Asset 14

Museum Vrolik

Een beschimmeld babyhoofdje nog voor je eerste koffie van de dag? Die ervaring vinkte ik af in Museum Vrolik, een puike naam voor een uitspatting vol doormidden gezaagde babyhoofden op sterk water. Ongetwijfeld een zusteronderneming van bergingsbedrijf Vrolik BV, dat met hun felgele takelwagens kettingbotsingen van het asfalt komt schrapen.

In Museum Vrolik stond ik dus nog voor mijn ochtendkoffie oog in oog met een beschimmeld babyhoofdje. Het sterk water waar het baby'tje in dreef (of nou ja dreef, het kleintje was in een middelgrote weckfles gepropt waardoor het hard tegen het glas aan drukte) was vanaf het einde van de 19de eeuw niet meer bijgevuld. Heel langzaam, maar toch tot op een peil ver onder het neusje, was het sterkwatervolume geslonken. Boven dat sterkwaterpeil was alles van de baby zwartgroen geworden. Het hoofdje had daardoor precies de textuur en de kleur van een verse vijg, zoals je die tegenwoordig bij de Albert Heijn kunt kopen, keurig in een plastic schaaltje gelegd. Onder die vijg was het weer gewoon een baby. Of niet helemáál gewoon, want in de collectie van Museum Vrolik is niets helemaal gewoon. Deze baby was namelijk doodgeboren met zijn torso binnenstebuiten.

Hoe?

Doodgeboren, met zijn torso binnenstebuiten. Dat ziet er ongeveer uit als een enorme buikwond waardoorheen alle ingewanden (keurig netjes, dat wel) naar buiten zweven, vredig als een melkwegstelsel. De armpjes en de beentjes waren dan wel weer extreem normaal.

Wie een horrorfilm overweegt te maken (bijvoorbeeld) zou er goed aan doen dit museum eens te bezoeken. En de rest ook, want leerzaam en fascinerend is het zonder meer. En als je dat gaat doen, moet je niet alleen naar de ruimte naast de entree van het ziekenhuis dat zich officieel Museum Vrolik noemt, maar vooral ook naar de kelders van het museum, waar de échte collectie zich bevindt. De volledige collectie is daar namelijk verspreid over eindeloze stellingkasten die tot de metershoge nok zijn volgestouwd met weckpotten vol mensen- en dierenlichaamsdelen. Al het glaswerk is zeer goed afgesloten want je ruikt vrij weinig, terwijl je toch echt langs duizenden en nog eens duizenden extreem dode schepsels (en onderdelen van dode schepsels) loopt.

The water babies door Charles Kingsley. Evolutiebiologen Richard Owen en Thomas Huxley onderzoeken een 'waterbaby'.

Die kelderruimte is trouwens onwaarschijnlijk groot en dat komt, zo liet ik me vertellen, door de Koude Oorlog. Want bij een rampscenario zijn ziekenhuizen natuurlijk onontbeerlijk, dus die moesten onder alle omstandigheden feilloos blijven functioneren. De dreiging was ten tijde van de Koude Oorlog zó groot, dat daar praktisch op ingespeeld werd door het gehele AMC-ziekenhuis in de kelder zoetjes na te bootsen. Of niet eens zoetjes eigenlijk: het ziekenhuis in de Bijlmer heeft een ondergronds gangenstelsel waarin bijna de gehele capaciteit van het bovengrondse ziekenhuis weerspiegeld is.

En nu is dat dus de plek voor aangeboren afwijkingen op sterk water. Hersenen met opgespoten bloedvaten, bijvoorbeeld. Of skeletten, waarop de verwoestende effecten van syfilis zich uiterst gedetailleerd aftekenen. Met was geïnjecteerde lichaamsdelen, netjes afgewerkt met wat schellak. Ik noem een hart, ik noem een piemel (piemellakker was dus ooit een beroep!).

Een etage hoger, weer op de begane grond, haal je dan voor één euro vijfenzeventig een zeer matige koffie verkeerd uit de automaat.

Mail

Laura van der Haar is archeoloog en schrijver.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Pekingeend

Winnaar juryprijs Het Rode Oor: Pekingeend

Twee personen blijven samen achter in de keuken, waar ze tijdens het bereiden van een pekingeend steeds dichter verstrikt raken in het spel van aanrakingen, blikken en opdrachten. Met Pekingeend won Fleur Klemann de juryprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

De dood van Giorgio Armani sluit een hoofdstuk in de mode, maar zegt ook veel over de toekomst van onze kleding. In deze column legt Loïs Blank uit hoe Big Fashion steeds meer terrein weet te winnen in onze kledingkasten. Lees meer

Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Altijd aanwezig, maar niet gewenst: Marthe van Bronkhorts rouw reist met haar mee. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer

Hondenvoer

Een overleden hondje zorgt ervoor dat moeder en dochter in een strijd belanden. Ze willen beiden laten zien wie er meer van het dier gehouden heeft. In dit verhaal van Keet Winter mondt die spanning tussen de twee vrouwen uit in een pijnlijk diner. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer