Conservatorium Hotel te Amsterdam. "Een willekeurige Libelle uit de jaren vijftig met de uitstraling van een natte krant", was één van de reacties die ik hoorde. Vanuit modekringen was er over het algemeen niettemin veel lof voor het project van voormalig Glamour-hoofdredacteur Karin Swerink. In het diepste geheim is er gewerkt aan deze eerste editie, die vandaag in de Bijenkorf als ‘collector’s edition’ te koop is, en vanaf morgen in alle winkels zal liggen.
Nu moet ik toegeven dat de cover (‘kuffer’) inderdaad een hoog retro-gehalte heeft: de in snoepjeskleuren getooide up-and-coming modellen Romee Strijd, Ymre Stiekema en Josefien Rodermans roepen associaties op met vroeg werk van modefotograaf Richard Avedon en zijn Hollandse tijdgenoot Paul Huf. Schattig, een beetje truttig en niet bepaald vernieuwend. Wellicht pleit het voor de redactie dat ze niet voor de makkelijke weg hebben gekozen een gearriveerd Hollands topmodel als Doutzen Kroes of Lara Stone als covermodel te gebruiken, hoewel die laatste waarschijnlijk in staat was geweest deze keurige bedoening iets meer bite te geven.
Desondanks wil ik me nu eens niet aansluiten bij de cynici: laten we Vogue NL een eerlijke kans geven! Het is zo makkelijk om altijd maar te roepen dat Nederland geen modeland is, en de gemiddelde Nederlander het stijlgevoel van een Drentse veenboer nooit is ontstegen. Maar zijn we niet ook het land van Viktor & Rolf, Eric Frenken en Michael van der Ham (die onlangs op de Londense modeweek hoge ogen gooide met zijn voorjaarscollectie)? Karin Swerink mag dan geen Anna dello Russo zijn (de excentrieke editor-in-chief van Vogue Japan), ze heeft dit toch maar mooi van de grond gekregen. Ik geloof in Karin. En ik geloof dat ik, wanneer ik morgen de Nederlandse Vogue opensla, eindelijk eens verrast zal worden met artistieke fotografie, sterke modejournalistiek en interessante interviews.
Ik WIL het geloven.

Door Sanne Rispens

Mail

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar