Illustratie: Anne Brakema

Deze week: Wientjes' elite, Franse slakken, digitale zeepbellen en een herrijzenis uit de as." />

Illustratie: Anne Brakema

Deze week: Wientjes' elite, Franse slakken, digitale zeepbellen en een herrijzenis uit de as." />
Asset 14

Buikpijn

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week vier korte commentaren van onze redacteuren.

Commentaar

Topelite

Ik was een weekje weg – aan de Zeeuwse kust duurt het twee dagen voordat je je realiseert dat Henk Blekers kandidatuur en Liesbeth Spies' halve pirouette geen cynische grappen zijn – en probeerde thuisgekomen de draad weer op te pakken. Om Nederland weer scherp in het vizier te krijgen richtte ik mijn blik op VNO-NCW-voorzitter Bernard Wientjes, de gladste aal tussen Walcheren en de Waddenzee.
Met frisse tegenzin begon ik aan een interview met de voorman van bedrijvig Nederland. De aankondiging op de voorpagina beloofde wat: Bernard Wientjes is ontevreden over het niveau van 's lands politici. Dat schept een band, ik ben ook niet echt onder de indruk van de volksvertegenwoordiging: één derde mist een idee, één derde gevoel voor politiek, één derde moreel besef.
“We hebben weinig toppolitici […] Een goede politicus hoort een visie te hebben,” aldus Wientjes. Me dunkt. “We missen daardoor echt economische kansen. En de economie en het landsbelang liggen zo dicht bij elkaar.” Tot zo ver zijn eigen – nogal beperkte – visie. Verder is het vooral Wientjes die pragmatisme en opportunisme verwart, Wientjes die over een grenzeloze zelfingenomenheid blijkt te beschikken en Wientjes die ontkent arrogant te zijn. En natuurlijk allemaal met dat typische Nederlandse ondertoontje van “ik wil wel, maar de rest…” Het zou meelijwekkend zijn, als het niet ging om de man die door de Volkskrant de afgelopen twee jaar op rij tot 'invloedrijkste Nederlander' werd gebombardeerd.
De schaduwpremier van Nederland die zegt dat de democratisch gekozen volksvertegenwoordiging ondermaats is, dat mag natuurlijk. Maar Wientjes kritiek was alleen geloofwaardig geweest, als niet zo pijnlijk duidelijk was dat hij voortkomt uit arrogantie, en niet uit inzicht. Laat staan uit een bredere maatschappelijke betrokkenheid.
Want dit is onze elite. Eentje die keihard wil vechten voor haar deelbelang, maar maling heeft aan het gebod dat zegt noblesse oblige. In Wientjes wereld valt het landsbelang min of meer samen met het ondernemersbelang. Dat is niet mijn interpretatie, dat zegt hij zelf.
Geert Wilders zegt buikpijn te krijgen als hij naar Wientjes kijkt. Ik wist niet dat het bestond, maar dat lijkt mij een redelijk onderbuikgevoel.

Door Jan Postma

De Kunsten

Kreeftenjurk

Vandaag opent de tentoonstelling Schiaparelli and Prada: Impossible Conversations haar deuren, en het belooft een spektakel te worden: topstukken uit vroegere collecties van modehuizen Prada en Schiaparelli zijn in het Metropolitan Museum of Art met elkaar ‘in dialoog’ gebracht. Ieder jaar organiseert het museum zo'n prestigieuze modetentoonstelling, waarvan de opening sinds 1948 gevierd wordt met een heus sprookjesbal, het Met Ball.
De invloed van een dergelijke tentoonstelling (en rode loper) moet niet onderschat worden. Italiaans zakenman Diego della Valle kondigde plotseling aan het huis Schiaparelli na zestig jaar opnieuw te lanceren met en nieuwe winkel aan het Place Vendôme, en een comeback-collectie in maart 2013 (John Galliano wordt al genoemd als hoofdontwerper). In de jaren dertig runde Elsa Schiaparelli het huis. De concurrente van Coco Chanel combineerde mode en kunst op revolutionaire wijze en was bevriend met de surrealisten. Ze creëerde draagbare kunst: trompe l’oeil-jasjes, hoeden in de vorm van schoenen en avondjurken met scheurenkreeften en skeletten.
Het lijkt een trend van de afgelopen jaren: vergeten modehuizen worden voor een appel en een ei opgekocht en vervolgens, terend op de goede naam uit het verleden, met veel bombarie opnieuw gelanceerd. Zakenman Arnaud de Lummet haalde dit kunstje al uit met Vionnet, en probeert nu hetzelfde te doen met Mainbocher en Herbert Levine.
Hoewel de herrijzenis van Schiaparelli met enthousiasme wordt begroet, is het de vraag of men in staat zal zijn de iconische geschiedenis van het modehuis eer aan te doen: de motivatie van mannen als Della Valle en De Lummet is puur berekenend – ze kopen een naam, pompen er geld in, gooien er een bekende ontwerper tegenaan en hopen dat mensen het gaan kopen.
Misschien heeft Miuccia Prada, die samen met Schiaparelli werd geëerd in het Met, het wel het beste begrepen van iedereen. "I make clothes", zei ze tegen The New Yorker. "It’s silly."

Door Sanne Rispens

Nieuws in beeld

Frankrijk slaat linksaf; de socialist Hollande wordt de nieuwe president van Frankrijk.

Illustratie: Anne Brakema

Machtige Media

OMG! Internetbubble

Binnen twee maanden werd OMGPOP, het bedrijf achter online tekenprogramma Draw Something, voor 200 miljoen dollar overgenomen en kocht Facebook voor een miljard dollar Instagram,een platform dat foto's met een filter van een vintage feel voorziet.
Dat hebben ze bij OMGPOP goed bekeken: pakken wat je pakken kan op het moment dat je de maximaal haalbare massa op één plek hebt weten te krijgen. Dat hun geesteskind anderhalve maand na de overname alweer een derde van de gebruikers kwijt zou zijn hadden ze natuurlijk allang zien aankomen.
Ook voelt iedereen aan dat Instagram die miljard dollar eigenlijk niet waard is, maar waar het om gaat, is dat het blijkbaar een miljard dollar waard kan zijn. Of je nou koketteert met de kennis van je medewerkers, een specifieke technologie of het aantal miljoen gebruikers: het succes van goed zakendoen ligt verscholen in het wekken van de illusie dat jouw bedrijf dé succesformule heeft gevonden om geld te verdienen met het internet. Zo maken bedrijven elkaar, maar vooral de rest van de wereld gek, want elke nieuwe, gratis en online dienst kan potentieel miljoenen opleveren.
De bom gaat op een gegeven moment barsten. Er is namelijk geen gouden standaard die de waarde van een online community bepaalt en de afhankelijkheid van de altijd wispelturige internetgebruiker draagt niet bepaald bij aan een stabiel investeringsklimaat. Het is alleen zo verdomde verleidelijk, want met weinig dingen valt meer geld te verdienen dan een goede internetbubble.

Door Rutger Westerhof

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar