Asset 14

De aftrap

Penaltygids (I): De aftrap

Het voetbalseizoen nadert de ontknoping; de spanning bereikt vandaag een hoogtepunt. Sportpsycholoog in spe Vincent Siderius schrijft de komende weken aan een penaltygids. Hierin gaat hij in op de mentale aspecten van het nemen van een strafschop, opdat we allemaal leren presteren onder enorme druk. Dit is deel I.

Het leek een futiele exercitie. De laatste wedstrijd van het tweeluik in de halve finale van de Champions League kon haast schriftelijk worden afgedaan. Real Madrid had in eigen huis met 3-0 gewonnen van stadsgenoot Atlético Madrid. De kans dat een team met de kwaliteiten van Real Madrid de overwinning nog uit handen gaat geven is nagenoeg nihil. Alleen een klein wonder kan Atlético nog redden.

Atlético Madrid scoort een vroege goal en krijgt gelijk daarna ook nog een penalty. Binnen een kwartier kan het vanzelfsprekende air van de tegenstander omslaan naar onverwachte zenuwen. Antoine Griezmann gaat achter de bal staan. Hij kan het gedroomde scenario werkelijkheid maken. Griezmann neemt een aanloop, zet zijn rechterbeen naast de bal neer en glijdt half weg. Hierdoor schiet hij de bal tegen zijn eigen voet aan, waardoor die een hele vreemde spin meekrijgt. Hij scoort. De bal caramboleert met een gelukje over de hand van de keeper heen, en het staat 2-0.

Griezmann komt hier ongelooflijk goed weg, want in principe faalt hij. Ten eerste omdat de penalty helemaal niet goedgekeurd had mogen worden: de Franse voetballer raakt de bal twee keer en dat is tegen de regels. Ten tweede — en dit is veel belangrijker — omdat de uitvoering van zijn penalty in geen velden of wegen overeenkomt met wat hij voor ogen had. De wereld zal het anders zien. De bal ging er toch in? Maar een slecht proces is niet heilig omdat de uitkomst toevallig goed is. Dat is alsof iemand die de loterij heeft gewonnen tegen je zegt dat je meteen al je spaargeld moet opnemen en staatsloten moet kopen, omdat dat dé manier is om snel rijk te worden.

Ervaren druk zorgt ervoor dat je zelfbewustzijn groeit en je angstniveau omhoog gaat, waardoor je uiteindelijk zou kunnen ‘choken’

Je zou van Antoine Griezmann mogen verwachten dat hij een penalty kan nemen zonder over zijn eigen voeten te struikelen. Hij werd in 2016 immers genomineerd als beste voetballer van de wereld (samen met Cristiano Ronaldo en Lionel Messi). Het verschil tussen een penalty tijdens de training en een penalty op een cruciaal moment is de immense druk die de speler ervaart. Ervaren druk zorgt ervoor dat je zelfbewustzijn groeit en je angstniveau omhoog gaat, waardoor je uiteindelijk zou kunnen ‘choken’. Dit betekent simpelweg dat je slechter presteert dan van je verwacht wordt op basis van jouw vaardigheden, zoals een van de beste voetballers van de wereld die struikelt op het moment dat het ertoe doet.

‘Toeval’ zullen sommige mensen zeggen. Maar het is wel erg ‘toevallig’ dat zo’n simpele handeling vaak mislukt op het moment dat er veel druk op een voetballer staat. Betekent dat dan dat spelers die dag in dag uit trainen niet over de vaardigheden beschikken om een penalty in te schieten? Natuurlijk niet. Er doet zich hier anders voor, maar wat?

