“Niet alle moslims zijn terrorist, maar alle terroristen zijn wel moslim.” Het lijkt alweer een eeuwigheid geleden dat je dit soort opmerkingen met enige regelmaat – en met een toon van “je mag het eigenlijk niet zeggen en het is misschien een beetje overdreven maar er zit een kern van waarheid in” – voorbij hoorde komen. Ik dacht er vorige week aan toen de volgende woorden ineens mijn hoofd binnendrongen: “Niet alle VVD'ers zijn corrupte bestuurders, maar alle corrupte bestuurders zijn wel VVD'er.” Het is natuurlijk onzin: corruptie vind je overal en altijd, maar zo'n onderbuik is toch een wonderlijk iets.
Dat de afgelopen tien jaar in het teken stonden van een discussie over identiteit, ingegeven door almaar voortschrijdende globalisering, is al vaak opgemerkt. Toen de stroom valsspelers – lokale potentaten, vriendjesrechters, oplichters, struikelende media-advocaten, epospuiters, wetenschapsfraudeurs, regelbuigers en -ontduikers – de afgelopen weken allengs aanzwol, was mijn eerste gedachte dat na een heel decennium vreemdeling-bashen we dat tijdverdrijf zat zijn geworden, en onze aandacht hebben verlegd naar (vermeende) free riders en 'parasieten'. Noem die beweging de Wilders-shuffle – naar de man die dit soort tendensen haarfijn aanvoelt en zelf zijn aandacht naar “Europa” verlegde. Er is wat mij betreft weinig op tegen wanneer een maatschappij duidelijk maakt wat wel en niet wordt getolereerd, maar opmerkelijk is de woedende zelfgenoegzaamheid waarmee sommigen aan de schandpaal worden genageld wel.
Maar misschien is deze interpretatie te cynisch en is er ook een hoopvollere uitleg mogelijk. Bijvoorbeeld dat, nu de onzekerheid niet langer onze gedeelde identiteit betreft maar ook onze financiële bestaanszekerheid, onze blik scherper wordt en we duidelijker beginnen te zien welke praktijken een gemeenschap werkelijk ondergraven. Zou het kunnen zijn dat die andere gevleugelde uitspraak van het vorige decennium, “regels zijn regels”, ineens een positieve bijklank gaat krijgen?

Door Jan Postma

Youtube is geweldig, vanwege het gebrek aan context en de onvoorspelbaarheid. Ik houd ervan dat een 5 seconden durend filmpje van een eekhoornachtig dier door 37 miljoen mensen bekeken kan worden. Of dat een mal dansje van een Zuid-Koreaan "officieel" wordt uitgeroepen tot meest bekeken (vandaag 600 miljoen) Youtube filmpje ooit. Reactievideo's op Gangnam Style circuleerden razendsnel over het web, net als vele odes en parodieën, vooral in de westerse blogosphere.
Zo was er laatst ook het filmpje van een andere Aziaat die het in het Westen goed doet. Kunstenaar, blogger en activist Ai Wei Wei plaatste drie dagen geleden zijn Gangnam Style op Youtube. Verbaasd keek ik naar de Chinees, dansend in zijn tuin, in een roze T-shirt en zwaaiend met een stel handboeien. Wat wil hij hiermee?
Een beetje research laat zien dat de Chinese titel van Ai's filmpje, cào nǐ mā (草泥马) Grass Mud Horse betekent, ofwel Gras Modder Paard. Dit blijkt een soort lama, bedacht door Chinese bloggers als symbool voor de strijd tegen internetcensuur. In het Chinees, een taal waarin de intonatie de betekenis van een woord kan doen veranderen, klinkt ciao ni ma vrijwel gelijk aan "neuk je moeder". Het fictieve leven van het Gras Modder Paard en diens vijand de rivierkrab wordt al sinds 2009 over het internet verspreid, compleet met natuurdocumentaires en kinderliedjes.
Goed, na twee uur zwerven over het net ben ik heel wat verwijzingen wijzer. Terug naar de dansende Ai Wei Wei. China-blogger Anthony Tao schreef dat juist Ai Wei Wei de kracht van de parodie begrijpt. Maar met dit dansje, via een kanaal waar Chinezen geen toegang toe hebben, lijkt hij vooral zichzelf en zijn westerse vrienden te vermaken. Daar voeg ik als teleurgestelde westerse vriend aan toe: meestal is Youtube geweldig, maar voor nuance en context niet de juiste plek. Nu verschilt Ai's filmpje niet van de eekhoorn. Jammer.

Door Roos Euwe

De eerste waarschuwingen omtrent 'Frankenstorm' Sandy waren nog niet afgegeven of de speculaties over het effect van de orkaan op de Amerikaanse verkiezingen stonden al online. En nu het stormfront dreigend nadert (Amerika is groot), struikelen de media over elkaar heen om alle nog niet gemaakte associaties met de verkiezingen te lozen. In dit poll-crazy land, waar men in iedere scheet een verandering op de algemene opinie in de Swing States denkt te zien, is de overweldigende omvang van Sandy koren op de mediamolen. Vooral Obama blijkt interessant: verliest hij momentum nu het vroege stemmen in een aantal (Swing) states tijdelijk is stopgezet, of is hij de leider die in nood zijn spierballen laat zien? Sommige nieuwssites menen een lijst met vijf deur-intrappers te moeten publiceren waarom Obama wel/niet zal winnen. Overigens doet ook onze NRC rustig aan dit lege gehype mee. Potentiële rampscenario's verkopen goed.
In een land dat geregeld geteisterd wordt door zwaar weer, zijn de mensen gemakkelijk aanspreekbaar in de zorg om hun hebben en houden. De Amerikaanse media spelen hier handig op in en de superstorm is een welkom lapmiddel. Inhoudelijk valt er immers, sinds het laatste presidentiële debat, weinig nieuws te melden. Sandy daarentegen trekt bezoekers automatisch naar de vele media-uitingen, waar het extreme weer als ultieme politieke lakmoesproef wordt voorgesteld.
De échte proef komt echter pas over een week, wanneer de kiezers naar hun al dan niet door de storm gehavende stembussen trekken. Wie er als winnaar uit de bus komt zal dan pas blijken. Want wat kunnen we nu écht zeggen over de verkiezingen, behalve dat de heren kandidaten spannend gelijk opgaan. Iedere daarop toegevoegde speculatie creëert, heel windbuilerig, niets méér dan een storm in een glas water. En er is niets zo veranderlijk als het weer, behalve misschien... de politiek.

Door Esther Wertwijn

Het leven van Bram Moszkowicz neemt Shakespeariaanse vormen aan: zo heb je alles, zo heb je niks. De vraag ‘Waaraan is de beste man ten onder gegaan?’ zou een goed startpunt kunnen zijn voor het scenario van dit toneelstuk. Het antwoord geeft meteen de kern van het plot weer: zijn tomeloze ambitie heeft hem de kop gekost. Daar krijg je de mensen wel mee naar het theater.
De romantische verhaallijn: vrouwen verslond Bram bij de vleet. Elke week at hij, getrouwd of niet, met schone blommen in bekende restaurants. Het woord ‘vreemdgaan’ kwam in zijn vocabulaire niet voor, maîtresses en buitenvrouwen wel: en daar deed hij vooral niet geheimzinnig over. En toen kwam Eva: een slimme en bloedgeile presentatrice van de serieuzere journalistiek. Samen waren ze gelukkig en succesvol. Maar Eva zag de bui op tijd hangen: vlak voor de vrije val van Bram koos ze voor zichzelf en haar carrière. Bye bye Boobies.
De verhaallijn die het toneelstuk wat schwung geeft, is de relatie met Bram zijn ex-cliënt, boef Willem Holleeder. Die samenwerking heeft in ieder geval bijgedragen aan wat nu het einde lijkt te zijn van de advocaat Moszkowicz. En terwijl Bram, de zogenaamde verdediger van het recht, alles uit zijn handen ziet glippen, gaat de ware schurk Willem fluitend door het leven.
En tenslotte het ultieme tragische element: de vader. Het was Bram allemaal te doen om erkenning van Moszkowicz senior, hem trots te kunnen maken, zijn successen te evenaren. Maar zijn vader, ook niet vrij van kritiek op de uitoefening van zijn vak, opereerde in een andere tijd, zonder RTL Boulevard en zonder nu.nl. Bram waande zich onschendbaar en ving daarbij teveel wind. De protagonist zorgt voor zijn eigen ondergang.

Door Noor Spanjer

Het was afgelopen weekend negentig jaar geleden dat Mussolini met zijn Mars op Rome de macht greep en dus kwamen kaalgeschoren koppen uit heel Italië met bloemen en fascistische vlaggen naar zijn geboorteplaats Predappio, om de Romeinse groet te brengen aan de tombe van hun held. De naar schatting vijfduizend deelnemers luisterden naar de fascistisch geaarde priester Tam die speechte over 'afrikanisering' van Italiaanse steden en de verderfelijkheid van homo’s. Vanaf het kerkhof schalde: “Duce, duce, duce!”
In het sinds jaar en dag linkse bolwerk Predappio tolereert de lokale bevolking de fascist op bedevaart omdat die een bron van inkomsten is. Rond de verjaardag van de Mars op Rome zijn de twee hotels in Predappio weken van tevoren volgeboekt, worden er extreemrechtse souvenirs verkocht en zien de restaurants hun omzet stijgen. Ook de sociaaldemocratische gemeenteraad legt de festiviteiten geen strobreed in de weg, dit terwijl de Romeinse groet vorig jaar nog door het Gerechtshof werd verboden. Het stadje verruilt zijn walging voor geld.
Op de negentigste verjaardag van de Mars werd de gespannen verhouding van het stadje met zijn bezoekers zichtbaar door een nieuw parkeertarief van dertig euro per dag voor toeristenbussen. Burgemeester Frassineti verklaarde dat de bussen “links noch rechts zijn. Ze zijn simpelweg log en vervelend.” Toch voelde de bedevaarder zich tot op het bruine hemd uitgekleed en werd opgeroepen Predappio volledig te boycotten. De fascist wil zich ongestoord kunnen uiten.
Parlementariër Emanuele Fiano verklaarde in de Huffington Post: “Helaas zien wij in Italië steeds meer tolerantie voor het gebruik van woorden en symbolen die het criminele fascistische regime verheerlijken.”
Om dit te stoppen, hoeft er slechts herinnerd te worden aan de sul die Mussolini was. De sul die met de Italiaanse luchtmacht per ongeluk zijn eigen schepen bombardeerde. De sul die liever gevangen zat bij de Italiaanse koning dan bevrijd wilde worden door de Nazi’s, voor wie hij bang was. Herinner Mussolini zoals hij was en het is nog tien jaartjes slapen voor het eeuwfeest van de Mars op Rome stilletjes voorbijgaat.

Door Thomas Rietstra