Het was zondagavond en de natie was verdeeld. Zomergasten, ja. Is doorgaans iedereen óf tegen de gast óf tegen de presentator, deze keer liep de breuklijn anders. Geen beter bewijs dat het cliché “links en rechts doen er niet meer toe” onzin is, dan het feit dat iedereen voor of tegen Ben Verwaayen was. Maar links en rechts kwamen samen op Twitter, een klassiek sociaalmediumorgasmetje dus, toen Verwaayen stelde: “Democratie is gedelegeerd vertrouwen.”
Ik weet niet eens zeker of hij het echt heeft gezegd, want ik volgde Zomergasten alleen via het Tweede Scherm, maar de andere Tweedeschermers waren het er middels een hashtag duidelijk over eens: dat was een #mooieuitspraak van Verwaayen. Zelf vond ik het helemaal niet zo'n mooie uitspraak. Een enorme open deur, eerder. En dat dikdoenerige 'gedelegeerd' maakte dat Verwaayen hem nogal hard intrapte.
Het was er eigenlijk te warm voor, maar meteen sloeg de twijfel toe. Was het niet gewoon onzin? Je 'delegeert' vertrouwen immers niet. Je schenkt vertrouwen. En anders stel je het in iemand of iets. Als je vertrouwen delegeert, dan laat je iemand anders weer iemand of iets anders vertrouwen. Misschien was dat niet wat Verwaayen bedoelde. Misschien wilde hij zeggen: democratie is het delegeren van macht op basis van vertrouwen. Maar dat zei hij niet. Hij zei: “Democratie is gedelegeerd vertrouwen.”
En dan zou je kunnen zeggen dat precies het tegenovergestelde waar is. Als we iets delegeren, is het ons wantrouwen. Nederland is tenslotte een parlementaire democratie waarin we volksvertegenwoordigers kiezen. En wat die moeten doen is niet 'vertrouwen', maar de regering controleren. Dan is gezonde achterdocht op z'n plaats. Je moet er toch niet aan denken dat een regering gewoon z'n gang kan gaan.
Dat Verwaayen tijdens drie uur live-televisie iets onzinnigs zegt, is hem natuurlijk wel te vergeven. Ergerlijker is dat kijkers zulke gebakken lucht niet herkennen en elkaar vrolijk nakwetteren. Je zou bijna denken dat we 12 september helemaal niets hebben om te delegeren. Behalve goedgelovigheid, misschien.

Door Jan Postma