Wat gebeurt er allemaal met een speler wanneer hij achter de bal gaat staan onder toeziend oog van duizenden toeschouwers? Wat gebeurt er precies tijdens het choken? Waar gaat de aandacht van de speler op zo’n moment naartoe? En misschien het belangrijkste: hoe kan het falen vanaf elf meter voorkomen worden? In de komende weken zal ik de mentale kant van het nemen van een penalty belichten. Het mooie is dat alle mentale aspecten die belangrijk zijn voor profvoetballers van het niveau Griezmann ook gelden voor jou en mij als we onze eigen sport beoefenen op ons eigen niveau. Aan de hand van een analyse van de penalty kan je de komende weken dus leren om beter om te gaan met druk op doorslaggevende momenten. Zodat je niet — letterlijk of figuurlijk — op je plaat gaat als iedereen jou aanstaart.

Mail

Vincent Siderius is prestatiepsycholoog en helpt sporters door te kijken wat ze nodig hebben om op het juiste moment al hun vaardigheden ten volste te benutten.

Nastia Cistakova is een illustrator. Ze is boos op de wereld dus probeert ze met een hoge dosis humor, absurditeit en brutale uitspraken mensen wat langer stil te laten staan bij diverse onderwerpen. Haar hart gaat sneller kloppen van t-shirtteksten, mensen in scootmobielen, knalblauw en de ‘shhh-oorlog’ in de stiltecoupé.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Roku City/heterotopie/spiegels

Roku City/heterotopie/spiegels

Alles wat je moet weten is: Roku is een streamingdienst die in de VS ontstaan is. In 2017 bracht Roku een screen saver uit, die je zag als je niets aan het kijken was op hun service. Zoals de stuiterende DVD-screen saver van vroeger. Roku City noemden Roku de plaats die je zag in de... Lees meer

De sofaconstante

De sofaconstante

Uschi Cop schreef een claustrofobische verhalenbundel over zes levens die getekend zijn door een verlangen naar zingeving. De sofaconstante is een voorpublicatie van een van die verhalen uit haar bundel 'Zwaktebod'. Lees meer

Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik toch een mannenhater?’ 6

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik dan toch een mannenhater?’

Puck Lingbeek's vader stelt dat haar boosheid richting mannen haar interpretaties van kunst beïnvloedt. Puck is het daar niet mee eens, maar het zet het haar wel aan het denken. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Voesten

Voesten

"Misschien is dat man zijn hier: hetzelfde bewegen als de anderen." Voesten van Werner de Valk is een kort verhaal over een eiland met een duistere traditie en over het moeten bewijzen van mannelijkheid. Lees meer

Muze

Muze

Loren Snel schreef een roman over hoe samen te zijn met een ander en intussen trouw te blijven aan jezelf. Haar debuut verschijnt 25 oktober bij uitgeverij Prometheus. Hier lees je een voorpublicatie. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Jari

Jari

Dave Boomkens schreef een verhaal over troosteloosheid, onmacht en opgroeien. Over hoe je in een treurig flatgebouw, tussen de nieuwsprogrammering en sportwedstrijden door, een vriend kunt vinden en verliezen. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Geef de dag een naam

Geef de dag een naam

Op een hete zomerdag wordt Felipe zwetend wakker. Deze dag, die heet en broeierig is, brengt hem uit evenwicht, tot hij uiteindelijk doet wat hij gezworen had nooit te doen: hij begint te drinken. Een fragment uit de afstudeernovelle van Tiemen Hageman over het verleden proberen los te laten, het leven ruimte geven en adolescent worden. Lees meer

Aaah, het launchfeest!

Aaah, het launchfeest!

Na de lancering van ons derde papieren tijdschrift willen we onze lezers, schrijvers en makers graag uitnodigen om dit grote succes samen met Hard//hoofd te vieren op 26 oktober in Amsterdam. Lees meer

Tussen de randen van een aquarium

Tussen de randen van een aquarium

Wie ben je als je alles kunt zijn? In het fragmentarische afstudeerwerk van Ettie Edens veranderen mensen onder andere in een hoopje, een steen, een natuurkundedocent, water, iemand die limonade drinkt en een lantaarnpaal. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer