Asset 14

Gebroken Kaars

Gebroken Kaars van Sanne Balen over yoga, liefde en leed

Ondersteboven word ik wakker. Ik schrik. De kamer ligt langs mijn benen omhoog, het bed onder me als een rugsteun. De nacht heeft zich omgedraaid met mijn lichaam er nog in.

Ik wil rechtop gaan zitten.
Ik zit al rechtop.
Het duizelt me. Wat is er met mijn kamer gebeurd?

Volgens Emma is alles wat er gebeurt in je lichaam normaal. Emma kan heel lang in de Halve Duifhouding zitten. Volgens mijn psychiater is het heel normaal om medicijnen te nemen.

Desoriëntatie komt vaak voor de eerste vier nachten, stond op de bijsluiter.
Is dit al de vierde nacht?
Wat zou Emma doen op dit moment?

Hij had gezegd dat ik voor het slapen gaan de pillen moest nemen, dat ik daarna moest ontspannen. Dat het vanzelf moest gaan. Emma had verteld dat ze beter ontspant als ze voor het slapengaan de Gebroken Kaars doet met een kussen onder haar billen.

Rustig worden. Ademen. Ik moet blijven ademen. In en uit. Hoe kan iets wat meestal zo eenvoudig is zoveel moeite kosten?
Om me heen staan alle lampen nog aan, de ramen zijn donkere spiegels, het tocht. Er moeten uren voorbij zijn gegaan. Uit mijn laptop klinkt een HelloFresh-reclame. Daarna hoor ik een mannenstem ‘Yoganess advanced’ aankondigen, ik grinnik. Youtube suggereert dat ik gevorderd ben geworden. Ik krijg het koud.

Wat zou Emma doen op dit moment?

De eerste keer dat ik Emma opmerkte, zag ik vooral krullen. Haar matje lag achter het mijne en we stonden in de Gedraaide Driehoek, langs mijn oksel keek ik naar haar gebogen nek, haar ranke armen. Die donkerbruine krullen.

Ik bel Anton. Anton weet meestal iets te zeggen wat me geruststelt.
Ik wil gerustgesteld worden.

‘Herinneringen laten zich niet stoppen,’ zegt Anton als hij opneemt.
‘Ik herinner me niets,’ zeg ik.

Wanneer we in Neerwaartse Hond stonden kon ik Emma uitgebreid bekijken. Haar krullen bungelden dan. Ze verplaatste haar gewicht van haar handen naar haar tenen zo sierlijk, zo vanzelfsprekend. Ze had een eigen vorm van zwaartekracht.

‘Dat is het ‘m nou juist,’ zegt Anton rustig, zijn stem klinkt afgeknepen alsof er een weckfles omheen zit. Alsof zijn stem als een scheepje in een fles terecht is gekomen. Eerst heeft hij berekend of het casco door de flessenhals kan. Dan boort hij kleine gaatjes in zijn stem en zet er een speaker op met een snoer eraan. Vervolgens worden er volumeknoppen op de stem bevestigd, gekoppeld aan een afstandsbediening die Anton in zijn mond houdt. Met een doekje aan een oude fietsspaak wordt de binnenkant van de fles schoongemaakt, hij is goed zichtbaar. De speaker staat aan en geeft zijn stem een diepe klank met een zachte galm. Ik vergeet te luisteren naar wat hij eigenlijk zegt.

‘Wat weet je nog wel?’ vraagt Anton.
Naast mijn schouder vind ik mijn droomwoordenboek, het ligt halfopen. Anton is een goede vriend, ik mag hem altijd bellen als ik gedroomd heb over ravijnen. Het boek zegt dat een ravijn wijst op een verlies dat je nog niet erkend hebt. Het boek is opgedeeld in voorwerpen en locaties, zoals: meteoor, kaak, eieren, sloot, hemel en wimpers. De pagina’s zijn mat donkerblauw, er lijkt een vage stoflaag aan het papier te kleven waardoor het zacht aanvoelt. Ik veeg met mijn vingers over het woord ‘abdij’. Abdij staat voor hoop, die altijd om de hoek staat.

‘De nacht is een herinnering,’ zegt Anton. Ik hang op want ik twijfel of ik hem nog wel goed versta. Het klinkt niet alsof hij weet wat hij zegt. Ik had liever gehad dat hij had gezegd: ‘je bent in slaap gevallen tijdens de Gebroken Kaars’ of ‘je had nooit verliefd moeten worden’.

De verliefdheid heeft zich in me uitgerekt als een vroeg ontwaken. Ik had nooit aan yogalessen moeten beginnen.

Ik zwiep mijn benen naar rechts, mijn hiel schampt de muur. Het doet pijn maar ik doe alsof het er niet toe doet. Mijn bed kantelt zich en de kamer ziet er weer uit zoals ik het me herinner. Ik lig op mijn zij en kijk naar de vensterbank.

Wat zou Emma doen op dit moment?

Ik neem mijn pillen, ik steek kaarsen aan die kalmerend moeten flakkeren in de vensterbank. Ik veeg mezelf op als het daglicht door de gordijnen piept. De verliefdheid heeft zich in me uitgerekt als een vroeg ontwaken. Ik had nooit aan yogalessen moeten beginnen.

Emma zou niet in slaap gevallen zijn tijdens een yoga-oefening. Emma zou lekker doorgeademd hebben, adem in, trek je benen in, adem uit, rol op je zij, adem in, adem uit. Emma zou nooit midden in de nacht wakker worden met alle lampen nog aan, kijkend naar haar eigen tenen. Die prachtige tenen. Emma’s leven staat niet stil. Emma heeft dingen te doen dus Emma gaat tandenpoetsen na de Gebroken Kaars en dan naar bed en haar wekker gaat om half zeven en dan is ze meteen wakker. Emma heeft zachte dijbenen waar ik wel in zou willen verdwijnen.

Ik had voorzichtig gesmeekt, maar mijn stem was onversterkt toch heel luid. Emma stuurde me weg en zei ‘wie denk je wel dat je bent’, en dat ‘haar lichaam niet voor mensen als ik’ was.

Emma weet wie ze is. Dat maakt haar zo prachtig.
Emma is iemand die niet opgeeft. Ik mag niet opgeven.

Voorzichtig draai ik mijn lichaam weer negentig graden. Mijn benen volgen de muur verticaal omhoog, het bloed zakt meteen naar beneden. Handpalmen omhoog, lange nek, schouders laag. Ik voel mijn tenen tintelen, mijn kuiten, mijn dijen, mijn hele lichaam zindert.

Mail

Sanne van Balen komt uit Friesland en is beeldend kunstenaar en schrijver. Ze studeerde Nederlandse letterkunde aan de UvA en Beeld&taal aan de Gerrit Rietveld Academie. Eerder publiceerde ze o.a. bij de Internet Gids en in tijdschrift Simulacrum. Ze houdt veel van kaas en staat daarmee iedere zaterdag op de Noordermarkt. 

Josje van Stekelenburg

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Hondenvoer

Hondenvoer

Een overleden hondje zorgt ervoor dat moeder en dochter in een strijd belanden. Ze willen beiden laten zien wie er meer van het dier gehouden heeft. In dit verhaal van Keet Winter mondt die spanning tussen de twee vrouwen uit in een pijnlijk diner. Lees meer

Stranding

Stranding

'Ze ligt hier als aanklacht / op het land gespuugd / om de noodzaak tot evenwicht / tussen mens en water te benadrukken.' Angelika Geronymaki trekt je met dit gedicht over zelfbeschikking en milieuvervuiling mee, als de aangespoelde zeemeermin in een sleepnet gevuld met platvissen, sardientjes en haringen, en slingert je vanuit het zure zeewater op een strand met grijpgrage mannenhanden. Lees meer

 1

Een luik naar het verleden

De opa van Emma Stomp vertrok vanuit Curaçao naar Nederland. In haar gedichten observeert ze het gemis dat dat met zich meebrengt. 'Koop een wollen muts tegen de regen en kou, bid tweemaal daags voor je examens, denk aan thuis maar niet te veel, weet dat alles uiteindelijk is voorbestemd.' Lees meer

Mijn Apocalypsis Leydenensis 1

Mijn Apocalypsis Leydenensis

In deze gedichten vliegt Joshua Snijders koerend over een postapocalyptisch Leiden, zijn Lays-chipszakjes tijdens een uitstapje in de Melkweg achtergelaten en zwemmen walvissen op wieltjes. 'De vraag is of je voetafdrukken kunt achterlaten wanneer er geen zwaartekracht is.' Lees meer

Water landt zachter

Water landt zachter

Via een staalarbeider en een PVV-stemmer onderzoekt Angelika Geronymaki zichzelf. Kan ze, zonder het doen van aannames, de ander leren kennen? Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter 1

De archivaris en haar dochter: Morgen zal alles anders zijn

‘Even eufy checken.’ In ‘Morgen zal alles anders zijn’ dicht Bareez Majid over de eindeloze keuzes en opties die een dag voortbrengt. Een dag die getekend wordt door de sluimerende aanwezigheid van de videofeed van een beveiligingsapp. Lees meer

Bleekzucht en bloedarmoede

Bleekzucht en bloedarmoede

Menstruatie is stil en onzichtbaar. We kijken weg en gaan door. Maar wat als dat niet langer kan? Wat als het bloed de samenleving binnenstroomt en ons verdrinkt? Esther De Soomer onderzoekt hoe de maatschappij dan reageert. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

In ‘Een anatomie van opa’s dochter’ reconstrueert Bareez Majid de verschillende deeltjes die samen een moeder maken. Een moeder die door een ziekte in de war is, en veel dingen vergeet – soms zelfs haar eigen kinderen. Lees meer

Auto Draft 9

Dat het was

Hoe ga je om met herinneringen die te pijnlijk zijn om onder ogen te komen? Olivier Herter maakt het publiek getuige van een versnipperd landschap van herinneringen. Vloeiend, stemmig en ogenschijnlijk zonder plot wordt geprobeerd woorden te vinden, waar geen woorden voor te vinden zijn. Dit verhaal werd eerder op toneel gebracht door t Barre Land. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: De eeuwige lijsten

De archivaris en haar dochter: De eeuwige lijsten

‘Ik wil geen literatuur van je maken.’ Hoe berg je je moeder in je schrijven, zonder haar essentie te bevriezen? Bareez Majid dicht in woord en beeld over ‘soon-to-be-dead-mothers’ en onderzoekt hoe hun lichamen functioneren als vergankelijk archief. Lees meer

Auto Draft 7

Moederland

Zelfs in de Italiaanse zon lukt het niet altijd om donkere gedachten op afstand te houden. Roos Sinnige laat ons meedrijven op de ongrijpbare stroom die dan ontstaat. Lees meer

zonderverdergroet

zonder verdere groet

Rijk Kistemaker doet niet aan groeten. Rijk schrijft gedichten terwijl hij bezig is met andere dingen, zoals het opladen van een gehuurde Kia en huilen. Laat je meevoeren op zijn poëtische gedachtestroom. Lees meer

Jonathan de slakkenman

Jonathan de slakkenman

'Hij zag simpelweg hoe de slak zich terugtrok in zijn huisje wanneer het zich onveilig achtte. Vanwege hun gedeelde lot, voelde Jonathan zich geroepen om de naaktslak ook een toevluchtsoord te bieden.' In dit korte verhaal van Ivana Kalaš neemt Jonathans slakkenfascinatie langzaam zijn leven over. Lees meer

Het insectenhotel

Het insectenhotel

‘Ik kan wel voor je krimpen.' Dieuke Kingma onderzoekt in een kort verhaal vol spinnenpoten en keverschildjes of je de ruimte die je inneemt in een relatie ook weer terug kan geven. Lees meer

Auto Draft 6

ode aan de lepismA saccharinA

Lieke van den Belt neemt je mee in de wereld van de zilvervis. Met lichte en vervreemdende beelden schetst ze in twee gedichten een dialoog tussen deze beestjes en hun slachtoffers. Lees meer

Enterprise, Alabama

Enterprise, Alabama

Charlotte Duistermaat neemt je mee in de enigszins absurde culturele en historische impact van een snuitkeverplaag op een Amerikaans dorpje en de vergelijkbare migratiestromen van mens en dier. Lees meer

Auto Draft 5

Verpopping

Wanneer een rups zich in de sombere wintermaanden in haar keukenraam nestelt, koestert de hoofdpersoon in dit verhaal van Esther De Soomer voor het eerst weer gevoelens van liefde en tederheid. Lees meer

Huizen, omhulsels 1

richtingen, ruimtes, rijping

Anne Ballon schreef drie gedichten over een innerlijk dialoog. Met zachte, precieze en lichamelijke beelden neemt Anne ons mee in een conflict tussen een ‘jij’ die naar geborgenheid in seksuele ervaringen zoekt en een ‘ik’ die aan dit zoeken probeert te ontsnappen. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer