Asset 14

Die klimaatmars, moet die niet kwaadschiks?

Klimaatmars - moet het niet kwaadschiks?

Marthe van Bronkhorst hield de afgelopen weken de stoel warm van Weerwoord-redacteur Julius Koetsier, die geblesseerd is. Zij vroeg zich af: hoe verhoud je je als jonge schrijver tot de wereld om je heen? Van Bronkhorst onderzoekt haar eigen engagement en dat van anderen. Vandaag het laatste deel van een drieluik.

Ach ja, duizenden tieners spijbelden vorige maand van school, en protesteerden in Den Haag voor een beter klimaatbeleid. Ach ja, ze hadden leuzen als “Wollah, gun toekomst”. En ja, ze gingen na het avontuur met z’n allen naar de McDonald’s. En ja, ze lieten troep achter in de treinen. En ja, ze hadden beter op school kunnen leren over duurzame energie dan een lesdag te missen om te hossen op het Malieveld. Allemaal waar, gelukkig, goddank, je hóórt de Grote Mensen van de samenleving opgelucht zuchten. Moeten we dit serieus nemen?

Welnee, het is maar een hypocriete puberactie.

Toch?

Het klimaatdebat is een generatieconflict geworden.

52% van de jongeren (18-25) vindt “duurzaamheid” belangrijk in hun stemkeuze bij de Tweede Kamerverkiezingen, ten opzichte van 24% van de rest van de stemgerechtigden. In 2017 werd gepolld: als scholieren mochten stemmen, had GroenLinks de Tweede Kamerverkiezingen gewonnen. Maar de bestuurders van het land zijn géén jongeren, de gemiddelde leeftijd in de Tweede Kamer is 46, in de Eerste Kamer is het 61(!). De gemiddelde leeftijd van een Nederlandse CEO? 53. De bestuurders zijn oud.

Het klimaatdebat is een generatieconflict geworden. Jong schopt aan tegen oud. Oud gooit kont tegen de krib. Zolang de kinderen zich misdragen en niet weten hoeveel school, slaap of alcohol goed voor ze is, blijven mama en papa gewoon dikke sigaren opsteken en ze de les lezen.

De huidige jongeren hypocriet noemen is debiel. Laat me je iets vertellen over hypocriete puberacties. Ik was ook een scholierenstaker. En vergeleken met mijn eigen generatie zijn deze jongeren – deze vaak welbespraakte, georganiseerde, goedgeïnformeerde jongeren – rasaltruïsten. Twaalf jaar geleden staakten wij tegen de ophokplicht: de 1040-urennorm die leerlingen dwong in een leslokaal te verblijven, zelfs bij gebrek aan personeel of les, voor een soort verplichte zelfstudie, wegens “40 weken recht op onderwijs”. Mijn school hád niet eens ophokuren, bij ons werd alles keurig omgeroosterd. Maar ook ik skipte een blokuur Nederlands, om naar het Museumplein te fietsen.

Moet het niet kwaadschiks? Een slecht voorbeeld geven, zodat de ouden van dagen in actie komen?

Waarom? Lekker tegenwerken. Het idealistisch vuur had nog lang geen bezit van me genomen, ik was 14 en dwars. Mijn generatie was een stuk egoïstischer dan deze, wij protesteerden voor onszélf. Niet voor de planeet, voor het algemeen belang, of toekomstige kinderen. Niet goedschiks. Wíj waren pas hypocriet en puberaal. Als machtsfiguren iets deden wat we niet wilden, deden we het omgekeerde. Méér uren verplicht in de klas? Dan gingen we dus júist spijbelen. Kregen we onze zin? Welnee. In een generatieconflict bereik je hoogstens het omgekeerde van wat je wilt. De staatssecretaris besloot: de 1040 uren moesten dan maar nóg onzinniger opgevuld met stages, scholen met minder dan 1040 lesuren kregen een dikke boete, de PVV voerde in 2011 de norm opnieuw in.

