Wil je als politicus wat bereiken, en heet je geen Nelson, dan kun je maar beter bereid zijn af en toe de klootzak uit te hangen. Kiezers hebben nu eenmaal de gewoonte liever een straatvechter heilig te verklaren, dan een heilige hun stem te gunnen.
De gedoodverfde Republikeinse kandidaat voor de Amerikaanse verkiezingen eind dit jaar, Mitt Romney, liet afgelopen weekend zien hoe ver een beetje politicus bereid is te gaan. In Atlanta vertelde hij een elfjarig kind dat wanneer Obama herkozen zou worden, Iran nucleaire wapens zal kunnen ontwikkelen en dat de wereld dan nooit meer dezelfde zou zijn. Tja, je kunt kinderen toch moeilijk lastigvallen met zoiets als nuance.
Waar had ik zoiets eerder gehoord? De Amerikaanse schrijver David Foster Wallace liep in 2000 namens het tijdschrift Rolling Stone een weekje mee tijdens de campagne van John McCain, die ten koste van establishment-kandidaat George W. Bush de Republikeinse nominatie wilde binnenhalen. Tegen het einde van Wallace' (briljante) verhaal, vertelt hij hoe McCain tijdens een verkiezingsbijeenkomst wordt geconfronteerd met een moeder wier zoontje geïnteresseerd was geraakt in de verkiezingen, en idolaat was van McCain. Het kind had echter de telefoon opgenomen toen campagnemedewerkers van Bush belden. Ze vertelden hem wat voor een achterbakse, immorele man die McCain eigenlijk was, en het kind was zwaar gedesillusioneerd achtergebleven. McCain reageerde volgens DFW superieur: hij maakte zijn excuses. Je zou kunnen zeggen namens de hele politiek. Bush won de verkiezingen.
Ik moest eraan terugdenken toen ik vorige week peinsde over de brave Hendrikverkiezing van de PvdA. De kandidaten lijken stuk voor stuk niet eens bestand tegen het spel in de Nederlandse media, dat maar zelden echt vuil wordt. Jeroen Pauw en Matthijs van Nieuwkerk, en zelfs onze nationale klier Rutger Castricum, ze behoren niet tot dezelfde categorie als Bill O'Reilly en Rush Limbaugh. Maar als je die mediahaantjes niet eens aankunt, wat heb je dan te zoeken in een hok waar Wilders regeert?

Door Jan Postma

"Greed, for lack of a better word, is good" zei greedy corporate executive Gordon Gekko eens. Maar nu niet meer. In een filmpje van de FBI dat afgelopen week verscheen komt de Amerikaanse acteur Michael Douglas terug op de woorden van zijn personage Gordon Gekko. Michael Douglas sprak deze woorden in 1987 (!) als sexy en machtsgeile bankier in de film Wall Street. Douglas roept nu het publiek op om gevallen van marktmisbruik en voorkennis te melden bij de FBI. Greed is dus niet langer good.
Het interessante aan de woorden van Gordon Gekko van destijds is de lading die deze kregen. Regisseur Oliver Stone had met de film een waarschuwing willen geven aan ons, het publiek, en aan al te overmoedige bankiers en andere snelle jongens. Onbewust ging het de geheel andere kant op: de bankjongens zagen de woorden van Gekko als de ideale motivatiespeech om ook veel risico’s te nemen en bakken met geld te verdienen.
Het bijzondere nu aan het FBI-filmpje is dat er enkel geen moreel appèl wordt gedaan op de Gordon Gekko’s of andere zonnekoningen. En terecht – de Vestia’s van deze wereld tonen ons dat een beroep op gezond verstand en gedrag zinloos is. Immers, een zonnekoning als Erik Staal van Vestia die zijn onderneming in de afgrond stort en vervolgens zonder scrupules nog even 3,7 miljoen aan pensioen meeneemt, die komt heus niet tot inkeer door een filmpje van de oude Douglas. Het filmpje bevat echter ook geen spoortje van publieke verontwaardiging om bonussen of ander wangedrag. Terwijl juist het soort lawaaiige verontwaardiging en geschreeuw als 'het is een schande!' het zo goed doen in de media en de politieke arena.

Door Manon Korthals

In de Nederlandse Kunstwereld gebeurt genoeg waar we meer dan kritisch over kunnen zijn. In deze rubriek werden onder meer het Stedelijk Museum, de Raad voor Cultuur en staatssecretaris Halbe Zijlstra dan ook vakkundig gefileerd. Want het is toch ook vaak treurig, beschamend of bekrompen van geest wat er allemaal gebeurt.
Maar vaak is niet altijd. Soms mogen we ook best een trots zijn op de interessante werken van kosmopolitische allure in dit kleine landje. Om eens te beginnen buiten de randstad, namelijk in Tilburg, waar een sterke expositie van Ai Wei Wei opende, de meest besproken kunstenaar van dit moment (en Chinese troetelbeer voor geëngageerde westerlingen). Vanavond, vervolgens, opent in het Amsterdamse Vondelpark Before Sunrise Blues, een werk van de Britse Steve McQueen – in de kunstwereld al bekend sinds hij de Turner Prize won, maar internationaal bewonderd met zijn intrigerende film Hunger en het recentelijk uitgebrachte Shame. Hoewel we natuurlijk vanavond nog maar moeten zien hoe blauw het Vondelpark kleurt, is er alvast een juichstemming dat het Stedelijk Museum (opnieuw gesloten) dit, buiten haar muren, heeft bewerkstelligd. Geen gebouw om in te exposeren? We zetten gewoon voor drie weken een werk van de hipste hedendaags kunstenaar/cineast in de openbare ruimte. Kijk, daar word ik gelukkig van. Net als de achtste aflevering morgen van de vooruitstrevende lezingenserie Facing Forward. Samengesteld door universiteit, tijdschrift, galeries en musea, waardoor er wereldberoemde en iets minder beroemde kunstenaars en theoretici (Rem Koolhaas, Hito Steyerl, Hans Belting) kunnen worden ingevlogen.
Er is reden om behalve kritisch ook optimistisch te zijn. Na de eerste paniek rondom de bezuinigingen, de schok dat we zouden moeten leven in een kunstvijandige samenleving en het geschreeuw dat daarop volgde, lijken deze projecten op een antwoord. Kwaliteit, openbaarheid, doordachtheid. En daar wordt niet alleen kunstmakend en -minnend Nederland blij van, maar ook de rest van het land.

Door Roos Euwe