Asset 14

Metamatheid

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Hard//talk is de seismograaf die de trillingen van de tand des tijds registreert. Wat heeft ons afgelopen week bezig gehouden? Wat bespraken we bij de koffieautomaat en waar lagen we wakker van? Deze week drie commentaren van onze redacteuren.

Commentaar

Elektronisch Patiënten Facebook

Na een internetloos-weekend in de Ardennen stond mijn news feed plotseling vol disclaimers van mensen die het niet langer pikken dat Facebook 'hun' content inzet voor commerciële doeleinden. Volgens hetzelfde tekstje was dat genoeg om weer rustig te kunnen slapen. Het was natuurlijk een hoax – zo'n statement heeft geen enkele invloed op de overeenkomst die je als gebruiker hebt 'getekend'.
Ik sloot de news feed, opende de zaterdagkrant en las een groot verhaal over de 'private doorstart' van het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Iets meer dan een jaar geleden werd dat project door de Eerste Kamer unaniem naar de prullenmand verwezen. Maar de bezwaren waren kennelijk niet van dien aard dat de invoering van exact hetzelfde systeem door marktpartijen ook onwenselijk werd geacht. De overheid moest alleen niet willen betalen voor iets dat niet deugde.
Het beter toegankelijk maken van medische informatie kent grote voordelen, maar ook enkele nadelen: 50.000 computers met toegang tot het EPD betekent bijvoorbeeld evenzoveel plekken waar het systeem kan worden gekraakt. De hoeveelheid mensen met toegang tot het systeem betreft een veelvoud van dat aantal – daaronder overigens niet de patiënt zelf – en die mensen maken wel eens wat in vakjargon 'een menselijke fout' heet.
Privacy aan de markt overlaten, dat is wat we op Facebook doen. Facebook is gericht op het delen van informatie tussen en over gebruikers. (En in het bedrijfsmodel van Facebook zijn de werkelijke gebruikers marktpartijen.) Een commercieel systeem dat op die gedachte is gebaseerd, laat zich lastig inperken. Als je je zorgen maakt over je vakantiefoto's, is het misschien verstandig ook eens na te denken over je medische gegevens. En als privacy je lief is, deel je dit bericht natuurlijk op Facebook.

Door Jan Postma

Commentaar

Metamatheid

Tot 2 december is in een oude school in Amsterdam Oud-Zuid de Kunstvlaai, ooit opgericht als alternatieve tegenhanger van de KunstRAI. Voor het gemak is in deze editie de kunst maar grotendeels weggelaten; in plaats daarvan presenteren de deelnemende instellingen vooral zichzelf. En er zijn twee exposanten die hun kunstpraktijk als “onderzoek” afficheren. De ene maakt installaties van stellingkasten en projectieschermen en reflecteert daarmee op de kredietcrisis; de andere maakt paneeltjes van 30 euro per stuk en bespot zo het cultureel ondernemerschap. Het zijn van die momenten dat ik dankbaar ben dat ik nog maar met één been in de kunstwereld sta, want hier wordt een mens spontaan kunstsceptisch van.
Deze week organiseren Witte de With en het Stedelijk de conferentie I am for an art criticism that… Daarbij gaat het onder meer over nieuwe platforms, nieuwe media, het waarborgen van je onafhankelijkheid en de ontwikkelingen elders. Waar het niet over gaat is wat voor kunst we nu eigenlijk zouden willen. En dat is toch waar kunstkritiek over zou moeten gaan: beschrijven wat er in de kunsten gaande is en daar een kritisch oordeel over geven. Interessante observaties over individuele tentoonstellingen en kunstenaars boeien niet zo. Geef dat maar gewoon 1-5 sterren, dan weet de lezer of hij/zij er ook heen moet.
Het valt ook niet mee. Een paar jaar geleden riepen twee kunsttheoretici het “Metamodernisme” uit, vrij vertaald: het postmodernisme is dood en wij weten het ook niet meer, dus laten we maar teruggaan naar de tijd dat alles nog ontdekt moest worden. Valse nostalgie. Dan ga ik toch liever komend weekend naar de Rijksakademie Open, om me daar als vanouds kwaad te maken over de matheid van de hedendaagse kunst.

Door Floris Solleveld

Commentaar

We weten het niet

De kwartetkaarten van Wouter Bos zijn nog lang niet opgeborgen. VVD’ers hebben gesteigerd (ik noem ze NUMP'jes: Niet Uit Mijn Portemonnee) en het regeerakkoord is aangepast, maar de media zijn nog druk in gesprek over de eenverdiener, de tweeverdiener en de bijstandsmoeder. Zoals gewoonlijk wordt er nauwelijks een woord gerept over de freelancer. Hooguit een berichtje dát er met geen woord is gerept over de freelancer. "Nibud vergeet ZZP’er", meldde de NOS. Het enige dat we weten is dat de starters- en zelfstandigenaftrek worden afgeschaft. Waarschijnlijk.
Uit een telefoontje met de KvK bleek dat ze zelfs daar geen idee hebben van wat er te gebeuren staat. Ik sprak met Mike en vroeg hem of ze al meer wisten over de startersaftrek. "Nee, nog niks", bekende hij. En als het doorging, per wanneer dan? "Misschien al per 1 januari", zei Mike. Althans, dat dacht hij, want bij de KvK weten ze nog niks. En wat zou een dergelijke afschaffing betekenen voor al die reeds armzalige freelancers? "Dat is moeilijk om nu te zeggen", aldus Mike.
Ik kon het Mike natuurlijk ook niet kwalijk nemen. Die wacht ook maar op de politiek, en de politiek heeft Maurice de Hond aan zijn hoofd. De bal ligt nu bij de blinkend nieuwe minister van Sociale zaken Lodewijk Asscher. Die zegde GroenLinkser Jesse Klaver toe "een brief te sturen" over de koopkrachteffecten voor ZZP’ers. Veel vertrouwen wekt die belofte niet, want hij zei alvast dat het niets zou opleveren. Waarom niet? "Omdat we daar niet veel over weten."
Raar eigenlijk. Dit gaat over een snel groeiende bevolkingsgroep. Het is recessie en voor zowel afgestudeerde jongeren als ontslagen vijftigplussers is het bijeenschrapen van schrale klusjes onder de noemer ‘freelancewerk’ de enige manier om niet in de bijstand te belanden. Een onzekerder inkomstenvergaring is er nauwelijks, dus een beetje duidelijkheid voor deze zwoegende zelfstandigerd zou wel zo aardig zijn. Helaas, die krijgen we niet.

Door Kelli van der Waals

Commentaar

Halve haantjes

De dierenactivisten hadden het moeilijk deze week. Hoe moesten zij reageren op het voornemen van De Balie om als afsluiting van een inhoudelijk puik vormgegeven avond live op het podium twee hanen te slachten? Het liefste zouden zij dit aangrijpen als aanleiding om het grote publiek te wijzen op de afgrijselijke manier waarop dieren in de bio-industrie worden behandeld, op de hormonen- en antibioticavloed die eerst de dieren en dan wij binnenkrijgen en op de klimatologisch catastrofale gevolgen van dit alles. Maar dan zouden zij zich achter de filosofie van Albrecht cum suis moeten scharen en dat is een brug te ver. En dus keerden zij zich radicaal tegen het avondprogramma zelf.
Als een dapper haantje zichzelf in de fik zou hebben gestoken om een Diervriendelijke Herfst te ontketenen dan was er geen probleem geweest maar mensen mogen geen dieren vermoorden. Punt uit! In het toneelstuk dat de avond was, speelden de activisten de rol van valse clowns. Het was in hun belang om zich te keren tegen het hoogtepunt van de avond terwijl ze nog meer belang hadden bij het daadwerkelijk (bijna!) doorgaan van de slacht.
Binnenkort kan een mediakritisch programma haarfijn ontleden hoe de hype ontstond maar zeker is dat de opzet slaagde: Yoeri Albrecht mocht in het late journaal een beveiliger bevelen een hysterische dierenactiviste te laten verwijderen, de slacht ging toch niet door en de kranten stonden vol gekakel. Een win-winsituatie? Zeker niet. Als de hanenhype volgende week is gaan liggen, denkt niemand meer aan stresskippen, plofkippen of de eigenlijke inzet van de avond: het ons bewust maken van de historische en actuele bloedband tussen stervende dieren en levende mensen.
Hoe had het beter gekund? Misschien zoals Jamie Oliver het in 2008 deed. Geen gelul van tevoren maar eerst de bobo’s aan tafel laten spelen met de kuikentjes en de beestjes dan op het podium verstikken. Een laatste tip aan de activisten: ga vlees eten. De industrie luistert alleen naar klanten.

Willem Bongers-Dek

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Schroot voor de kunstkenner 1

Schroot voor de kunstkenner

Wat doet een beschilderd stuk schroot in het Stedelijk? Waarom ruikt het er opeens chemisch en zoet tegelijk? Het is het werk van Selma Selman, die opnieuw definieert wat kunst is en mag zijn. Ivana Kalaš is onder de indruk – en heroverweegt haar eigen positie. Zoetig en naar ijzer – dat aroma komt op... Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

Bestel de bundel ‘Ik wil, wil jij ook!’

Op zoek naar een intiem, verzachtend en verzettend cadeau? Voor maar €10 bestel je de bundel ‘Ik wil, wil jij ook?’, een voorstel voor een nieuwe taal om over seksualiteit te spreken. Met ploeterende brieven en prikkelende beelden. Alleen te bestellen vóór het einde van dit jaar en zolang de voorraad strekt!

Bestel nu