Jong schopte tegen oud. Oud gooide kont tegen de krib. Actie-reactie.

Zondag 10 maart trekt een klimaatmars naar de Dam, onder de demonstranten zijn veel jongeren. Misschien pakken onze klimaatmarsers het wel helemaal verkeerd aan. Ze willen iets gedaan krijgen van de oude generatie, goedschiks. Ze hopen dat hun goede voorbeeld de bestuurders, CEO’s en politici de ogen zal openen. Maar moet het niet kwaadschiks? Een slecht voorbeeld geven, zodat de ouden van dagen in actie komen? Moeten de jongeren niet gewapend gaan met plastic wikkels en colablikken? Moeten ze niet massaal op vieze scooters en in ouwe auto’s komen? Moeten ze geen ballonnen oplaten, 10.000 flyers rondstrooien, hotdogs verkopen, deo sprayen, waterslangen leegspuiten, giftige verf in de berm dumpen, een spoor van McDonald’s-dozen achterlaten en een vliegtuig inhuren dat onnodige rondjes boven de Dam vliegt met de banner: WAT JE OOK DOET, DOE ALSJEBLIEFT NIETS AAN HET KLIMAAT!

Eens kijken of onze oude bestuurders dan wél het goede voorbeeld geven.

Beeld: StampMedia via Flickr.

Mail

Marthe van Bronkhorst (zij/haar) is schrijver, theatermaker en psycholoog en studeerde aan de VU Amsterdam en Harvard Medical School. Ze schreef voor onder meer Theater Ins Blau, Sonnevanck, Over het IJ festival, Kluger Hans, Meander, De Revisor en werkt aan een roman over duikers bij uitgeverij De Geus.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Pekingeend

Winnaar juryprijs Het Rode Oor: Pekingeend

Twee personen blijven samen achter in de keuken, waar ze tijdens het bereiden van een pekingeend steeds dichter verstrikt raken in het spel van aanrakingen, blikken en opdrachten. Met Pekingeend won Fleur Klemann de juryprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Hondenvoer

Hondenvoer

Een overleden hondje zorgt ervoor dat moeder en dochter in een strijd belanden. Ze willen beiden laten zien wie er meer van het dier gehouden heeft. In dit verhaal van Keet Winter mondt die spanning tussen de twee vrouwen uit in een pijnlijk diner. Lees meer

Stranding

Stranding

'Ze ligt hier als aanklacht / op het land gespuugd / om de noodzaak tot evenwicht / tussen mens en water te benadrukken.' Angelika Geronymaki trekt je met dit gedicht over zelfbeschikking en milieuvervuiling mee, als de aangespoelde zeemeermin in een sleepnet gevuld met platvissen, sardientjes en haringen, en slingert je vanuit het zure zeewater op een strand met grijpgrage mannenhanden. Lees meer

 1

Een luik naar het verleden

De opa van Emma Stomp vertrok vanuit Curaçao naar Nederland. In haar gedichten observeert ze het gemis dat dat met zich meebrengt. 'Koop een wollen muts tegen de regen en kou, bid tweemaal daags voor je examens, denk aan thuis maar niet te veel, weet dat alles uiteindelijk is voorbestemd.' Lees meer

Mijn Apocalypsis Leydenensis 1

Mijn Apocalypsis Leydenensis

In deze gedichten vliegt Joshua Snijders koerend over een postapocalyptisch Leiden, zijn Lays-chipszakjes tijdens een uitstapje in de Melkweg achtergelaten en zwemmen walvissen op wieltjes. 'De vraag is of je voetafdrukken kunt achterlaten wanneer er geen zwaartekracht is.' Lees meer

Water landt zachter

Water landt zachter

Via een staalarbeider en een PVV-stemmer onderzoekt Angelika Geronymaki zichzelf. Kan ze, zonder het doen van aannames, de ander leren kennen? Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer