Asset 14

Requiem voor de videotheek

Requiem voor de videotheek

Niemand had mij iets verteld. Ik liep naar de Primera om rode pennen te kopen; als docent zonder etui moet ik om de week die wandeling maken. Onderweg passeerde ik de bakker, de viswinkel, de Turkse kapper, en de videotheek. Bij laatstgenoemde werden mijn zolen afgeremd door een veranderd beeld. Achter de etalage hingen grote gele vellen papier. ‘Totale opheffingsuitverkoop! Alles moet weg! Drie films voor een tientje!’ schreeuwden de letters. Normaal ben ik geneigd om dat soort boodschappen te negeren. Voor je het weet kom je thuis met een complete winkel onder je arm en geen rode pen op zak. Maar in dit geval riep een morele plicht vanuit het diepst van mijn maag dat ik de videotheek binnen moest stappen.

Er was een tijd, nog niet eens zo heel erg lang geleden, dat ik zeker eens per week door deze zaak doolde om mijn filmbehoefte te kunnen bevredigen. Maar in de afgelopen paar jaar leefde ik steeds meer in de veronderstelling dat het internet de ultieme videotheek was en ik de fysieke evenknie niet meer nodig had. Illegaal downloaden is immers gratis, je hoeft er de deur niet voor uit en alle titels zijn voorradig. Bepaalde risico’s neem je daarbij voor lief. Al blijft het frustrerend om dagenlang de status van een trage torrent te checken, en als je je dan eindelijk hebt geïnstalleerd voor een portie cinematografisch genot te moeten constateren dat je de nieuwe Coen Brothers in het Swahili op je harde schijf hebt staan.

Toch waren dat soort ongemakken niet de reden dat ik de laatste tijd steeds vaker met de gedachte speelde om mijn oude gewoonte weer op te pakken en de verwaterde vriendschap tussen mij en mijn videotheek nieuw leven in te blazen. Het was vooral het ritueel dat ik miste. Besluiteloos de zijkanten van de hoesjes scannen, titels oppakken en weer terugleggen, bedenken of ik nou eigenlijk meer in de stemming was voor flauwe humor, afgerukte ledematen, of existentiële dialogen, en fluitend huiswaarts keren met twee of drie dvd’tjes en een bak ijs of zak popcorn in mijn tas voor een avondje uitgestrekt op de bank. De voorpret was het ware geluk.

Voor het eind van het jaar zijn alle videotheken in de stad vertrokken

Met elk filmbestand dat zich naar mijn computer laadde, bleef mijn heimwee naar vroegere tijden groeien. Maar ik bleef de videotheek harteloos passeren. Tot de gele papieren mij met hun verwijtende kreten vertelden dat het te laat was, onherroepelijk te laat. Omdat ik de videotheek de rug had toegekeerd, zonder ook maar ooit fatsoenlijk afscheid te nemen, ging die vriend die mij nooit iets had aangedaan nu weg om nooit meer terug te keren. Het minste wat ik kon doen was een stapeltje dvd’s afrekenen, maar het voelde als een huichelachtige aflaat.

De videotheekman begreep mijn tegenstrijdige emoties wel. Hij leek zich bij het noodlot te hebben neergelegd. "Je hoeft helemaal geen sorry te zeggen hoor", zei hij vanachter de meterhoge stapel die ik op de toonbank had gezet, terwijl hij mij een zakdoek probeerde aan te reiken. "Ik download zelf ook. Dat is de moderniteit. Voor het eind van het jaar zijn alle videotheken in de stad vertrokken." Ik slikte. Waarom was niet elke pasjeshouder opgebeld, met de vriendelijk maar dwingend gestelde vraag waar wij ooit zo trouwe klanten toch waren gebleven? Ik zou toch niet de enige zijn die open stond om zich te laten overhalen tot een terugkeer naar de goede ouwe tijd? Zouden er op z’n minst in de eerste dagbladen van 2012 'in memoria' worden geplaatst aan een tijdperk dat nu voorgoed achter ons lag? Of zouden we net doen alsof dat tijdperk nooit bestaan had? Omdat de wereld toch altijd verandert, omdat die dingen nu eenmaal zo gaan, omdat het gewoon niet belangrijk is?

Laten we de videotheek nooit vergeten. Laten we haar eren in onze herinneringen, in gesprekken en in literatuur. De videotheek was een unieke plek en elke videotheek was weer anders. Er was de bij-gebrek-aan-beter-videotheek, de hier-kan-je-niet-onbeschimpt-een-lekkere-slechte-film-huren-videotheek, de je-moet-hier-een-Engelstalige-titel-langzaam-spellen-videotheek, de je-wordt-hier-ongevraagd-getrakteerd-op-hoorcolleges-over-de-paradoxen-van-tijdreizen-videotheek, de ze-verkopen-hier-vast-vuurwapens-onder-de-toonbank-videotheek, en ga zo maar door. Het waren kleine werelden waar zich van alles afspeelde, werelden waar je geuren rook en stemmen hoorde, werelden waar je verrast kon worden en geïrriteerd kon raken en waar je nooit te lang wilde blijven hangen, maar steeds weer naar terugkeerde. Al die werelden (videotheken, boekwinkels, platenzaken) verdwijnen en wat resteert is de onuitputtelijkheid en eenzaamheid van een wereldwijd web in je woonkamer. Is dat web de wereld zelf, of speelde het ware leven zich nu juist af tussen de mensen?

Ik wil niet verbitterd raken door nostalgie, maar weiger dat wat ooit was onopgemerkt te laten gaan.

Beeld: Irene Wiersma

Mail

Kasper van Royen is Hard//hoofd-redactielid, is naast vader ook filosoof, ex-docent, ex-dichter, ex-echtgenoot, popfetisjist en postbode.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Zeker weten dat hij een super goede vader wordt

Zeker weten dat hij een supergoede vader wordt

Eva wil blij zijn voor haar vriend, die na een halfjaar weer van zich liet horen, maar merkt dat het haar moeite kost. Lees meer

Ondraaglijk gewicht

Ondraaglijk gewicht

Een opmerking van een kennis activeert bij Aisha een stroom van onzekere gedachten. Waarom wordt ons zelfbeeld zo beïnvloed door externe standaarden? Lees meer

Wegwerpliefde

Wegwerpliefde

Liefde overwint niet alles, en zeker niet het kapitalisme, merkt Marthe van Bronkhorst. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 7

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel vier. Lees meer

Une Belle Histoire

Une Belle Histoire

Als Aisha haar moeder vertelt over haar vakantieplannen in Bretagne reageert ze nuchter. ‘Dan kun je gelijk wel tante Ans uitstrooien’. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 6

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel drie. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen 3

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel twee. Lees meer

Zomercolumn: Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

Tussen swipes en onverwachte ontmoetingen

In een zinderende zomerhitte deelt Stefanie Gordin, in een reeks van vier columns, haar persoonlijke gedachten en ervaringen over liefde, identiteit en kwetsbaarheid. Dit is deel een. Lees meer

Zeggen dat ik schrijver ben

Zeggen dat ik schrijver ben

Voorafgaand aan een netwerkevenement besluit Eva dat het maar eens afgelopen moet zijn met haar heimelijke schrijverschap. Lees meer

Geesten uit mijn datingverleden

Geesten uit mijn datingverleden

In de digitale wereld komt Aisha haar ex-dates nog regelmatig tegen. Ze posten sportschoolselfies, krijgen een puppy, of een baby. Hoe zou het zijn als ze met hen samen was gebleven? Lees meer

‘Sexy, dat beenhaar’

‘Sexy, dat beenhaar’

Ongeschoren vrouwenbenen zijn voor sommige mannen 'een dingetje'. Maar Eva is wel klaar met al dat gedoe, en in het café waar ze zit blijkt ze daarin niet de enige. Lees meer

Mijn roodbewangde gezicht 2

Mijn roodbewangde gezicht

Het bekijken van jeugdfoto's dwingt Eva te reflecteren op één van haar onbewuste mechanismen: blozen. Lees meer

:De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

Sinds vorig jaar voelt Aisha soms de behoefte om zand te eten. Ze gaat op zoek naar waar dit vandaan komt en hoe cultureel bepaald is wat we eetbaar vinden. ‘Is mijn zandbegeerte niet gewoon een hunkering naar verbinding naar iets dat ik ergens ben kwijtgeraakt?’ Lees meer

Mannen die over zichzelf praten

Mannen die over zichzelf praten

Na een aantal dates met een op zich interessante man twijfelt Eva of ze nog wel een keer met hem moet afspreken. Het probleem: hij praat te veel over zichzelf. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer