Het is in onze dagen een kwestie van tact, of u zelf betaalt of niet, wanneer u met een man uit is. Heeft hij veel geld, dan moet u natuurlijk niet aanbieden de helft te betalen. Dit zou dom en krenkend voor hem zijn. ~ Voor u is dit ook geen aangename situatie. Het sterke geslacht heeft niet altijd veel geld, maar wat u ook doet, stop hem nooit 5 gulden onder de tafel toe, dat zal hij niet overleven! - Lis Byrdal, Over Charme en Schoonheid, 1935
‘Heeft hij je meegenomen naar de Belhamel? Wie heeft er betaald?’ Het is een vraag die me in een paar dagen tijd herhaaldelijk werd gesteld door mijn omgeving. Hij heeft betaald. Op het moment dat de rekening kwam aarzelde ik hem te vragen hoeveel het was, maar besloot me stil te houden. Het is niet dat ik het niet kon betalen. Het was in de ene week van de maand waarop het loon is gestort maar de rekeningen nog niet zijn afgeschreven. Sterker nog, ik geef graag mijn geld uit aan goed eten en goed gezelschap. Ik stelde me zo voor dat de romantiek van de avond zou vervliegen als we beiden met onze pinpas bij de kassa zouden staan. Dus besloot ik te zwijgen, hem mij mijn jas aan te laten trekken, dankjewel te zeggen. We waren gedurende de avond al wat in traditionele man-vrouw rollen vervallen, en ook de serveerster toonde zich wat vastgeroest in ouderwetse manieren. Nadat ik de wijn had uitgekozen, vroeg ze na het openen van de fles aan mijn tafelgenoot of hij wilde proeven. ‘Het is echt heerlijk om een man te zijn’, zei hij nadat ze weg was. Ik wilde wat sputteren over chauvinisme en machismo, maar bedacht me dat ook ik het fantastisch vind om vrouw te zijn.
Foto: privécollectie Ava Mees List
Vorig jaar verscheen in Men & Masculinities (een fascinerend sociologisch blad) het artikel met de grappige maar zoals altijd te lange titel The Perils of Being a Nice Guy: Contextual Variation in Five Young Women’s Constructions of Acceptable Hegemonic and Alternative Masculinities. De auteurs onderzochten hoe de moderne vrouw denkt over mannelijkheid. Het bleek dat de ondervraagde dames in het geval van vrienden en familie graag wilden dat mannen zich vriendelijk en geëmancipeerd gedragen, maar dat ze in een relatie veel waarde hechtten aan traditionele mannelijkheid. Dit had schijnbaar te maken met het willen benadrukken van hun eigen vrouwelijkheid. Hoewel ik mijzelf als overtuigd feminist beschouw, houd ook ik van het benadrukken van de verschillen tussen de seksen. Dat er gelijkheid moet zijn, betekent niet dat daaraan krampachtig moet worden vastgehouden. Het is net zo fijn om te kunnen geven als te kunnen nemen, en zo kan een balans worden gevonden.
Iemand, op zijn tijd, voor je laten betalen is niet kleinerend, het is een manier van overgave. Net zoals het toelaten dat iemand de deur voor je openhoudt of je sigaret aansteekt. Het is een soort dans, waarbij je je moet kunnen laten leiden. Als een van de partijen niet weet hoe de passen gaan, sta je elkaar al gauw op de voeten, en voor je het weet ben je Twister aan het spelen (ook leuk, ander spel). Het is dus wel van groot belang een partner te vinden die mee danst. Is dit niet het geval, is het ook niet erg. Zolang beide partijen tevreden zijn in die verhouding kunnen ze nog lang en gelukkig zijn in rekenmachineland.
Dat de scheidslijn tussen vriendschap en romantiek niet altijd even duidelijk is, kwam aan het licht toen ik deze week een e-mail ontving van de man van de Belhamel. Na enkele keren met elkaar uit te zijn gegaan waarna logeerpartijen volgden, had hij besloten dat het te verwarrend was. Hij vond dat we vrienden aan het worden waren die eveneens het bed met elkaar deelden, dus of we dat laatste konden laten zitten. Behalve het verdriet, had ik vooral onbegrip. Nergens in ons samenzijn had ik ontwaard dat we bezig waren 'een vriendschap te ontwikkelen'. Het rollenpatroon wat zich had voorgedaan in ons samenzijn was ouderwets. Hij was de gentleman, ik was de dame. Had ik het gevoel gehad dat we vrienden aan het worden waren, dan had ik zeker niet alles voor me laten betalen. Nee, een vriendschap zou dit zeker niet worden. Check, please!