Asset 14

Enge oom Leon

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week zes commentaren van onze redacteuren, in woord en beeld.

Commentaar

Pro-life

Een zeventien weken zwangere vrouw meldt zich bij het ziekenhuis met ernstige pijn: er blijkt sprake van een miskraam. Haar verzoek om een abortus wordt geweigerd. Na twee dagen overlijdt de foetus, de vrouw sterft een aantal dagen later aan bloedvergiftiging als gevolg van de miskraam.

Deze gebeurtenis speelde zich niet af in Verweggistan of in een diep grauw verleden, het gebeurde vorige maand in Ierland. In het streng katholieke land is abortus, om welke reden dan ook, bij de grondwet verboden. Toen in 1992 een veertienjarig meisje met zelfmoord dreigde nadat ze haar zwangerschap (het gevolg van een verkrachting) niet in Engeland mocht laten afbreken, bepaalde het Ierse Hooggerechtshof dat de abortus moest worden toegestaan omdat het leven van de vrouw gevaar liep. Elke regering sindsdien heeft het nagelaten deze uitspraak om te zetten in wetgeving.

Deze zaak laat meerdere dingen zien: hoe de katholieke kerk Ierland nog altijd in zijn greep houdt, hoe politiek gewin boven het beschermen van mensenrechten gaat, maar bovenal hoe het leven van een vrouw ondergeschikt is aan dat van een foetus. Nu die ondergeschiktheid tot een dode heeft geleid, is het abortusdebat in Ierland weer opgelaaid. Het afgelopen weekend gingen duizenden mensen in Dublin de straat op om te protesteren tegen een wet die in strijd is met de menselijke waardigheid. Ze eisten regelgeving die vrouwen hun eigen keuzes laat maken over hun leven. Dat is wat het betekent om pro-life te zijn.

Door Anne Elshof

Ver weg

Shevchenko’s tand

De Oekraïense feministe Inna Shevchenko verloor zondag in Parijs een tand nadat zij getooid met een nonnenkap en met ontblote borsten een tegen het homohuwelijk demonstrerend gezelschap tegemoet trad. Zij werd vergezeld door haar identiek geklede collega’s van de feministengroepering Femen. De dames werden opgedreven, hardhandig met hun gezicht op motorkappen van auto’s geduwd, geslagen en geschopt door de conservatievelingen die op hun beurt werden opgejut door een losgeslagen priester. “Laat zien wat voor mannen jullie zijn,” gilde deze. De rechtse, katholieke organisatie Civitas had de 70.000 demonstranten in Parijs ook al opgeroepen om met simplistische leuzen als “Koppel=1 man plus 1 vrouw” te komen wapperen. Een beetje vechten kon er dus ook wel bij.
Aanleiding voor de demonstratie, waaraan landelijk naar schatting 100.000 mensen meededen, was het wetsvoorstel van president Hollande dat huwelijk en adoptie voor homokoppels moet openstellen. De demonstranten vinden dat een gevaarlijk voorstel en springen in de bres voor het kind, dat volgens de natuur hoort op te groeien met één vader en één moeder.
Shevchenko betreurde het verlies van haar tand allerminst. Hoewel ze niet had verwacht zo plotseling te worden aangevallen, meende ze tegenover Le Parisien van tevoren te beseffen dat de halvegare demonstranten licht ontvlambaar zouden zijn. “Nu weet iedereen dat,” verklaarde ze. Haar naaktheid, de leus Fuck church rond haar tepels, in contrast met het geweld dat het uitlokte bij de demonstranten, was afgelopen zaterdag het intellectuele hoogtepunt in Parijs. Dat is toch wel een tandje waard.

Door Thomas Rietstra

Nieuws in Beeld

"Wereld vergaat niet op 21-12-12"

Illustratie: Gemma Pauwels

Machtige Media

Enge oom Leon

Ik was ooit fan van Leon de Winter. Van de schrijver van Kaplan, een roman die ik op elfjarige leeftijd uit de boekenkast van mijn vader viste. Ik las het vier keer en leerde over liefde, seks, overspel, strubbelingen met een Joodse afkomst en het schrijverschap. Het boek, en die knappe donkerharige schrijver op de achterflap, veroverden een plek in mijn hart.
Het bleek kalverliefde: na de opvolger Hoffman’s Honger (1990) scheidden onze wegen. Ik ging naar de middelbare school en werd punk, De Winter trouwde met Jessica Durlacher en verhuisde naar Amerika. Na een decennium afwezigheid was hij er opeens weer: met een eigen website waarop hij regelmatig planken missloeg op politiek gebied, met een ridicuul klinkend plan voor een crowdsourced roman, in een gênant interview waarin 'het beroemde schrijversechtpaar' pagina na pagina doorzeverde over of ze nu liever in L.A. of in Bloemendaal woonden. Ik begon me te schamen. Leon de Winter werd die oom die je geen kus meer wil geven op familiebijeenkomsten.
Afgelopen zomer verdedigde De Winter "buitenschoolse vechter" Badr Hari in een reeks columns, interviews en opiniestukken. De "charmante kickbokser" zou een "parel voor de samenleving" zijn, wiens enige misdaad zijn charme is. En die gebroken botten? Eigen schuld dikke bult van de slachtoffers, de "provocerende machomannetjes". De beste vorm van eerherstel: niets minder dan een eigen roman, uiteraard door hem geschreven. Rare maar lieve oom Leon lijkt nu enge, raaskallende oom Leon te zijn geworden.
Grote schrijvers slagen erin de wereld naar hun hand te zetten, maar doen dat op papier. De Winter poogt dat daarbuiten te doen en verliest daarbij de realiteit uit het oog.

Door Miriam van Ommeren

Ver weg

De Belgische balans

Op de dag dat Bart de Wever werd gekozen als burgemeester, verhuisde ik naar Antwerpen. Ik trof een verontwaardigde stad en twee Vlaamse huisgenoten verslagen aan de keukentafel. Waar zij hun stad niet in de verkiezingsuitslag herkenden, kleurde voor de Vlaamse nationalist De Wever de stad glanzend geel en zwart. "Antwerpen is van iedereen, maar vanavond toch vooral van ons." Maar De Wever wil niet alleen Antwerpen, zeker is dat hij liefst direct doorstoomt naar Brussel en confederale hervormingen doorvoert (op z'n Hollands: België in tweeën hakken).
Toen de tranen van aftredend burgemeester Patrick Janssens waren gedroogd en alle stemmen geteld, moest de keuze van dit stemplichtige volk worden geaccepteerd. Maar dat is nog behoorlijk lastig, zeker als je ziet wat er in Brussel gebeurt. Terwijl in Nederland twee vlotte mannen razendsnel een regeerakkoord in elkaar timmerden, niet gehinderd door al te veel principes, beleeft de nationale Belgische politiek haar zoveelste impasse. Na 's werelds langste kabinetsformatie ooit, blijft de zes (!) partijen tellende coalitie nu steken bij de begroting. Politiek bedrijven lijkt me balanceren tussen pragmatisch en principieel zijn en zorgen dat er geen gat valt waar politici als Bart de Wever in kunnen springen.
Commentators waarschuwen al dat De Wever, die de nauwe banden tussen de Antwerpse partijen inmiddels heeft weten los te wrikken, profiteert van de Brusselse impasse. Hoe langduriger die impasse, hoe meer argumenten voor zijn stelling dat een federaal Belgisch bestuur hopeloos is en dat de Vlamingen beter af zijn zonder de Walen (vooral in die volgorde). Elio di Rupo vermeed vorige maand nog enig verband tussen de gemeenteverkiezing en de landelijke in 2014, maar heeft hopelijk binnenkort toch een antwoord klaar.

Door Roos Euwe

Ver weg

Hamas suppress the peoples

Twee jaar geleden ging ik mee met een reis voor jonge journalisten naar het Heilige Land. We bezochten onder andere Sderot, een dorpje vlakbij Gaza. Daar werden we rondgeleid door een treurig kijkende jongeman die ons de grote verzameling van (vaak amateuristische) raketten liet zien en vertelde dat elke bushalte tegelijk een bommenschuilplaats is. De holle gekleurde slang op de kinderspeelplaats bleek van gewapend beton te zijn. Er was niemand op straat.
Het veelbesproken gebied zelf kwamen we niet in, maar we bezochten wel de grenspost. Er zouden daar 30.000 mensen per dag doorheen moeten kunnen, maar het waren er eerder 300. De commandant genaamd Schlomo (type Tony Soprano) werd tijdens zijn rondleiding zo boos in zijn gebrekkige Engels dat het komisch was. "The Palestians don't cross border. People ask me: 'Why, Schlomo? Why?'" Hij sloeg hard met zijn vlakke hand tegen de muur. "I tell you why! Hamas suppress the peoples! They want no peace!"
We mochten ook even bij de grensovergang kijken. Daar was inderdaad bijna niemand. Schlomo stelde een nette, goed Engels sprekende Palestijn aan ons voor, met een brilletje en een tas van het merk Dream. Hij prees de Israëli en liet zich door Schlomo op zijn schouder slaan. Onze groep reageerde verontwaardigd; dit zou niet de eerste keer zijn dat we openlijk bedrogen werden met propaganda-toneel.
Even verderop maakte een Palestijns gezin de overgang. Ze waren bang om te praten, maar de vrouw wilde wel kwijt dat ze normaal een uur moesten wachten in de zon en nu opeens in tien minuten konden doorlopen. Hun kinderen drukten verlegen hun gezichten in hun handjes. Een eveneens overstekende fotograaf van the New York Times zei: "Mensen worden aan beide kanten van de grens tegengehouden. Het volk wordt door twee regeringen onderdrukt.”
Het gezin was inmiddels door de controle heen en ging op weg naar huis. Hun verlegen zoontje draaide zich nog even om en zwaaide naar ons met de onhandige bewegingen van een kleuter.

Door Rutger Lemm

Mail

Redactie

Gemma Pauwels is freelance illustrator en woont in Amsterdam.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Schroot voor de kunstkenner 1

Schroot voor de kunstkenner

Wat doet een beschilderd stuk schroot in het Stedelijk? Waarom ruikt het er opeens chemisch en zoet tegelijk? Het is het werk van Selma Selman, die opnieuw definieert wat kunst is en mag zijn. Ivana Kalaš is onder de indruk – en heroverweegt haar eigen positie. Zoetig en naar ijzer – dat aroma komt op... Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

Bestel de bundel ‘Ik wil, wil jij ook!’

Op zoek naar een intiem, verzachtend en verzettend cadeau? Voor maar €10 bestel je de bundel ‘Ik wil, wil jij ook?’, een voorstel voor een nieuwe taal om over seksualiteit te spreken. Met ploeterende brieven en prikkelende beelden. Alleen te bestellen vóór het einde van dit jaar en zolang de voorraad strekt!

Bestel nu